تحقیر، استراتژی اصلی «علی خامنه‌ای» و نزدیکانش در مواجهه با اعتراضات ۱۴۰۱ است. او در دومین سخنرانی خود اما دستور امنیتی کردن فضا و شرایطی شبیه حکومت نظامی را صادر کرد.
سخنان روز چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۱ رهبر جمهوری اسلامی درباره معترضان نیز تندتر از سخنان قبلی بود و عملا دستور برخورد شدید با آن‌ها را صادر کرد.
***
خامنه‌ای چه گفت؟
رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با اعضای جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام، اعتراضات را «اغتشاش‌های پراکنده» خواند که «دشمن» به صورت «انفعالی» و «ناشیانه» در مقابل پیشرفت‌ها و حرکت‌های ابتکاری و بزرگ ملت ایران طراحی کرده است.
او درباره معترضان نیز گفت: «برخی از این افراد یا عامل دشمن هستند یا اگر عامل هم نباشند، هم‌جهت با دشمن هستند و برخی هم افراد هیجان‌زده هستند. در مورد دسته دوم باید کار فرهنگی انجام گیرد اما در خصوص دسته اول، مسوولان قضایی و امنیتی باید وظیفه خود را انجام دهند.»
خامنه‌ای تاکید کرد: «این که برخی می‌گویند فضا را امنیتی نکنید، بله ما هم موافق هستیم و تا آن‌جایی که ممکن است، فضا نباید امنیتی شود؛ اما کار فرهنگی جای خود و کار قضایی و امنیتی هم در جای خود.»
سخنان خامنه‌ای به چه معنا است؟
سخنان رهبر جمهوری اسلامی را می‌توان به معنای صدور مجوز امنیتی کردن فضا و شبه حکومت نظامی دانست. پیش از این سابقه نداشته است که خامنه‌ای به این صراحت از امنیتی کردن فضا سخن گفته باشد. هر چند او در گذشته نیز در موارد متعددی مجوز امنیتی کردن فضا را صادر کرده اما از به کار بردن عبارت فضای امنیتی اجتناب کرده است.
این سخنان همچنین نهیبی به شخصیت‌های داخلی است که از امنیتی شدن فضا انتقاد می‌کنند.
گفته‌های رهبر جمهوری اسلامی، سخنان «غلامحسین محسنی اژه‌ای»، رییس قوه قضاییه را که از گفت‌وگو با مخالفان سخن گفته بود، به یک شوخی شبیه کرده است.
این گفته‌ها همچنین به معنای صدور دستور برای برخورد شدیدتر با معترضان است.
سخنان پیشین او درباره معترضان را شاید بتوان تا حدودی ملایم‌تر دانست، هر چند که محتوای آن‌ها تقریبا به یک‌دیگر نزدیک بود.
او گفته بود: «یک عده‌شان کسانی هستند که آن‌ها را احساسات و هیجان به خیابان می‌کشاند. مشکل این‌ها را با یک تنبیهی می‌شود حل کرد؛ یعنی هدایت‌شان کرد و تفهیم کرد که اشتباه می‌کنند. لکن بعضی از این‌ها این جور نیستند؛ بعضی از این‌ها بازمانده‌های عناصرِ ضربت‌خورده ۴۰ سال گذشته هستند.»
تفاوت نحوه مواجهه خامنه‌ای با اعتراضات ۱۴۰۱ و اعتراضات قبلی
مواجهه خامنه‌ای با اعتراضات ۱۴۰۱، متفاوت با اعتراضات دیگر، از جمله سال ۱۳۸۸ بوده و از ابتدا استراتژی تحقیر معترضان را به کار برده و آن را برخی اغتشاش‌های پراکنده دانسته است.
این استراتژی توسط حامیان او نیز تکرار شده است؛ از جمله «حمید رسایی»، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی گفته بود معترضان سال ۱۳۸۸ در فضای واقعی بودند اما اعتراضات اخیر تنها در فضای مجازی است.
همچنین در اعتراضات اخیر، حامیان حکومت موضوعات دیگری چون «هیجانات جنسی»، «گیم‌ها» و «آموزش مجازی به دلیل کرونا» را به عنوان دلایل اعتراضات مطرح کرده‌اند، هر چند که خامنه‌ای هم‌چنان «دشمن» را دلیل اعتراضات ذکر می‌کند.
دیگر تفاوت مواجهه رهبر جمهوری اسلامی با اعتراضات امسال، واکنش دیرهنگام به آن‌ها بود. بر خلاف اعتراضات دیگر که سرکوب اصلی معترضان پس از سخنان رهبر جمهوری اسلامی شروع می‌شد، این بار او در میانه سرکوب‌ها و زمانی که تصور می‌کرد بخشی اصلی سرکوب به نتیجه رسیده است، سخنرانی کرد.
خامنه‌ای اما در مدت دو هفته، دو بار به صورت صریح به اعتراضات واکنش نشان داده است. یکی از دلایل این موضوع، دامنه‌دار بودن اعتراضات است.
اعتراضات سال ۱۴۰۱ از جهاتی شبیه اعتراضات سال ۱۳۸۸ هستند
اعتراضات سال ۱۴۰۱ نیز مانند اعتراضات سال ۱۳۸۸، اگر از خیابان جمع شوند، در فضای سیاسی و رسانه‌ها ماه‌ها ادامه خواهند یافت. از این رو، او ترجیح می‌دهد به جای واکنش یک‌جا و یکپارچه به اعتراضات، به صورت کوتاه‌تر و چندباره واکنش نشان دهد.
تکرار نشدن استراتژی جسم ناقص
یکی از تفاوت‌های اصلی مواجهه خامنه‌ای با اعتراضات سال‌های اخیر و اعتراضات سراسری دهه‌های ۷۰ و ۸۰، استفاده نکردن از برانگیختن احساسات حامیانش بوده است. او اتفاقا پس از انتشار خبرها درباره بیماریش، این بار قصد دارد جسم سالم و اقتدارش را به رخ بکشد.
علی خامنه‌ای سال ۱۳۸۸ در پایان خطبه نماز جمعه مشهور خود گفت: «ای سید ما! ای مولای ما! ما آن‌چه باید بکنیم، انجام می‌دهیم. آن‌چه باید هم گفت، هم گفتیم و خواهیم گفت. من جان ناقابلی دارم، جسم ناقصی دارم، اندک آبرویی هم دارم که این را هم خود شما به ما دادید. همه این‌ها را من کف دست گرفتم، در راه این انقلاب و در راه اسلام فدا خواهم کرد؛ این‌ها هم نثار شما باشد!»
این سخنان خامنه‌ای، تکرار سخنان او در سال ۱۳۷۸ بود که با گفتن عبارت «اگر عکس من را هم پاره کردند، واکنش نشان ندهید»، احساسات حامیان خود را تحریک کرد. او در سخنان خود درباره اعتراضات ۱۴۰۱ اما از این حربه استفاده نکرد؛ شاید به این دلیل که در چند سال اخیر صف‌بندی سیاسی در ایران کاملا شفاف شده و حامیان بازمانده خامنه‌ای به‌ویژه در سال ۱۳۹۸ به بعد کمتر مانند گذشته جنبه ایدئولوژیک دارند و پذیرفته‌اند که سرکوب شدید تنها راه باقی ماندن‌شان است.
همچنین دیگر تفاوت این اعتراضات، گسترش شبکه‌های اجتماعی است. از این جهت، حامیان خامنه‌ای احساس می‌کنند که تکرار سخنان سابق باعث تمسخر گسترده او در فضای مجازی خواهد شد.
مزه سرود سلام فرمانده
سرود «سلام فرمانده» گویا به دهن خامنه‌ای چندان مزه کرده است که پس از گذشت ماه‌ها و با وجود اعتراضات، هم‌چنان در سخنرانی‌ها خود از آن سخن می‌گوید. او حتی یکی از دلایل اعتراضات اخیر را «واکنش دشمن» به این سرود ذکر کرده و گفته است: «سرود حماسی از مرزها فراتر رفت و ده‌ها میلیون جوان و نوجوان را در دنیا به خود جذب کرد. این‌ها شوخی نیست و برای بار اول در دنیا اتفاق می‌افتد؛ یک سرودی در کشوری تولید شود و در چندین کشور دیگر تکثیر شود. من نمی‌خواهم اسم کشورها را بیاورم. اگر اسم بیاورم، برخی از شما که اطلاع ندارید، تعجب خواهید کرد. این‌ها اطلاعات دقیق ما است.»
در این فضای اعتراضات، خامنه‌ای تلاش می‌کند با سرود سلام فرمانده، تلخی اعتراضات را برای خود رفع و از سوی دیگر تاکید کند که برای او هم‌چنان این سرود و پایگاه اجتماعی آن اهمیت دارد نه معترضان و با آن‌ها می‌تواند حکومت خود را حفظ کند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر