یوزپلنگ آسیایی در برزیل چه می کند؟

 بی توجهی رسانه های خارجی و کارشناسان فوتبال به تیم ملی ایران به قدری واضح است که صدای سرمربی تیم ایران، کاروس کی روش را هم در آورده و گفته است: هیچکس در مورد ایران صحبت نمی‌کند و طوری حرف می‌زنند که گویی فقط سه تیم در گروه است! این هدف ماست که نشان دهیم آنها اشتباه کرده‌اند. به همین منظور، هر چه در توان داریم برای غرور آفرینی ملت ایران ارائه خواهیم کرد. 

اما آنچه تیم ملی ایران را منحصربفرد کرده تحلیل سایتهای ورزشی در مورد ضعیف بودن و نداشتن شانس برنده شدن نیست بلکه نقش صورت یوزپلنگ آسیایی است که بر پیراهن اعضای این تیم وجود دارد. ایران تنها تیمی است که پیراهن نقش دار دارد و این خود توجه رسانه ها را هنگام بازی ایران جلب خواهد کرد.

بر اساس قوانین فیفا تبلیغ سیاسی یا تجاری توسط تیمهای شرکت کننده در جام جهانی ممنوع است. ایران ابتکار جالبی به خرج داد و توانست اجازه نقش یوزپلنگ آسیایی را از فیفا بگیرد. این ایده ابتکاری اولین بار توسط آرش نورآقایی فعال محیط زیست مطرح شد. جالب است که سازمان  حفاظت از محیط زیست ایران از این طرح استقبال کرد. درحالیکه عده زیادی و ازجمله عده ای از کارشناسان فدراسیون فوتبال ایران معتقد بودند فیفا این طرح را نخواهد پذیرفت. پیگیری فعالان محیط زیست و همکاری سازمان حفاظت از محیط زیست پس از انجام کار گروههای مختلف سرانجام نتیجه داد و در کمال ناباوری فیفا این طرح را پذیرفت و اجازه داد نقش یوزپلنگ آسیایی به عنوان گونه جانوری در  خطر انقراض بر پیراهن تیم ملی ایران کشیده شود. 

این پیراهنها را شرکت آلمانی ال اشپورت طراحی کرده است اما پس از بازدید از تمرینات تیم ملی مدعی شد پیراهن های تقلبی به بازیکنان تیم داده شده و قرار شد  پیراهن های اصلی را به تیم ملی ایران ارسال کند. از طرفی بعضی از ایرانی ها هم مدعی شدند طرح یوزپلنگ روی پیراهنها از یک سایت طراحی های ارزان در  اینترنت به قیمت ۱۲ دلار خریداری شده که البته ال اشپورت در پاسخ گفته این طرح را از فدراسیون فوتبال ایران دریافت کرده و نمی دانند چه کسی آن را طراحی کرده است!

در میان تمام این اعتراضات بعضی از فعالان محیط زیست ایران هم می گویند این طرح بر اساس مورفولوژی یوزپلنگ کشیده نشده و صورت و گردن بزرگتری نسبت به یوزپلنگ دارد و احتمالا طرح یوزپلنگ آفریقایست نه آسیایی! 

همه این اتقافات داستانهایی مورد علاقه رسانه ها و گزارشگران فوتبال هستند. طبیعتا سئوالی که مطرح می شود این است که چرا طرح یوزپلنگ آسیایی؟‌ سئوالی که خیلی از مردم ایران هم پاسخش را به خوبی نمی دانند 

 یوزپلنگ آسیایی در ایران تنها بازمانده های این گونه جانوری هستند. زمانی در بیشتر دشتهای آسیا این نوع یوزپلنگ وجود داشت. امروزه فقط در ایران این یوزپلنگ ها دیده می شوند. اگرچه تعداد آنها کمتر از صد یوزپلنگ تخمین زده می شود. حتی بعضی از کارشناسان تعدادشان راکمتر از پنجاه می دانند. به زبان ساده می توان گفت اگر به پاریس می روید تا موزه لوور یا برج ایفل را ببینید که فقط و فقط در آن شهر است، برای دیدن یوزپلنگ های آسیایی باید به ایران بروید. ضمن اینکه از نظر علمی  اهمیت این گونه در خطر انقراض بانک ژنی نادریست که در حال از بین رفتن است.  

برای حفظ این گونه در معرض انقراض سرمایه گذاری زیادی نیاز است. سرمایه گذاریی که در میان اولویت های دولت ایران جایی ندارد بنابراین سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمانهای غیردولتی محیط زیستی ایران تلاش می کنند این بودجه را از سرمایه های خارجی بدست بیاورند. یعنی سازمانهای خیریه ای که حامی محیط زیست و حیات وحش جهان هستند. اولین قدم برای جلب سرمایه هم تبلیغات است. اینجاست که اهمیت حضور یوزپلنگ آسیایی در برزیل مشخص می شود

تیم ملی برزیل هم که کشورش میزبان مسابقات است سعی کرد از فیفا حمایت یکی از گونه های در خطر انقراض برزیل را جلب کند اما ظاهرا با فیقا به توافق نرسید. در مقابل برزیل در مراسم افتتاحیه با نمایش نمادین درختان و پوشش گیاهی جنگهای آمازون بر اهمیت محیط زیست وحیات وحش کشورش تاکید کرد.

حالا فعالان محیط زیست ایران باید دست به دعا بشوند که نام یوزپلنگ آسیایی برسرزبانها بیفتد و به   جای شیران پارس تیم ایران را با نام یوزپلنگهای آسیا معرفی کنند. اگرچه شیردر فرهنگ ایرانی سمبل شجاعت و  قدرت است و سالها با ترکیب شیرو خورشید بر پرچم ایران بوده اما شیرایرانی سالهاست منقرض شده. ازطرفی پسوند پارسی همه مردم ایران را شامل نمی شود و آذری زبانها، بلوچها، کردها و عرب زبانها ایرانی هستند ولی لزوما پارسی نیستند. درحالیکه تیم ملی باید نماینده تمام مردم ایران باشد.

ماجرای نقش یوزپلنگ بر لباس تیم ملی ایران همین جا خاتمه نمی یابد چراکه بعد از موفقیت این طرح در« کارگروههای حمایت از یوزپلنگ آسیایی درجام جهانی برزیل» طرح «زیست توپ» ارائه شد. زیست توپ، توپ فوتبالیست که برروی آن تصویر سی و دو جانور درمعرض انقراض از سی و دو کشور شرکت کننده جام جهانی توسط محمد کبریا کشیده شده و این توپ نمادین قرار است در روز بازی ایران و آرژانتین به لیونل مسی مهاجم پرآوازه تیم آرژانتین هدیه داده شود. به نشانه علاقه ایرانیان به تنوع زیستی و البته شاید هم نوعی دلجویی واحترام به لیونل مسی بعد از حمله کاربران اینترنتی ایران به صفحه فیسبوک او. 

این طرح بقدری جذاب به نظر می رسید که وقتی رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران معصومه ابتکار در روز جهانی تنوع زیستی «زیست توپ» را به جواد نکونام، کاپیتان تیم ملی تحویل داد حسام الدین آشنا سرپرست مرکز بررسی ها استراتژیک ریاست جمهوری از آن حمایت کرد و از سفارت ایران در برزیل و رسانه ها خواست طرح پیشنهادی حسن روحانی، رئیس جمهور ایران هم به شعار زیست توپ اضافه شود. 

طرح آقای روحانی که در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شد  جهان «علیه خشونت و افراط گرایی» است. از قضا در این روزها «داعش» یکی از خشن ترین  و افراطی ترین  گروههای جهادی دنیا درعراق خبر ساز شده است و  کشتار و نابودگری آنها چنان در منطقه ترس ایجاد کرده که به نظر می رسد ایران و آمریکا دو دشمن سنتی برعلیه داعش متحده شده اند. گویا شعار رئیس جمهور ایران هم معنای عملی پیدا کرده است.

شهرت لیونل مسی تمرکز تمام دوربینها را به او جلب خواهد کرد و بعید به نظر می رسد کسی نپرسد این توپ رنگارنگ چیست که کاپیتان تیم ایران به او هدیه می دهد. نقش یوزپلنگ آسیایی بر پیراهن تیم ملی هم احتمالا به عنوان اولین نقش بر لباس تیم ملی کشوری در جام جهانی ثبت خواهد شد. بعید نیست در آینده کشورهای مختلف جهان برای حمایت از گونه در خطر انقراض کشورشان کار مشابه ای انجام دهند. پس کاروس کی روش نباید نگران باشد. تیم ملی ایران به اندازه کافی خبرساز خواهد شد.