۲۷ هزار میلیارد تومان؛ هزینه سپاه برای برگزاری جام عربی در عراق

بیست و پنجمین دوره رقابت‌های «جام عربی» که این‌ بار فدراسیون جهانی فوتبال با تحریف تاریخ و جغرافیا، نامش را «جام خلیج عربی» گذاشته، از شانزدهم دی‌ ۱۴۰۱ به میزبانی کشور عراق آغاز شده است.

شواهد نشان می‌دهند برگزاری این دوره از رقابت‌ها برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و کشور ایران هزینه‌ای بیش از ۶۳۵ میلیون دلار، یا به عبارتی با احتساب قیمت کنونی ارز در ایران، نزدیک به ۲۷ هزار میلیارد تومان هزینه داشته است.

در این گزارش، ورزشگاه‌های مدرنی را که طی سال‌های اخیر قرارگاه سازندگی «خاتم‌الانبیا» در کشور عراق ساخته است و حالا برخی از این ورزشگاه‌ها میزبان رقابت‌هایی شده‌اند که فیفا آن را جام خلیج عربی می‌خواند، بررسی می‌کنیم.

***

قرارگاه خاتم‌الانبیا چند ورزشگاه در عراق ساخته است؟

زمانی که می‌خواهید از در غربی ورزشگاه «آزادی» تهران خارج شوید، نوشته‌ای بزرگ بالای در ورود و خروج خودروها توجه شما را جلب می‌کند: «این ورزشگاه در مهر سال ۱۳۵۰ با همت و سرمایه ملت شریف ایران به بهره‌برداری رسید.»

اما پس از انقلاب ۱۳۵۷ تاکنون، هیچ ورزشگاه استانداردی با «همت» و «سرمایه ملت شریف ایران» که قابل میزبانی از رقابت‌های بین‌المللی ورزشی باشد، در تهران یا شهرستان‌ها ساخته نشده است.

با این وجود، سپاه پاسداران از ابتدای دهه ۹۰ خورشیدی تاکنون، ورزشگاه‌های «المیناء» در بصره، «المثنی»، «دیالی»، «کرکوک»، «دهوک»، «بابل» و نیز «سنبل» در قادسیه، «ناصریه»، «المپیک» در الانبار و «فرانسو حریری» در اربیل و همین طور ورزشگاه‌های «صدر»، «الرصافه»، «الکرخ»، «الشعب» و ورزشگاه فوق مدرن «التاجیات» در بغداد را یا به صورت کامل ساخته است یا در دست ساخت دارد.

فقط هزینه ساخت و راه‌اندازی دو ورزشگاهی که هم‌اکنون میزبان رقابت‌‌های جام خلیج فارس هستند و فیفا آن را جام کشورهای عربی معرفی کرده، از مرز ۶۳۵ میلیون دلار عبور کرده‌ است.

با این حال، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا به عنوان بازوی مهندسی سپاه پاسداران، تلاش می‌کند ورزشگاه التاجیات که یکی از مدرن‌ترین ورزشگاه‌های خاورمیانه است را برای رقابت با ورزشگاه‌های فوق مدرن قطر، امارات و عربستان تجهیز کند.  

 

از نقش سپاه در ساخت ورزشگاه‌های عراق چه می‌دانیم؟

رقابت‌هایی که امروز کشور عراق میزبانی آن را برعهده گرفته است، به صورت متمرکز در دو ورزشگاه المیناء و ورزشگاه بین‌المللی التاجیات برگزار می‌شود.

ساخت ورزشگاه «بصره اینترنشنال» در حد فاصل سال‌های ۲۰۰۹ تا اکتبر ۲۰۱۳، حدود ۵۵۰ میلیون دلار هزینه داشته است. هم‌چنین هزینه ساخت و تکمیل ورزشگاه المیناء نیز ۸۶ میلیون دلار هزینه در برداشته است.

اما نقش سپاه پاسداران و قرارگاه خاتم در ساخت و تجهیز این دو ورزشگاه مدرن و بین‌المللی که به کشور عراق کمک کرد پس از ۴۴ سال، بار دیگر میزبان یک تورنمنت بین‌المللی شود، چیست؟

خبرگزاری دولتی «ایرنا» ۲۶ تیر ۱۳۹۶ نوشت: «هیات ورزشی بلندپایه‌ای از ایران به ریاست مهدی تاج، رییس فدراسیون فوتبال، از ورزشگاه بین‌المللی کربلا بازدید کردند.»

«عبدالحسین عبطان»، وزیر ورزش و جوانان عراق از تلاش‌های جمهوری اسلامی، وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون فوتبال ایران در زمینه ساخت و تکمیل ورزشگاه‌های عراق تمجید و تشکر کرده بود.

دی‌ماه هماه سال، «محمدرضا داورزنی»، معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای وزارت ورزش و جوانان و رییس کنونی فدراسیون والیبال در راس یک هیات ورزشی به عراق سفر کرد. داورزنی از ارشدترین فرماندهان سپاه در تاریخ ورزش جمهوری اسلامی محسوب می‌شد؛ سرداری که در دهه ۶۰ خورشیدی در «لشکر ۲۷» به نوجوانان و جوانان ایرانی آموزش رزم نظامی می‌داد و آن‌ها را به جنگ با نظامیان عراق می‌فرستاد.  

محمدرضا داورزنی در این سفر، هشت مدیر ارشد وزارت ورزش و ۱۰ رییس فدراسیون‌های ورزشی را با خود همراه کرده بود. دلیل سفر، افتتاح دو ورزشگاه در شهرهای نجف و کربلا بود که توسط سپاه پاسداران ساخته شده بودند.

۲۸ دی‌ ۱۳۹۶، پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت ورزش و جوانان نوشت: «آقای داورزنی ورزشگاه‌های فوتبال در نجف، كربلا و بصره را فوق پیشرفته توصیف کرد.»

«باشگاه خبرنگاران جوان» نیز در گزارشی از قول معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای ایران نوشت: «شهرهای کربلا و نجف متعلق به جهان اسلام است و همه مسلمانان خودشان را در این شهرها سهیم می‌دانند.» 

اما سهم ایران در این تقسیم‌بندی کمی بیشتر بود. «العربیه» ۳۱ شهریور ۱۳۹۵ در گزارشی مدعی شد که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا در عراق پروژه‌های عمرانی را در دست گرفته است که فقط یکی از این پروژه‌ها، هزار میلیارد تومان هزینه خواهد داشت.

در این گزارش آمده بود که «عبدالله عبداللهی»، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا ضمن تایید پروژه‌های عمرانی سپاه در عراق، از آغاز افتتاح فاز اول و دوم ساخت صحن «فاطمه زهرا» در بارگاه «علی‌ابن‌ابی‌طالب» خبر داد. 

براساس روایات تشیع، فاطمه، دختر پیامبر اسلام و همسر امام اول شیعیان، هیچ بارگاهی ندارد یا نشانی از محل دفن او موجود  نیست. این البته فقط بخشی از پروژه‌های عمرانی قرارگاه خاتم در عراق بوده و هست.

محمدرضا داورزنی در دیدار از دستاوردهای سپاه پاسداران برای ورزش عراق، این کشور را یکی از قطب‌های آینده فوتبال آسیا در زمینه میزبانی از رقابت‌های بزرگ خوانده و گفته بود: «امیدوارم هر چه زودتر مشکل میزبانی عراق حل شود.»  

آرزوی داورزنی در فاصله کمتر از پنج سال برآورده شد. حالا عراق در ورزشگاه‌هایی که رد جمهوری اسلامی روی آن‌ها است، میزبان رقابت‌های بین‌المللی می‌شود.

 

سرنوشت انتقاد از ساخت ورزشگاه کربلا برای بازیکن ذوب‌آهن چه بود؟

اردیبهشت ۱۳۹۸، وقتی جمهوری اسلامی عادت‌هایش در بازداشت، حبس، شکنجه و اعدام ورزشکاران را کمی کنار گذاشته بود، «رشید مظاهری»، دروازه‌بان وقت تیم فوتبال «ذوب‌آهن» به دلیل انتشار یک پست اینستاگرامی و انتقاد از ساخت و ساز سپاه پاسداران، به «کمیته اخلاق» فدراسیون فوتبال احضار شد.

آن زمان هم ریاست فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی را مانند امروز، «مهدی تاج»، عضو سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برعهده داشت.

رشید مظاهری پس از درگیری بازیکنان تیمش با بازیکنان تیم «الزورا» عراق در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا نوشته بود: «در ورزشگاهی که با پول مردم ایران ساخته شده بود، امنیت نداشتیم.» 

او اشاره کرد که حتی شیرآلات ورزشگاه نیز مارک و نشان برندهای ایران را داشتند.

فقط دروازه‌بان وقت ذوب‌آهن چنین ادعایی مبنی بر ساخته شدن ورزشگاه توسط جمهوری اسلامی نداشت، «ورزش سه»، رسانه نزدیک به حکومت نیز با تیتر «ساخت جواهر فوتبال عراق با هنرنمایی مهندسان ایرانی»، از اقدام سپاه پاسداران در ساخت و تکمیل ورزشگاه مدرن در این کشور تمجید کرده بود.

کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال به دلیل این پست اینستاگرامی، رشید مظاهری را یک جلسه از همراهی تیمش محروم کرد.

نهم آبان ۱۴۰۰، رسانه‌های ایران از قطعی شدن حذف دو باشگاه «استقلال» و «پرسپولیس» از لیگ قهرمانان آسیا فصل ۲۰۲۲ به دلیل رعایت نشدن قوانین کنفدراسیون فوتبال آسیا خبر دادند.

پس از خصوصی‌ نشدن و دولتی ماندن این دو باشگاه، یکی از مهم‌ترین عوامل در حذف استقلال و پرسپولیس از رقابت‌های لیگ قهرمانان، موضوع عدم برخورداری این دو باشگاه از ورزشگاه‌های خصوصی بود.

در حالی که قرارگاه خاتم‌الانبیا در عراق با صرف هزینه‌هایی بیش از ۲۷ هزار میلیارد تومان، دو ورزشگاه میزبان مسابقات جام کشورهای عربی را برای دولت عراق ساخته است، در ایران دو باشگاه پایتخت از مسابقات حذف می‌شوند. 

«تراکتور» در زمین غیراستاندارد «قاسم سلیمانی» («بنیاد دیزل» سابق) که کیفیتی در حد لیگ محلات نیز ندارد، بازی می‌کند. سکوهای ورزشگاه پیشگاه «هادیان انزلی» پوسیده است و احتمال ریزش آن‌ها وجود دارد. در اصفهان ورزشگاه «فولادشهر» هنوز به بهره‌برداری کامل نرسیده، در حالت تخریب قرار گرفته است و هنوز نمی‌توان امیدی به حضور «وی‌‌ای‌آر» (VAR) یا کمک داور ویدیویی در ایران داشت.