رابطه «علی خامنهای» با حرکت مقاومت اسلامی یا حماس، گروه ستیزهجوی فلسطینی که در در اروپا و آمریکا یک نهاد تروریستی شناخته شده، چیست؟
***
باوجود فراز و نشیبهای روابط جمهوری اسلامی و حماس، علی خامنهای اقدامات این گروه را «درخشانترین نقطه در تاریخ صد ساله اخیر فلسطین» خوانده است. باوجود حمایت برخی از دیگر کشورها، اینک جمهوری اسلامی در تبلیغات اسراییل و کشورهای غربی، بهعنوان اصلیترین حامی حماس خوانده میشود.
خامنهای در دورههای مختلف با سران حماس دیدار کرده و سعی کرده با برجسته کردن این گروه و گروههای مسلح دیگر، فتح را سازشکار جلوه دهد. او در سال ۱۳۷۱ با گروهی از سران حماس دیدار کرد و در این دیدار، «موسی ابومرزوق»، از اعضای شورای رهبری حماس، گزارشی به رهبر جمهوری اسلامی ارائه کرد.
خامنهای در این دیدار گفته بود «به خواست مسلمانان و فلسطينیها، مساله فلسطين همچنان زنده و پابرجا خواهد بود و با فعالیتهای تبليغاتی و کارهای عملی، میتوان مسلمانان را به آيندهای كه در آن يک دولت مسلمان جايگزين رژيم اسراییل شود، اميدوار کرد».
او در سال ۱۳۷۷ نیز در دیدار «احمد یاسین»، رهبر حماس، از او و نیروهایش بهعنوان نمايندگان واقعى ملت مسلمان فلسطين و جهادگران خط مقدم جبهه نبرد اسلام عليه كفر و حق عليه باطل ياد كرد.
او گفته بود که «تنها كسانى كه به نام اسلام سخن مىگويند و عزت فلسطين را مىخواهند، نمايندگان واقعى ملت فلسطين محسوب مىشوند، بنابراين كسانى كه براى ذليل كردن فلسطين تلاش كردهاند، حق ندارند به نام با عظمت فلسطين حرف بزنند».
رهبر جمهوری اسلامی دو سال بعد نیز در دیدار چند تن از مسوولان حماس گفت: «سلام مرا به برادران و خواهران داخل فلسطين برسانيد و به آنان اطمينان دهيد كه دولت جمهوری اسلامی و ملت ايران، همواره مدافع و حامی آنان خواهد بود و به كمکهای همهجانبه خود به ملت فلسطين ادامه خواهد داد».
«غافلگيری شيرين» برای خامنهای
قدرت گرفتن حماس در رقابت با فتح، یکی از نقاط عطف برای خامنهای بود و این موضوع را بارها در سخنرانیهای خود تکرار کرد.
رهبر جمهوری اسلامی سال ۱۳۸۴ در دیدار «خالد مشعل»، ریيسدفتر سياسی حماس و هيات همراه، «پيروزی حماس در انتخابات فلسطين را یکی از غافلگيریهای شيرين الهی و تحقق وعده خداوند برشمرد».
«مردم فلسطين و گروههای مبارز در شرايطی كه ظاهرا همه درها به روی آنان بسته بود، دچار ياس و نااميدی نشدند و به جهاد خود ادامه دادند و در نهايت، شاهد تحقق وعده های الهی یکی پس از ديگری هستيم و بعد از آزادی غزه، پیروزی حماس روی داد كه موجب غافلگیری همه شد».
پس از پیروزی گروه حماس در انتخابات تشکيلات خودگردان فلسطينی، آمریکا و اروپا، صدها میلیون دلار کمک مالی به دولت فلسطینی را قطع کردند و پساز آن «محمد ظهر»، وزير امور خارجه دولت فلسطینی اعلام کرد که «کمک ايران از پنجاه ميليون دلاری که در اوایل بهار گذشته وعده داده بود، بسی فراتر رفته است».
رهبر جمهوری اسلامی در سخنان خود، حماس را به ادامه روند اقدامات خود تشویق کرد و در آذر۱۳۸۴ در دیدار خالد مشعل گفت که کوتاه آمدن در برابر اسراییل، وضع را بدتر خواهد کرد.
در ماه پایانی سال نیز، بار دیگر خالد مشعل با رهبر جمهوری اسلامی دیدار کرد و خامنهای از بهرسمیت نشناختن رژیم اسراییل، مذاکره نکردن با این رژیم، بازگشت آوارگان فلسطینی و پایتختی بیتالمقدس، بهعنوان اصول و خطوط قرمز حماس نام برد.
خامنهای در خرداد سال ۱۳۸۷ در دیدار خالد مشعل، رییسدفتر سیاسی حماس و هیات همراه گفت «اسراییل که بهظاهر شکستناپذیر بود، در ضعیفترین وضع قرار دارد و از مقابله با ملت بیپناه، تنها و در عین حال صبور و مقاوم فلسطین، عاجز شده است».
در بهمن ۱۳۸۷ نیز خالد مشعل، رییس دفتر سیاسی حماس، در دیدار با خامنهای، گزارشی از جنگ ۲۲ روزهغزه ارائه کرد.
خامنهای نیز بر لزوم آغاز هرچه سریعتر بازسازی غزه و آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای کمک در این عرصه، گفت: «دشمن در این جنگ تلاش میکند تا با وارونه جلوهدادن حقایق، حماس و مقاومت اسلامی را مسوول رنج و محنت مردم غزه معرفی کند و متاسفانه برخی دولتهای عربی همسایه غزه نیز، به این فضا دامن میزنند».
خامنهای سال ۱۳۸۸ نیز در دیدار با خالد مشعل گفت: «یکی از علل اصلی دشمنی استکبار با جمهوری اسلامی ایران، موضوع فلسطین است و اگر ایران در قضیه فلسطین کوتاه میآمد، بسیاری از این دشمنیها کم میشد، ولی ما در این قضیه ایستادهایم و کوتاه نخواهیم آمد».
پساز این، سال روابط جمهوری با حماس تحت تاثیر بهار عربی قرار گرفت. در این میان، رقابتهای داخلی این گروه نیز علنی شده بود.
سال ۱۳۹۰، سفر اسماعيل هنيه، نخست وزير دولت حماس در باريکه غزه به ايران، در شرایطی انجام میشود که رقابتهای داخلی ميان او با خالد مشعل، رييسدفتر سیاسی حماس، علنی شده است.
رهبر جمهوری اسلامی در دیدار هنیه، به جنبش حماس هشدار داد که از هرگونه «سازش» در نبرد خود با اسراییل دوری جوید و خواستار «هوشیاری در مقابل نفوذ عناصر سازشکار به کالبد مقاومت» شد.
حمايت حماس از معارضین سوری و سفر خالد مشعل، رییسدفتر سیاسی حماس به عربستان سعودی، چند سال روابط این گروه با جمهوری اسلامی را تیره کرد. تا اینکه در سال ۱۳۹۶، بار دیگر نامههایی ردوبدل شد و خامنهای در نامهای خطاب به اسماعیل هنیه اعلام کرد جمهوری اسلامی خود را موظف به «هر نوع حمایتی» از «حماس» میداند.
سال ۱۳۹۸ و سالها پس از سردی مناسبات، هیاتی از سران حماس به ریاست «صالح العروری»، معاون اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی حماس، شنبه۲۹تیر به تهران سفر کرد.
پساز آن برخی رسانهها به نقل از مقامهای اسراییل گزارش دادند که بعد از سفر این هیات به تهران، کمکهای جمهوری اسلامی به گروه حماس از سالی ۱۰۰ میلیون دلار به ۳۶۰ میلیون دلار افزایش یافته است.
خامنه ای سال ۱۳۹۸ نیز در دیدار هیات حماس گفت: «یکی از علتهای مهم دشمنی با جمهوری اسلامی ایران، موضوع فلسطین است، اما این دشمنی ها و فشارها موجب نخواهد شد که ایران از مواضع خود در موضوع فلسطین کوتاه بیاید، زیرا حمایت از فلسطین، یک مساله اعتقادی و دینی است».
در ابتدای این دیدار، صالح العارور، نایبرییس دفتر سیاسی حماس، نامه اسماعیل هنیه، رییسدفتر سیاسی حماس را به خامنهای تحویل داد.
در سخنان بعدی خامنهای نیز میشد رد درگیریهای داخلی حماس را یافت.
در ۳۱خرداد۱۴۰۲، خامنهای در دیدار اسماعیل هنیه، رییسدفتر سیاسی حماس، گفت: «در نبرد اخیر غزه شاهد بودیم که تلاش دشمن بر ایجاد اختلاف و دودستگی میان گروههای مقاومت و القای این فضا بود، که به لطف خدا به نتیجه نرسید، بنابراین باید هرچه بیشتر بر موضوع وحدت و هماهنگی تمرکز شود و این مسیر صحیح با قدرت ادامه یابد».
نامهها بین خامنهای و حماس
برخی از مکاتبات بین خامنهای و حماس که جنبه تبلیغاتی داشته، در دورههای مختلف علنی شده است.
رهبر جمهوری اسلامی سال ۱۳۸۷ و پس از جنگ ۲۰ روزه، به اسماعیل هنیه پیام داد.
او سال ۱۳۹۷ نیز خطاب به هنیه نوشت: «حرکت بهسمت مذاکره با رژیم فریبکار و دروغگو و غاصب، خطای نابخشودنی بزرگی است که پیروزی ملت فلسطین را به عقب میاندازد و جز خسران، عاید آن ملت ستمکشیده نمیکند».
یک سال بعد نیز اسماعیل هنیه، رییسدفتر سیاسی حماس، در نامهای به خامنهای، از اعلام آمادگی ایران برای تجهیز این گروه، نوشت: «بار دیگر رویکرد تجدیدناپذیر خود را برای حضور در سنگر مقاومتِ پایدار، در کنار همه قوای حق و عدالت و آزادگی و پیشران همه آنها جمهوری اسلامی ایران، تا پیروزی نهایی اعلام میکنیم».
هنیه سال ۱۴۰۰ نیز در نامه به خامنهای، «خواستار تحرک فوری و بسیج مواضع اسلامی و عربی و بینالمللی بهمنظور اتخاذ مواضعی قاطع و واداشتن» اسراییل به توقف اقدامات خود «علیه مردم تحت محاصره غزه» و «هرگونه تعدی علیه مسجد الاقصی و نمازگزاران فلسطینی در داخل آن» شد.
«نماینده واقعی مردم فلسطین» از دید خامنه ای
رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانیهای متعدد درباره موضوع فلسطین، به نام حماس اشاره کرده و این گروه را نماینده واقعی مردم فلسطین خوانده است.
او در سال ۱۳۷۳ گفته بود که اسراییل رسما اعلام کرده است که «فلسطینیهای عضو حماس را هرجا بیابد آنها را ترور خواهد کرد و این درحالیست که مدعیان دمکراسی و سازمانهای مدعی طرفداری از حقوقبشر، در برابر این تروریسم آشکار دولتی سکوت کردهاند».
خامنهای همچنین در جمع شرکتکنندگان در سمینار رسانههای جهان اسلام گفت: «حماس و جهاد اسلامی و حزبالله را بهعنوان تروریست معرفی میکنند. چرا!؟ مگر اینها چه کردهاند!؟ جرم اینها این است که از شرف و میهن و خانه و مردم خود دفاع کردهاند».
او در در ۱۶فروردین۱۳۸۱ نیز گفت که «سازمانهای مبارز فلسطینی اعم از سازمان فتح، سازمان حماس، جبهه خلق، جهاد، حزبالله و دیگران، دستشان را روی هم گذاشته و تصمیم گرفتهاند. همه به یک نتیجه رسیده و راه فداکاری را پیدا کردهاند؛ فهمیدهاند که راه نجات فلسطین، آماده شدن برای فداکاری است».
او در بهمن سال ۱۳۸۴ گفته بود «پیروزی حماس بر آنها سختترین شوک را وارد کرد، میخواهند آن شکست را اینطوری علیه مسلمانها جبران کنند، تا بلکه بتوانند آبروی ریخته در فلسطین را طور دیگری جبران کنند».
خامنهای این سخنان را بارها تکرار کرد و ازجمله گفت «بخش مهمی از این فشارها، این کشتار روزانه مردم در فلسطین، این حمله به نقاط مختلف -چه در ساحل شرقی، چه در غزه- بهخاطر جبران آن بیآبرویی است و سعی دارند دولت حماس را ساقط کنند».
درخشان ترین نقطه در تاریخ صد ساله اخیر فلسطین
بخشی از سخنان رهبر جمهوری اسلامی تلویحا مربوط به رقابتهای داخلی خود حماس و همچنین درگیری این گروه با دیگر گروه ها بوده است.
خامنهای سال ۱۳۸۵ گفت که اسراییل قصد دارد درگیری با خود را به درگیری بین فلسطینیان تبدیل کند. او در سال ۱۳۸۷ نیز گفت که «دولت منتخب حماس در غزه را مظلوم گیر آوردند و دارند آن را می کوبند».
رهبر جمهوری اسلامی دو ماه بعد نیز نپذیرفتن دولت حماس توسط کشورهای غربی را، «نشانه پایبند نبودن به دموکراسی» خواند گفت: «کسانی که دموکراسی را تا جایی میپذیرند که نتایج آن مطلوب آنان باشد، جنگطلب و ماجراجویند و اگر از صلح دم میزنند، جز دروغ و فریب نیست».
او در کنفرانس حمایت از ملت فلسطین نیز گفت که «اکنون مساله بازسازی غزه، یکی از فوری ترین مسائل فلسطین است».
او دولت حماس را «منتخب اکثریت قاطع فلسطینیان» خواند که «حماسه مقاومتش در ناکام گذاشتن اسراییل، درخشانترین نقطه در تاریخ صد ساله اخیر فلسطین است».
فلسطین، علت اصلی دشمنی با جمهوری اسلامی
خامنهای در بسیاری از سخنرانیها و دیدارها با اعضای حماس، ازجمله سخنرانی در سال ۱۳۸۸ گفت: «یکی از علل اصلی دشمنی استکبار با جمهوری اسلامی ایران، موضوع فلسطین است و اگر ایران در قضیه فلسطین کوتاه میآمد، بسیاری از این دشمنیها کم میشد، ولی ما در این قضیه ایستادهایم و کوتاه نخواهیم آمد.»
او در مهر۱۳۹۵ گفت که درگیری جمهوری اسلامی و آمریکا درست نمیشود و اگر از موضوعات هستهای و موشک خلاص شوند، اعلام میکنند «چرا شما از حزبالله، از حماس، از فلسطین حمایت میکنید».
رهبر جمهوری اسلامی در سخنان خود همچنین بارها موضوع عدم پذیرش حماس توسط کشورهای غربی را مطرح کرده است.
او در سال ۱۳۸۹ گفته بود «بزرگترین ناقض دموکراسی، خود اینهایند. در بسیاری از جاها نتایج مردمسالاریها و انتخابات مردمی واضح را آمریکاییها به هم زدند. یک نمونهاش غزه است - حکومت حماس».بخشی از سخنان خامنهای، مربوط به الگو گرفتن جوان کشورهای عربی از گروههای فلسطینی و حزبالله لبنان است.
ازجمله او در سال ۱۳۹۰ گفته بود که جوانان مصر و تونس هم از حزبالله و حماس و جهاد اسلامى الهام گرفتهاند. خامنهای سال ۱۳۹۱ و پس از جنگ هشت روزه در غزه گفته بود: «آفرین بر فلسطینیها! آفرین! آفرین بر حماس و جهاد و گردانهای مبارزی كه در فلسطین، در غزه جنگیدند و شجاعت نشان دادند».
رهبر جمهوری اسلامی سال ۱۳۹۳ در واکنش به درخواست خلع سلاح حماس گفته بود: «یعنى چه خلع سلاح کنیم؟ یعنى حالا اینها یک تعدادى موشک دارند که در مقابل حملات بىامان دشمن لااقل از خودشان مختصرْدفاعى بکنند، [امّا] همین را هم باید از آنها بگیریم؟»
او یک ماه پیشاز آن نیز گفته بود: «آنان که دولت حماس را که محبوب و منتخب ملت فلسطین است، از هر سو زیر فشار قرار میدهند.، چه بدانند و چه ندانند، مجرمانی بهشمار میروند که تاریخ اسلام و نسلهای آینده از آنان با نفرت یاد خواهند کرد و آنان را مزدوران دشمن غدار خواهند دانست.»
رهبر جمهوری اسلامی در سخنان خود بارها تاکید کرده که جمهوری اسلامی، هم به گروههای مسلح سنی کمک میکند و هم به گروههای شیعه.
او سال ۱۳۹۳ گفت که جمهوری اسلامی اسیر محدودیت مذهبی نیست و هم به حزبالله لبنان شیعه و هم حماس جهاد اسلامی سنی کمک میکند.
رهبر جمهوری اسلامی سال ۱۳۹۴ گفت: «مبارزان جهاد و حماس باید بر تلاش و عزم و همّت خود بیفزایند، کرانه غربی راه پرافتخار همیشگی را با قدرت و استحکام بیشتر پیگیرد».
کشته شدن «قاسم سلیمانی» علاوهبر ایران، در مناسبات گروههای مسلح نزدیک به جمهوری اسلامی نیز بسیار تاثیرگذار بود. اسماعیل هنیه، رییسدفتر سیاسی حماس، ازجمله حاضران مراسم نماز خامنهای بر جنازه او بود.
۲۷دی۱۳۹۸ خامنهای گفت: «رهبر حماس را ترور کردند و گفتند ما ترور کردیم، رهبر جهاد را ترور کردند، گفتند ما ترور کردیم؛ ترور میکردند و میگفتند ما کردیم؛ آمریکاییها آدم خیلی کشتهاند؛ در عراق در افغانستان در جاهای دیگر، هر چه توانستهاند، آدم کشتهاند».
او در خرداد ۱۳۹۹ نیز گفت که حماس و جهاد اسلامی در فلسطین و حزبالله در لبنان، حجت را بر همه تمام کردهاند.
خامنهای در آخرین سخنان خود، ضمن حمایت از حمله حماس اعلام کرد که جمهوری اسلامی نقشی در این حمله نداشته است.
رهبر جمهوری اسلامی ۱۸مهر۱۴۰۲ در مراسم مشترک دانشآموختگی دانشجویان دانشگاههای افسری نیروهای مسلح در دانشگاه افسری «امام علی»، تاکید کرد «آنها که میگویند حماسه اخیر کار غیرفلسطینیها است، دچار محاسبه غلط شدهاند».
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر