یک هفته قبل از سال‌روز کشته شدن «مهسا (ژینا) امینی»، ۱۱ فعال مدنی در گرگان بازداشت شدند؛ بازداشتی همراه با ضرب و شتم و شکنجه‌های روانی و جسمی. هنوز یک نفر از این فعالان در زندان «امیرآباد» گرگان است و بقیه که با وثیقه‌های سنگین آزاد شده‌اند، تحت فشار و احضارهای پی‌درپی هستند. آن‌ها قرار است روز ششم دی ۱۴۰۲ در شعبه اول دادگاه انقلاب گرگان محاکمه شوند.
یک شخص آگاه به «ایران‌وایر» می‌گوید پلیس امنیت گرگان که برخی از این فعالان را بازداشت کرده، چشم‌‌بندهای مردان بازداشت شده را باز می‌کرده تا شکنجه شدن زنان همراه خود را ببینند و مردان را با مشت و لگد ضرب و شتم می‌کرده است تا اعتراف کنند که با خارج در ارتباط هستند و می‌خواسته‌اند شهر گرگان را به هم بریزند.
***
روز جمعه ۱۷ شهریور ۱۴۰۲، پلیس امنیت شهر گرگان چهار فعال مدنی به نام‌های «بهروز ایزدی‌راد»، «امین شیرافکن»، «مریم رضوانی» و «مریم خواجه‌وند» را در خودروی یکی از آن‌ها بازداشت کرد.
در روزها و ساعت‌های بعد، برخی دیگر از کنش‌گران مدنی این شهر، از جمله «رضا نجفی»، «محمدرضا شوقی»، «نیروانا تربتی‌نژاد»، «پرند قره‌خانی»، «مصطفی صاحب‌عنایت»، «علی موسوی» و حتی «فائزه خلیلی» که میهمان یکی از آن‌ها بود و نیز «فرشته مهدوی»، مادر محمدرضا شوقی را بازداشت کردند.
همه این افراد آن‌گونه که منبع آگاه «ایران‌وایر» می‌گوید، با اتهامات «اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم علیه امنیت داخلی- خارجی»، «عضویت در دسته یا جمعیت‌هایی در داخل کشور با هدف برهم زدن امنیت کشور» و «تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی»، در تاریخ ششم دی ۱۴۰۲ به شعبه یک دادگاه انقلاب شهرستان گرگان احضار شده‌اند تا در پرونده‌ای مشترک مورد محاکمه قرار گیرند.
اما فرد مطلعی که با «ایران‌وایر» گفت‌وگو کرده است، می‌گوید این اشخاص فقط هم‌شهری، دوست و آشنا هستند و بازجوها از روی چت‌های خصوصی برخی از آن‌ها، برای‌شان پرونده درست کرده تا بگویند قصد برهم زدن نظم شهر گرگان را داشته‌اند.
شکنجه و وعده آزادی برای اعتراف علیه یک‌دیگر
منبع آگاه «ایران‌وایر» می‌گوید همه افراد بازداشت شده به دست نیروهای پلیس امنیت گرگان، با ضرب و شتم، توهین و تحقیرهای جنسی روبه‌رو بوده‌اند. از این میان، بهروز ایزدی‌راد، فعال مدنی بلوچ اهل گرگان که پیش‌تر از شاگردان مولوی «عبدالحمید اسماعیل‌زهی» بوده، مشخصا با توهین‌های اتنیکی و مذهبی نیز مواجه شده است.
به گفته این شخص آگاه، ماموران امنیتی از لحظه بازداشت با سیلی زدن، ضرب و شتم و کشیدن موهای دو زن بازداشت شده، آن‌ها را تحقیر می‌کرده‌اند.
به گفته این شخص، ماموران در جریان بازجویی رضا نجفی، شهروند اهل گرگان که یک کارگاه طلاسازی در این شهر دارد و از دوستان بهروز ایزدی‌راد است، به او گفته بودند: «ما به تو سلاح می‌دهیم، تو بگو سلاح متعلق به ایزدی‌راد بوده است تا آزادت کنیم!»
منبع «ایران‌وایر» هم‌زمان از تفتیش عقاید بهروز ایزدی‌راد توسط بازجوها خبر می‌دهد: «به آقای ایزدی‌راد گفته بودند که بگو امام اولت کیست؟ او هم گفته بود من دیگر مذهبی نیستم. کتکش زده بودند که باید بگویی! او هم گفته بود امام اول شیعیان، علی و امام اول اهل سنت، ابوبکر است. بیشتر کتکش زده بودند که باید بگویی علی است و کلی توهین و فحش‌های جنسی به مردم بلوچ و اهل سنت داده بودند.»
مطابق اصل ۲۳ «قانون اساسی جمهوری اسلامی»، تفتیش عقاید ممنوع است و هیچ کس را نمی‌توان به صرف داشتن عقیده‌ای مورد تعرض و مواخذه قرار داد.
بهروز ایزدی‌راد کیست و چرا بازجوها می‌خواستند او را مسلح نشان دهند؟
ایزدی‌راد از فعالان شناخته شده شهر گرگان است. او پیش‌تر یک بار در سال ۱۳۹۸ در زاهدان بابت شرکت در جلسات مذهبی با حضور مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان در بلوچستان بازداشت شد به یک سال زندان بابت اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی» محکوم شده بود.
ایزدی‌راد پس از آن نیز یک بار در جریان اعتراضات کنش‌گران در شبکه‌های اجتماعی به کشتار سوخت‌بران بلوچ در سراوان در اسفندماه ۱۳۹۹ بازداشت و با حکم ۱۸ ماه حبس روبه‌رو شد.
در جریان اعتراضات به قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی نیز این شهروند اهل علی‌آباد کتول در استان گلستان روز ۲۹ شهریور با خشونت بسیاری در منزل خود توسط «مرتضی ذوقی»، دادستان علی‌آباد بازداشت شد.
فرد آگاهی که با «ایران‌وایر» گفت‌وگو کرده است، می‌گوید شدت ضرب و شتم او چنان بوده که پرده گوشش آسیب دیده و خود ذوقی با مشت و لگد به صورتش ضربه می‌زده است. او پس از آن توسط نیروهای وزارت اطلاعات به بیمارستان و از آن‌جا به بند امنیتی زندان گرگان منتقل می‌شود. مدت پنج ماه را هم تا زمانی که با بخش‌نامه قوه قضاییه موسوم به «عفو رهبر» از زندان آزاد شود، در همان زندان سپری می‌کند.
به گفته منبع آگاه «ایران‌وایر»، این آزادی زیاد طول نکشیده و صبح ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲، ماموران برای بازداشت او دوباره به منزلش یورش می‌برند.
ایزدی‌راد بعد از این بازداشت، با اتهام‌های «تبلیغ علیه نظام از طریق فضای مجازی اینستاگرام و پست‌های تحریک‌آمیز» و «تشویق و تحریک مردم به اغتشاشات از طریق فضای مجازی اینستاگرام» روبه‌رو می‌شود و مدت سه ماه و ۱۰ روز را در زندان می‌گذارند.
او اخیرا در دادگاهی به ریاست قاضی «عموزاد خلیلی» درباره این پرونده تحت محاکمه قرار گرفته و هنوز حکمی به او ابلاغ نشده است.
اما پس از آزادی با وثیقه ۶۰۰ میلیون تومانی از زندان بابت این پرونده، کمتر از ۱۰ روز بعد، ماموران امنیتی دوباره بهروز ایزدی‌راد را همراه با سایر فعالان مدنی همراه او بازداشت کردند.
سرانجام ۳۱ مرداد، بعد از دو بار اعتصاب غذا با خواسته آزادی همراهانش و ۱۵ روز بستری در بیمارستان «صیاد شیرازی» گرگان، با وثیقه یک میلیارد تومانی از زندان گرگان آزاد شد.
بقیه شهروندان بازداشت شده در این پرونده نیز هر یک بعد از مدتی حبس، با قرار وثیقه‌های ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومانی از زندان گرگان موقتا آزاد شدند.
پرونده‌سازی برای اعتراضات جنبش زن، زندگی، آزادی
بر اساس اطلاعات رسیده به دست «ایران‌وایر»، همه شهروندانی که در جریان این پرونده پیش از سال‌روز کشته شدن مهسا (ژینا) امینی بازداشت شدند، به شدت تحت فشارهای روانی و شکنجه جسمی قرار داشتند.
فرد آگاهی که با «ایران‌وایر» گفت‌وگو کرده است، می‌گوید زن‌های بازداشت شده به‌حدی مورد ضرب و شتم قرار گرفته بودند که بدن‌شان کبود شده بود.
او می‌گوید ماموران امین شیرافکن و بعد محمدرضا شوقی را نیز زیر مشت و لگد گرفته بودند، تا حدی که دندان‌های امین شیرافکن در دهانش خرد شده بود: «به آن‌ها گفته بودند شما برای سال‌روز مهسا امینی برنامه داشته و می‌خواسته‌اید شهر گرگان را به هم بریزید. به ایزدی‌راد نیز گفته بودند شما می‌خواسته‌اید از زاهدان، از مولوی عبدالحمید سلاح بگیرید و گرگان را به هم بریزید.»
اشاره این شخص مطلع به اعتراضات مدنی مردم در شهرهای مختلف استان گلستان، از جمله گرگان، مرکز این استان در روزها و ماه‌های بعد از قتل حکومتی مهسا امینی است.
در ویدیوهایی که از این اعتراضات در گرگان منتشر شده‌اند، شهروندان به طور گسترده در خیابان‌های این شهر حضور دارند.
حقوق شما
«موسی برزین خلیفه‌لو»، حقوق‌دان و مشاور حقوقی «ایران‌وایر» می‌گوید شکنجه و تحت فشار گذاشتن متهم، ممنوع و جرم است.
او می‌گوید این موضوع در قوانین مختلف ایران، از جمله در «قانون اساسی»، «قانون حفظ حقوق شهروندی»، «قانون مجازات اسلامی» و «آیین دادرسی کیفری» مورد تاکید قرار گرفته است.
برزین خلیفه‌لو با بیان این که اما شکنجه در ایران اتفاق می‌افتد، می‌گوید: «دستگاه قضایی متاسفانه اقرار را مهم‌ترین دلیل می‌داند و وقتی اقرار وجود داشته باشد، دیگر تحقیق نمی‌کند که آیا این اقرار درست بوده است یا خیر. در حالی‌که قانونا باید صحت و سقم اقرار مشخص شود.»
او اضافه می‌کند: «از طرف دیگر، قوه قضاییه در وضعیت فعلی توانایی یا اراده مقابله با نیروهای امنیتی را ندارد. سیستم به طوری طراحی شده است که نیروهای امنیتی واقعا سوار بر قوه قضاییه هستند و این قوه را تحت نفوذ خود قرار داده‌اند. قضات هم متاسفانه نمی‌توانند حرکت مستقلی از خود نشان دهند و باعث شوند علیه شکنجه‌گر پی‌گیری قانونی رخ دهد.»
این وکیل حقوق بشری در ادامه به کسانی که تحت شکنجه قرار گرفته‌اند، توصیه می‌کند: «اولین توصیه ما این است که خود و خانواده فرد دستگیر شده اطلاع‌رسانی کنند. به‌هیچ وجه فریب نیروهای امنیتی را نخورند که می‌گویند نگویید و اگر اطلاع‌رسانی کنید، بدتر می‌شود. مهم‌ترین مساله این است.»
برزین خلیفه‌لو در ادامه نیز می‌گوید: «حتما در اسرع وقت و در اولین ملاقات با مقام قضایی که معمولا تفهیم اتهام است، در صورت‌جلسه بنویسند که شکنجه شده‌اند و شرح شکنجه را هم بنویسند و بگویند چه ضرباتی، از طرف چه کسانی و در چه تاریخی به آن‌ها وارد شده است. در هر جایی که می‌توانند، این را بنویسند و شفاها هم اعلام کنند. اگر اقراری در اثر آن شکنجه گرفته شده باشد، حتما اقرار را پس بگیرند و آن را انکار کنند. این باید در تمام مراحل باشد؛ در دادسرا، در دادگاه و در مرحله تجدیدنظر.»
این وکیل حقوق بشری شکایت از نیروهای امنیتی که افراد را شکنجه کرده‌اند را نیز یکی از روش‌های مقابله با این موضوع می‌داند و می‌گوید: «حتما در دادسراها و دادگاه‌های نظامی شکایت کنند، چون معمولا پرونده‌های ماموران اداره اطلاعات، سپاه یا نیروهای انتظامی اگر شکنجه کرده باشند، می‌روند در دادگاه‌های نظامی. بنابراین شهروندان حتما شکایت کنند. درست است که ممکن است شکایت به نتیجه نرسد ولی توصیه ما این است که همیشه این شکایت را انجام دهند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر