اوایل دهه هفتاد هجری شمسی، توسعه دغدغه شماره یک دولت وقت است، از جمله در صنایع هوایی. کارشناسان وزارتخانه‌های صنایع و دفاع دست به کار می‌شوند. تحقیق و بررسی می کنند و تصمیم می‌گیرند ساخت هواپیماهای چند نفره تا 20 نفره در داخل کشور و در وزارت صنایع صورت گیرد و هواپیماهای حدود 50 نفره نیز از طریق انتقال تکنولوژی و در وزارت دفاع ساخته شود.
نوبت به انتخاب نوع هواپیما می‌رسد. روسیه، اسپانیا، اکراین و چین گزینه‌های اصلی برای انتخاب مشارکت در ساخت هواپیمای داخلی هستند. سرانجام شرکت آنتونف کشور اکراین، مناقصه را می‌برد. سال ۱۳۷۵ قراردادی میان شرکت آنتونف و هسا (هواپیما سازی ایران) بسته می‌شود و شرکت هسا واقع در شاهین شهر اصفهان به عنوان محل تولید این هواپیما انتخاب می‌شود. اما چون در زمان عقد قرار هنوز پروژه طراحی وساخت این هواپیما در اکراین تکمیل نشده بود و اعتبارات ایران هم تامین نشده بود، ساخت هواپیمای داخلی سالها به تعویق افتاد.
سال ۸۱ خبر آمدن مهندسان روسی و اکراینی به اصفهان برای گشایش نمونه خط تولید ایران رسانه‌ای شد. انها با هواپیمای انتونف راهی اصفهان شدند اما هرگز به خط تولید نرسیدند. دقایقی بعد از این که خلبان این هواپیما با برج مراقبت فرودگاه اصفهان با آرامش صحبت کرد. هواپیما چنان متلاشی شد که چیزی از اجساد هم باقی نماند. این هواپیما در نزدیکی شهر اردکان سقوط کرد و باز هم ساخت هواپیمای وطنی را با تاخیر روبه رو کرد. سه سال بعد هم همین هواپیما در خطوط آذربایجان به دلیل نقص فنی در دریای خزر واژگون شد.
با این وجود ایران هیچ‌وقت از ساخت این هواپیما منصرف نشد. سال ۸۷ درست دوازده سال بعد از اخذ قرارداد با شرکت اکراینی و زمانی که منوچهر منطقی از ایران خودرو به سازمان صنایع وزارت دفاع منتقل شد، اولین فروند هواپیمایی ایران ۱۴۰ برای انجام تست برفراز اسمان شاهین شهر اصفهان به پرواز درآمد.
سرهنگ محمد باقر گردان بازنشسته صنایع هوایی نظامی به عنوان استاد خلبان همراه پنج خلبان دیگر سوار بر این طیاره ساخت ایران شدند. قرار بود فرایند آموزشی برای این ورود این هواپیما به ناوگان هوایی انجام شود اما آنها جان سالم به در نبردند. هواپیما در نزدیکی شاهین شهر سقوط کرد و هر ۵ سرنشین کشته شدند.
ماجرای این سقوط اما به همین جا ختم نشد. منوچهر منطقی که بارها در مصاحبه‌هایش به تبلیغ ساخت هواپیمای ایرانی در سازمان صنایع وزارت دفاع پرداخته بود، هر نوع نقص فنی این هواپیما را رد کرد و درباره سقوط اولین فروند ساخت داخلی ان هم در پرواز آزمایشی به خبرگزاری فارس گفت: « سقوط ايران 140 ساخت كشورمان به دليل نقص فني يا مشكلات ساخت نبود، اشتباه خلبان باعث سقوط شد.» این ادعا در حالی از جانب مدیر عامل سازمان صنایع دفاع مطرح شد که محمدباقر گردان استاد خلبان آن پرواز سوابق درخشانی داشت. او هشت سال جنگ را باهواپیمای شکاری پرواز کرده بود و جان سالم به در برده بود. اما ایران ۱۴۰....
منطقی در همین گفت وگو اعتراف جالب‌تری هم کرد. او اعلام کرد که این هواپیما اولین فروند هواپیمای ایران ۱۴۰ نبوده که سقوط کرده است و گفت: «اولين فروند نبود. چندمين فروند بود. منحني جالبي در ارتباط با تست هواپيما وجود دارد. طبق اين منحني بيشترين سقوط‌ها مربوط به هواپيماهايي است كه اول كار قرار دارند. وقتي اشكال‌هاي هواپيماي جديد بر طرف مي‌شود آمار سقوط طي يك فرايند 30 ساله شديدا كاهش پيدا خواهد كرد.»
پس از تولید این هواپیما بارها از صرفه اقتصادی این تولید داخلی سخن گفته شد. سال ۸۷ که سال تولید ایران ۱۴۰ است، از سوی مسیولان عنوان شد که هزینه‌ی ساخت هر فروند هواپیمای ایران 140 حدود 5 میلیون دلار ارزان‌تر از قیمت خرید مشابه خارجی برآورد شده بود. محمد علی وزیری معاون وقت هسا، هزینه‌ی ساخت هر فروند هواپیمای ایران 140 را 14 میلیون دلار اعلام کرد و به صنعت نیوز گفت: این در حالی است که هواپیمایی با امکانات مشـابه و حتی کمتر از ایـران 140 در حـوزه‌ی بین‌الملـل بـا قیمتی بین 17 تـا 19 میلیون دلار خریداری می‌شود. او به سرمایه گذاری 200 میلیون دلاری بـرای ایجاد سـاختـار صنایع هواپیما سازی از نوع مسافربری درشرکت هسا اشاره کرد وگفت: درشرایط عادی برای فراهم کردن چنین ساختاری 800 تا 900 میلیون دلار سرمایه گذاری لازم بود که بـا همت متخصصان داخلی ایـن هـزینه کاهش یافت. بنا بر اعلام سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، دولت برای ساخت هواپیمای "ایران 140" تا قبل از سال 1383 حدود 200 میلیارد و 960 میلیون ریال اعتبار در نظر گرفته بود.
از سال گذشته تا کنون منوچهر منطقی بارها وعده تولید پیشرفته هواپیمای ایران ۱۴۰ را مطرح کرده است و هر بار که این وعده را مطرح کرده از تولید قبلی ایران ۱۴۰ دفاع کرده است. او در یکی از تازه ترین اظهار نظرهایش درباره این هواپیما به سایت الف گفته است: « هواپیمای ایران ۱۴۰ همچنان در حال ساخت است و در خطوط هوایی کشورمان نیز استفاده می شود. بنده خودم بارها سوار هواپیمای ایران ۱۴۰ شده ام و از نظر من یک هواپیمای بسیار خوب است که در مسیرهای کوتاه از آن استفاده می شود و البته معادل این هواپیما در کشور آلمان نیز مورد استفاده قرار می گیرد.»
تنها او نبود که چنین دفاعیه ای را مطرح کرد. 18 آذر سال 1387 حمید بهبهانی، وزیر راه دولت محمود احمدی نژاد در گفت و گو با خبرآنلاین گفت: « هواپیمای ایران 140 نمونه آن است که طراحی آن توسط متخصصان ایرانی انجام گرفته است. بنده چند بار سوار این هواپیما شده‌ام و حاضرم کتبا بنویسم ایران 140 از هواپیمای فوکر بسیار بهتر است، چراکه هم هواپیمای نو وهم خودکفا است. اگر به تدریج در مسیر ساخت وارد شویم، در آینده می‌توانیم با خارجی ها رقابت کنیم. »
رجزخوانی ها درباره ایران 140 از این هم فراتر رفت. سایت مشرق نیوز که اخبار دستاوردهای نظامی سپاه و سایر نیروهای مسلح ایران را منتشر می کند، بهمن 90 در گزارشی نوشت که نمونه دریایی ایران 140، کابوس جدید شناورهای آمریکا در منطقه خواهد بود.
داستان کابوس برای خارجی ها و رقابت با آنها اکنون به کابوس رقابت برای سقوط تبدیل شده است، رقابت با توپولوف. در هواپیمایی که امروز سقوط کرد، بر اساس گفته های سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران، ابتدا بال هواپیما کنده شد و بعد موتور آتش گرفته است، بال هواپیما ساخت داخل بود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر