شایا گلدوست
«چند شب پیش به همراه چند نفر از دوستانم برای یک پیک‌نیک کوچک به پارک محل رفتیم. نزدیک جایی که نشسته بودیم، دو مرد و یک زن ترک هم نشسته بودند. چند دقیقه‌ای نگذشته بود که دوستی را که همراهمون بود، صدا کردند و از الفاظ بسیار زشت و رکیکی برای اشاره به ما استفاده کردند و از دوست‌مان خواستند که ما را از پارک و حتی از این محله بیرون ببرد و به شکلی ما را تهدید کردند.»
جملات بالا را «مهسام»، زن ترنس پناهنده ساکن شهر اسکی‌شهیر ترکیه می‌گوید. او حدود شش سال است در انتظار آینده‌ای نامعلوم و رسیدن به کشور مقصد به سر می‌برد. مهسام چند سالی است که به همراه شریک زندگی‌اش زندگی می‌کند. او در ادامه اتفاق وحشتناکی را که برای آن‌ها افتاده این‌طور تعریف می‌کند:
«آن‌قدر نگران و مضطرب شده بودیم که تصمیم گرفتیم وسایل‌مان را جمع کنیم و تا دردسری پیش نیامده از پارک خارج شویم. یک‌دفعه به خودمان آمدیم و دیدیم تعدادی جوان که شاید به پانزده یا بیست نفر هم می‌رسیدند، به پارک حمله‌ور شدند و به سمت ما آمدند و با ما درگیر شدند. به پارتنرم با چاقو و چوب آسیب زده و من را نیز زخمی کردند و مورد ضرب‌وشتم قرار دادند. پاهایم با ضربات چاقو بسیار آسیب دید. مرا تهدید کردند که تو و دوستانت را می‌شناسیم و شما افراد فاسد و گناهکاری هستید، آدم‌های نجس و نفرین شده‌ای هستید و از زمانی که به ترکیه آمده‌اید با خود بلایای طبیعی آورده‌اید. گفتند اگر به پلیس شکایت کنید پارتنرت را می‌کشیم و سینه‌های تو را هم با چاقو می‌بریم، به این دلیل که من یک زن ترنس هستم.»
ترنس به افرادی گفته می‌شود که تعریف و باورشان از جنسیت و هویت جنسیتی خود با آنچه در بدو تولد بر اساس ظاهر اندام جنسی به آن‌ها اطلاق شده، در تضاد است. افرادی که با جسم و اندام جنسی منتسب به مردان متولد شده‌اند اما، خود را یک زن هویت‌یابی می‌کنند «زن ترنس» و به شخصی که با جسم و اندام جنسی منتسب به زنان متولد شده اما خود را یک مرد هویت‌یابی می‌کند «مرد ترنس» گفته می‌شود. برخی از ترنس‌ها نیز خود را در هیچ یک از دوگانه زن و‌مرد تعریف نکرده و جنسیت خود را نان‌باینری یا غیردوگانه تعریف می‌کنند.
آن‌ها نمی‌دانند چه کسی از مردم حاضر در پارک پلیس را خبر کرد، اما در نهایت با آمدن پلیس توانستند از دست آن افراد نجات پیدا کنند. به بیمارستان منتقل شدند و تا صبح درگیر دوا و درمان بودند و پس از آن به اداره پلیس منتقل شده و ماجرا را برای پلیس شرح دادند.
«پلیس از اینکه ما شکایتی نداشتیم بسیار تعجب کرد و‌دلیل آن را جویا شد. ما از تهدید‌های آن‌ها ترسیده بودیم و ترجیح می‌دادیم شکایت نکنیم و جان خود و دیگران را به خطر نیندازیم. هرچه پلیس اصرار به ثبت شکایت کرد، ما از ترس جانمان قبول نکردیم و به خانه خود پناه آوردیم و‌حالا در شرایط بسیار بد روحی و جسمی هستیم.»
داستان زندگی «مهسام» اما به همین اتفاقات خلاصه نمی‌شود. او سال ۲۰۱۲ سعی کرد که به صورت غیرقانونی خود را به استرالیا برساند. بعد از چندین بار تلاش موفق شد اما با توجه به قوانین مهاجرتی و پناهنده‌پذیری استرالیا در آن سال‌ها نتوانست اقامت دریافت کرده و آنجا بماند.
«فراز و نشیب‌های بسیاری را متحمل شدم و در نهایت به اجبار به ایران بازگشتم؛ به این دلیل که ترکیه در آن زمان درخواست پناهندگی من را نپذیرفت. در نهایت به دلیل همه مشکلاتی که در ایران داشتم و آشکار شدن هویت جنسیتی‌ام برای خانواده نتوانستم آنجا بمانم و به شکل غیرقانونی ایران را به مقصد ترکیه ترک کرده و در سال ۲۰۱۶ در ترکیه درخواست پناهجویی خود را ثبت کردم و از آن زمان تا به امروز در انتظار رسیدن به مقصدی امن و آرام برای زندگی هستم.»
شرایط زندگی در ترکیه برای پناهجویان و پناهندگان شرایط مناسبی نیست و این مساله برای پناهندگان رنگین‌کمانی چندین برابر دشوارتر است. از فرهنگ سنتی و‌مذهبی جامعه ترکیه، تا مشکل نداشتن حق کار قانونی، افزایش نرخ اجاره بها و گرانی که زندگی را برای شهروندان ترکیه نیز دشوار کرده است، تا بلاتکلیفی در رسیدن به کشور مقصد که چندین سال است گریبان‌گیر پناهجویان و پناهندگان ترکیه شده است.
با وجودی که در قانون ترکیه روابط جنسی افراد همجنس و‌گرایش‌های جنسی و هویت‌‌های جنسیتی مختلف جرم تلقی نمی‌شود، اما این کشور از نظر فرهنگی و مذهبی تفاوت چندانی با ایران نداشته و نگاه عموم جامعه به قشر رنگین‌کمانی به دلیل باورهای سنتی و مذهبی، نگاه مثبتی نیست. علاوه بر این رویکرد دولت حاکم هم در سال‌های اخیر، رویکرد بسیار خصمانه‌ای بوده است. از سال ۲۰۱۵ برگزاری رژه‌های افتخار در کشور ترکیه ممنوع شده و با هر تجمعی به شدت برخورد می‌شود. در جریان همه‌گیری کرونا مقامات مذهبی این کشور جامعه رنگین‌کمانی را مورد اتهام قرار داده و آن‌ها را مسبب بلایای طبیعی دانستند. چندی پیش ربیس‌جمهور این کشور، «رجب طیب اردوغان» در سخنرانی رسمی با صراحت گفت که ما پذیرای افراد رنگین‌کمانی در کشورمان نیستیم و مطمئنا این رویکرد بر دیدگاه بخش بزرگی از جامعه نسبت به اقلیت‌های جنسی و جنسیتی تاثیر منفی گذاشته و یا دیدگاه منفی آن‌ها را افزایش می‌دهد.
روزهای اخیر نیز که شاهد آتش‌سوزی‌های گسترده در بسیاری از شهر‌های جنوبی و جنوب غرب ترکیه هستیم. این مساله نگرانی‌ها را برای پناهجویان و پناهندگان ساکن ترکیه افزایش می‌دهد؛ به این دلیل که جامعه ترکیه از چند سال گذشته به دلیل شرایط بد اقتصادی و‌اجتماعی از حضور پناهجویان و پناهندگان ناراضی بوده و خواستار خروج آن‌ها از کشورشان هستند و بی‌شک اتفاقاتی از این قبیل نیز به نارضایتی آن‌ها دامن می‌زند.
داستان «مهسام» داستان تازه‌ای از پناهجویان رنگین‌کمانی ساکن ترکیه نیست. صدها و شاید هزاران نفر از آن‌ها روایتی مشابه از تبعیض و خشونت را تجربه کرده‌اند، اما نه راه بازگشتی دارند و نه چاره‌ای جز انتظار. مراجعه به قانون و شکایت به پلیس نیز معمولا راه به جایی نبرده و تنها برای شخص هزینه‌های مالی و روانی ایجاد می‌کند. هزینه‌هایی که اکثر افراد قادر به پرداخت آن نیستند. صدای «مهسام» با بغضی همراه است، وقتی از شرایط سخت خود و دوستان هم احساسش در ترکیه می‌گوید. بغضی که در طول سال‌هایی که پشت سر گذاشته، در گلوی او جمع شده است.
«اینجا پلیس و قانون از ما حمایتی نمی‌کند. آن‌ها ما را گناهکار و مجرم می‌بینند. با صراحت می‌گویند کاری از دست ما برای شما بر نمی‌آید. از این کشور بروید. غیرقانونی خود را به اروپا برسانید. اما خسته‌ام، دیگر توانی در خود نمی‌بینم. از ۱۷ سالگی با هویت جنسیتی خود آشنا شدم و حالا ۴۰ ساله‌ام. تمام این سال‌ها با ترس‌هایم زندگی کردم و چند ماهی است که شهامت این را پیدا کرده‌ام که هورمون‌تراپی‌ام را شروع کنم. اینجا امکان انجام جراحی ندارم و آینده هم برایم نامشخص است. ترکیه نزدیک به ایران است و از تهدید‌های خانواده‌ام نیز می‌ترسم و احساس خطر می‌کنم.»
او به همه دوستان رنگین‌کمانی ساکن ترکیه توصیه می‌کند که در شرایط بد این روزهای ترکیه خیلی بیشتر مراقب سلامت و امنیت خود باشند. شب‌ها تنها بیرون از خانه نباشند و با شهروندان ترک درگیر نشوند، چون آنچه برای آن‌ها رخ داده، ممکن است برای هر کس دیگر نیز اتفاق بیفتد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر