آندره ژید André Gide، نویسنده‌ی نامدار فرانسوی، که مدت نیم قرن حضوری نمایان در عرصه‌ی ادب فرانسه داشت و تاثیر شگفت آور نوشته‌هایش در سالهای پس از جنگ جهانی براکثر مخاطبان و به ویژه بر نسل جوان انکارناپذیر است، در ۱۹ فوریه ۱۹۵۱ درگذشت.
برای دیدن توضیحات کامل روی عکس کلیک کنید.
ژید در خانواده ای پایبند به سنت های مذهب پروتستان در سال ۱۸۶۹ متولد شد و سال های نوجوانی و جوانی او، تحت تاثیر این امر قرار گرفت.
پس از مرگ پدر به سال ۱۸۸۰ ، سرپرستی او به مادر دقیق و سختگیرش واگذار شد که با توجه و دلسوزی بیش از اندازه، پسر را به ستوه آورده بود. در این سال ها، ژید در محیطی زنانه می زیست
ژید فعالیت ادبی خود را در بیست و دو سالگی ۱۸۹۱ آغاز کرد.
از آنجا که به یاری بخت، از رفاه مالی برخوردار بود و نیازی به کار کردن نداشت، توانست با فراغ بال به نوشتن بپردازد و از پشتیبانی معنوی نویسندگان و شاعرانی چون پییر لوییس ، پل والری، و استفان مالارمه بهره‌مند شود. به ویژه دوستی او با مالارمه، سبب شد که در آغاز کار، به مکتب سمبولیسم روی آورد.
ژید نیز مانند مونتی، روسو و استندال، زندگی انسان را موضوع آثار خود قرارداد و با تجزیه و تحلیل مداوم و مستمر مسائل عاطفی و روانی خویش، کوشید تا از خواست ها، نیازها، اضطراب ها، ضعف ها، توانمندی‌ها و پیچیدگی‌های روح بشر، پرده بردارد
دوستی با «استفان مالارمه» باعث روی آوردن به مکتب «نمادگرایی» و پدید آوردن آثاری مثل «یادداشت‌های روزانه آندره والتر»، «شعرهای آندره والتر»، «رسالهٔ نرگس» و «سفر اورین» شد.اما پس از مدتی از این مکتب روی گرداند و به تجزیه و تحلیل و تامل در پیچیدگی‌های زندگی درونی انسان پرداخت.
ژید در ۲۴ سالگی به تونس رفت. اما دو سال بعد ۱۸۹۵ ، هنگامی که از آفریقای شمالی به فرانسه بازگشت، تغییری ژرف در او پدید آمده بود و از بسیاری از قید و بندهای جسمی و روحی رهایی یافته بود.
آثاری که ژید از بعد از سال ۱۸۹۵ منتشر کرد نتیجه تجربیاتی بود که از وی موجودی تازه ساخته بود. آثاری هم چون «مائده‌های زمینی»، «ضد اخلاق»، «در تنگ» و «دخمه‌های واتیکان» متأثر از این تغییرات است.
در بین تمام این نوشته ها٬کتابی که مایه موفقیت او شد،دخمه های واتیکان بود که به سبب لحن جسورانه‌اش، شهرتی ناگهانی برایش به ارمغان آورد. این کتاب درواقع نوعی انتقاد به نتایج نامطمئن برخی آرمان ها و عقاید متحجر اواخر قرن نوزدهم میلادی است که با طنزی ظریف و به خصوص بدون هیچگونه پیشداوری مورد انتقاد واقع شده است.
ژید در سال ۱۸۹۷ با کمک فلسفه ای که به آن معتقد بود کتاب مائده های زمینی را نوشت. این کتاب در آغاز مورد استقبال واقع نشد ، بطوریکه در طول ۱۰ سال تنها ۵۰۰ نسخه از آن فروش رفت. به گفته خودش تقریباً تمام آنچه را که می توان فلسفه وی نامید را در آن گنجانده بود و هرچه بعداً نوشته در تعقیب اندیشه هاییست که در این کتاب گنجانده بود.
یعنی امتناع از هر گونه علاقه و وابستگی و ستایش شور و عشق و نگاهی هر لحظه نو به تمام جلوه های هستی.
خط سیر اندیشه های او در این کتاب به مانند بسیاری ادبا و حکمای بزرگ جهان شامل درونی ساختن شکوه و زیبایی های هستی و سپس رهایی از خویشتن و سیر در جهان نامتناهی معانی ژرف و جاودانست .
(ای کاش عظمت در نگاه تو باشد نه در آن چیزی که بدان می نگری)
با آغاز جنگ جهانی اول ژید مدتی خاموشی گزید و سپس کتاب‌های «اگر دانه نمیرد»، «کوریدون» و «سکه سازان» را نوشت. او در «اگر دانه نمیرد» واقعیات زندگی خود را بی پرده بیان کرد و با نوشتن رمان «سکه‌سازان» شیوهٔ تازه‌ای در رمان فرانسوی بنیاد نهاد.
ژید کتاب‌های «سفر به کنگو» و «بازگشت از چاد» را بر ضد استعمار نوشت. او عضو حزب کمونیست شد، اما با برآورده نشدن انتظارات و تمایلات عدالت خواهانه‌اش با نوشتن کتاب بازگشت از شوروی از این حزب کناره گرفت.
ژید برای سالها بت «پیشروها» بود و محافظه کاران او را «منحرف کننده جوانان» می دانستند. اما او پاسخ میداد ، سقراط نیز که اکنون یکی از خدایان این محافظه کاران محسوب می شود ، از چنین تهمت هایی به دور نبوده است.
اما ژید خطر افراط کاری را به خواننده کتاب خود هشدار می دهد و در آخر، از او می خواهد که: کتاب مرا به دور بینداز، مگذار متقاعدت کند ! گمان مبر که حقیقت تو را کس دیگری می تواند برایت پیدا کند ...به خود بگو که این کتاب هم چیزی نیست، مگر یکی از هزاران شیوه رویارویی با زندگی. تو راه خویش را بجوی!
در سال ۱۹۴۷ و زمانی که ژید هفتاد و هشت ساله بود، آکادمی سوئد جایزه ادبیات نوبل را به او اهدا کرد. وی می نویسد: بزرگترین الهه تقدیر پیوسته در گوشم زمزمه می کند که دیگر چیز زیادی از عمرت باقی نمانده است.
آندره ژید در سال ۱۹۵۱ درگذشت
ثبت نظر