داستان تکراری است؛ رنج شهروندان و خانواده‌هایی که عزیزان‌شان برای تفریح و فارغ شدن از مشکلات زندگی دور هم جمع شده و نوشیده بودند ولی حالا یا مرده‌اند یا نابینا شده‌اند و یا با آثار ماندگار مسمومیت ناشی از نوشیدن الکل دست‌ساز و غیراستاندارد، دست و پنجه نرم می‌کنند.
در عوض، مقامات و رسانه‌های جمهوری اسلامی فروشندگان الکل، شهروندانی که نوشیدنی الکلی می‌نوشند و صنایعی که سهمیه الکل صنعتی یا متانول دارند را مقصر می‌دانند.
***
نام پسرش «آرش» بود. صدایش حتی یک سال بعد از مرگ او که در یک دورهمی دوستانه قرار بود ساز بزند و لبی تر کرده بود، هنوز می‌لرزد.
آرش یک سال پیش به یک مهمانی در یکی از استان‌های شمال‌غرب ایران به عنوان نوازنده رفته بود که دیگر برنگشت. در آن مهمانی ده‌ها نفر دیگر نیز با الکل دست‌ساز و غیراستانداری که برای پذیرایی از مهمان‌ها سرو شده بود، مسموم شدند. مادر آرش می‌گوید دوستان پسرش با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و یکی از آن‌ها هفته‌ای سه بار دیالیز می‌شود.
او درباره شبی که فرزند ۳۰ ساله‌اش را از دست داده است، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «شب خانه نیامد. فردایش جمعه بود. نزدیک ظهر من زنگ زدم، جواب نداد. خودش و دوست‌هایش از صبح سرگیجه و سردرد شدید داشتند ولی فکر کرده بودند که اثر کم‌خوابی و مشروب است. وقتی آرش از هوش می‌رود و بقیه هم حال‌شان خراب می‌شود، همسر دوستش زنگ می‌زند اورژانس. پسرم همان موقع مرگ مغزی شده بود. دو روز به دستگاه وصل بود ولی بعدش دیگر دوام نیاورد.»
به گفته این مادر، یکی از دوستان پسرش با آسیب ماندگار در یک چشم، کم‌شدن بینایی هر دو چشم و بیماری کلیوی روبه‌رو شده است و دیگری با نارسایی هر دو کلیه و در صف دریافت کلیه اهدایی: «گناه پسرم و دوستانش چه بود؟ چرا مثل یک جوان در همین کشورهای همسایه باکو یا ترکیه نمی‌توانست برود تفریح کند؟ چه گناهی کرده بود که با جانش باید تقاص پس می‌داد؟ یا دوستش چه گناهی کرده بود که عذاب دیالیز را باید بکشد و هر لحظه فکر کند الان می‌میرد؟»
این روزها دست‌کم ۱۵ خانواده دیگر با رنجی مشابه رنج مادر آرش روبه‌رو هستند. رسانه‌های ایران از مرگ ۱۵ شهروند، این بار در کرج بر اثر نوشیدن مشروبات الکلی خبر داده‌اند و می‌گویند چهار نفر نیز در وضعیت وخیم و زیر دستگاه نفس می‌کشند.
مقامات می‌گویند ۱۸۰ نفر به همین دلیل آسیب دیده‌اند. از میزان و شدت آسیب‌های وارد شده به این افراد هیچ حرفی به‌میان نیامده است. البته یک منبع آگاه به روزنامه «اعتماد»، چاپ تهران گفته که تعداد قربانیان بیشتر از این حرف‌ها است و فقط سه یا چهار نفر نابینا شده‌اند.
تقصیر همه است الا حکومت!
با این‌حال، «غلامحسین محسنی اژه‌ای»، رییس قوه قضاییه ایران درباره این موضوع در یک کنفرانس مطبوعاتی گفته شرب مسکرات «حرام» است. اما به نیروهای انتظامی نیز هشدار داده است که مراقب سهمیه الکل صنعتی صنایع باشند.
او در بخشی از حرف‌هایش نیز با اشاره به فروش الکل صنعتی از سوی کارخانه تولید اسپری به سازنده مشروب‌ها خواسته است که تحقیقات انجام و مشخص شود که آن کارخانه سهمیه‌اش را به همان مصرف صنعتی و تولیدی اختصاص داده یا در بازار آزاد و به افراد سودجو فروخته است: «این‌ها مواردی است که باید مشخص شوند، چرا که به‌واسطه این امر تعدادی افراد فوت کرده و تعدادی از افراد نیز معلول یا نابینا شده‌اند. در قانون نیز در این حوزه مجازات‌های سنگین و بازدارنده‌ای درنظر گرفته شده است. لذا معاون اول قوه قضاییه و دادستان کل کشور نیز در این خصوص، موضوع را با جدیت دنبال کنند.»
روز چهارشنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۲ نیز رسانه‌ها به نقل از رییس کل دادگستری استان البرز اعلام کردند عامل مسمومیت‌های الکل تقلبی در کرج، در یکی از استان‌های جنوب غربی کشور شناسایی و بازداشت شده است. توضیح بیشتری درباره این که این فرد که بوده، داده نشده است.
این در حالی است که پیش‌تر «حمیدهداوند»، فرمانده انتظامی استان البرز که مسمومیت اخیر در آن رخ داده است، گفته بود فروشندگان مشروب از سهمیه الکل صنعتی یک کارخانه اسپری بدن استفاده کرده و در مشروب ریخته و به قربانیان فروخته‌اند.
در حالی که مقامات جمهوری اسلامی و رسانه‌های آن الکل تقلبی و فروشندگان زیرزمینی مشروب را مقصر می‌دانند، شهروندان می‌گویند عامل مرگ جوان‌ها، این بار به‌واسطه مشروب دست‌ساز، خود حکومت است.
کاربری با نام «مت» از لزوم آزاد شدن مصرف و فروش نوشیدنی‌های الکلی نوشته و پیش‌بینی کرده که با توجه به مصرف بالای نوشیدنی‌های الکلی در ایران، سونامی مسمومیت با الکل دست‌ساز در انتظار ایرانیان است و اگر حکومت آن را آزاد نکند، مسوول جان و سلامت شهروندان خواهد بود.
برخی دیگر از کاربران نیز از لزوم مراقبت از خود در شرایطی که حکومت مسوولیت جان شهروندان را صرفا به این دلیل که نوشیدن الکل حرام و ممنوع است، پیشنهاد کرده‌اند؛ مثلا صفحه توییتر «مملکته» ویدیویی با محتوای نحوه تشخیص متانول یا الکل صنعتی از الکل خوراکی اتانول را آموزش داده است. شهروندان بسیاری، از جمله یک پزشک نیز توصیه کرده‌اند که مشروب فقط از افراد قابل اعتماد خریده شود و شهروندان به هر فروشنده‌ای اعتماد نکنند.
تا وقتی الکل ممنوع است، همیشه خطر هست
«شهاب»، تولیدکننده و فروشنده الکل دست‌ساز در غرب تهران است. او در چند پیام صوتی به «ایران‌وایر» می‌گوید نسخه‌هایی چون خرید از فرد مطمئن یا تست در منزل برای پیدا کردن رد پای متانول که خطرناک و مسمومیت‌زا است، هیچ‌یک کارساز نیستند و مشتریان باید همیشه درصدی از خطر را بابت نوشیدن الکل متحمل شوند.
او در همین باره توضیح می‌دهد: «هیچ ساقی دلش نمی‌خواهد که مشتری‌هایش بمیرند یا کور شوند. متانول مثل آب خوردن می‌تواند در همان پروسه تخمیر و تقطیر وارد مشروبی شود که به دست مشتری می‌رسد و هیچ تولیدکننده‌ای با این امکانات داخل ایران نمی‌تواند مدعی شود که صد درصد کارش درست است.»
او ادامه می‌دهد: «من ساقی هستم ولی واقعا پیشنهادم این است که اگر نمی‌توانند مشروب پلمب خارجی بخرند، اصلا نخورند. مخصوصا در مهمانی‌ها اصلا نخورند، چون نمی‌دانند از چه کسی خریده شده است؟! ممکن است طرف تازه‌کار بوده یا از سر ندانم‌کاری اشتباهی کرده باشد.»
در همین باره، یک استاد دانشگاه و شیمی‌دان در ایران نیز با تاکید بر این احتمال که در هر مشروب دست‌سازی که در ایران خریداری می‌شود ممکن است متانول باشد، می‌گوید: «اتانول از تخمیر میوه‌ها تولید می‌شود اما اگر همراه میوه، چوب وجود داشته باشد، ممکن است متانول که سمی و کشنده است هم وارد آن شود.»
او توضیح می‌دهد: «معمولا وجود متانول در الکل دست‌ساز غیرعمدی است و سهوا ممکن است دم کشمش که چوبی و سلولزی است یا از روی ناآگاهی که بعضی انگور را بدون حبه کردن و به صورت خوشه‌ای شراب می‌اندازند و تخمیر می‌کنند، وارد پروسه تخمیر شود و تولید متانول کند.»
او با گفتن این که آزمایش‌های لازم برای تشخیص متانول از اتانول کار ساده‌ای نیست و افرادی که مشروب دست‌ساز تولید می‌کنند، نمی‌توانند چنین کاری را انجام دهند، می‌گوید: «از تخمیر سلولز چوب، بر خلاف میوه، متانول تولید می‌شود و در این مورد ساقی و سازنده حضور متانول را تشخیص نمی‌دهند و فقط باید حواس‌شان باشد که در ظرف تخمیرش هر نوع آثار مربوط به چوب و سلولز، اعم از دم کشمش و خوشه انگور و غیره نباشد.»
او البته تاکید می‌کند: «ولی خب در مورد اخیر که در کرج پیش آمده است، می‌گویند خود فروشنده و عامل توزیع به عمد از الکل صنعتی داخل مشروبی که فروخته، استفاده کرده‌اند. الکل صنعتی علاوه بر متانول، پروپانول و بوتانول، ترکیبات شیمیایی خطرناک دیگری مثل فلزات سنگین و فرمالدهید و غیره نیز دارد.»
اشاره این استاد دانشگاه که به دلایل امنیتی نام او نزد «ایران‌وایر» محفوظ است، به روایت رسانه‌های رسمی و حکومتی است که مدعی شده بودند سهمیه الکل صنعتی تاریخ مصرف گذشته یک کارخانه تولید اسپری در مشروب فروخته شده استفاده شده است.
قوه قضاییه جمهوری اسلامی مدعی شده که با بازجویی خانواده‌ها و قربانیان این حوادث، تاکنون سه نفر از توزیع کنندگان این مشروب‌های دست‌ساز را شناسایی و بازداشت کرده است ولی هنوز جزییاتی درباره این موضوع منتشر نشده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر