«ایران‌وایر»، هر هفته پنج‌شنبه‌ها به شکل زنده در اینستاگرام به میزبانی «مریم دهکردی» و با حضور «یحیی سرخانی»، فعال مدنی و محیط‌زیست اهل آذربایجان غربی و یکی از آسیب‌دیدگان جنبش «زن» زندگی، آزادی»، اخبار مهم و موارد نقض حقوق‌بشر در استان‌های کردستان، آذربایجان غربی، ایلام و کرمانشاه را پوشش می‌دهد.
***
اندک زمانی پس از تایید اخبار مرگ «ابراهیم رئیسی» و «حسین امیرعبداللهیان»، رییس جمهوری و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، زمان برگزاری انتخابات زودهنگام برای جایگزینی رئیسی و به تبع آن هیات دولت تعیین شد. کمتر از یک ماه دیگر این انتخابات برگزار می‌شود و نزدیک به ۸۰ نفر از مقامات جمهوری اسلامی و چهره‌های شناخته شده از نمایندگان دوره‌های مختلف تا رییس کنونی مجلس شورای اسلامی و شهردار تهران قصد حضور در این رقابت را دارند.
در میان ده‌ها نماینده سابق مجلس که برای اعلام کاندیداتوری خود به وزارت کشور مراجعه کردند، «جلال جلالی‌زاده» نیز حضور داشت؛ دبیر «شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان کُرد»، یکی از چهره‌های اهل سنت، نویسنده و استاد دانشگاه. ثبت نام او اما در وزارت کشور ممکن نشد، زیرا یکی از شهروندان کُرد اهل سنت است و مطابق قانون، کاندیدای ریاست جمهوری باید معتقد به مذهب شیعه ۱۲ امامی باشد.
شهروندان کُرد درباره انتخابات چه فکر می‌کنند؟
«یحیی سرخانی»، فعال مدنی و محیط‌زیست و یکی از آسیب‌دیدگان جنبش «زن، زندگی، آزادی» در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» در یک لایو اینستاگرامی گفت به نظر می‌رسد شهروندان کُرد، به ویژه ساکنان کردستان و آذربایجان غربی مشارکت قابل توجهی در انتخابات نخواهند داشت.
او به «ایران‌وایر» می‌گوید: «همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، بعد از مرگ ابراهیم رئیسی، بسیاری از شهروندان کُرد نسبت به این اتفاق ابراز خوشحالی کردند. حتی در ماجرای تعطیلی اجباری کسبه و بازار که از طرف فرمانداری و استانداری‌ها تحمیل شده بود، مردم برخلاف همیشه مغازه‌های خود را باز کردند. در ماجرای انتخابات هم از همان روزهای اول که موضوع مطرح شد، واکنش برخی از خانواده‌های دادخواه در کردستان و آذربایجان غربی را داشتیم که حضور در انتخابات را تحریم و با یادآوری سرکوب گسترده در جریان جنبش مهسا تاکید کردند حضور در چنین رویدادی، به نوعی پایمال کردن خون جوانان بی‌گناهی است که در این اعتراضات جان خود را از دست دادند.»
سرخانی با اشاره به میزان اندک مشارکت شهروندان کُرد در دوره پیشین انتخابات ریاست جمهوری می‌گوید: «در دوره قبل انتخابات سهم مشارکت مردم در کردستان ۳۷ درصد و در آذربایجان غربی و کرمانشاه حدود ۴۷ درصد بود. با این حجم گسترده سرکوب و تبعیض در مناطق مرزنشین مثل کردستان و بلوچستان، مسلما میزان مشارکت قابل توجه نخواهد بود.»
او اضافه می‌کند: «در این دو سال، سرکوب و محروم‌سازی شهروندان این مناطق از قبل هم بیشتر بوده است. دوره گذشته مولوی عبدالحمید، رهبر مسلمانان سنی در سیستان و بلوچستان تلویحا حضور در انتخابات را تحریم کرد و خطاب به دولت گفت شما اول به وعده‌هایی که به مردم بلوچستان دادید عمل کنید، بعد ما در انتخابات شرکت می‌کنیم. جوی که در استان‌های غربی برقرار است هم شبیه به همین است.»
تایید حکم اعدام یک رهبر مذهبی در بوکان
بنا بر گزارش منابع حقوق بشری ایران، دیوان عالی کشور حکم اعدام و ١۶ سال حبس ماموستا «محمد خضرنژاد»، از شخصیت‌های مذهبی بوکان که در جریان جنبش مهسا بازداشت شد را عیناً تایید کرده است. وب‌سایت حقوق بشری «هه‌نگاو» در گزارشی که روز ۱۷ خرداد ۱۴۰۳ منتشر شده، ضمن اعلام این خبر نوشته که ماموستا خضرنژاد بیش از یک سال و شش ماه با محرومیت از تمامی حقوق ابتدایی در زندان مرکزی ارومیه و بدون رعایت اصل تفکیک جرایم نگه‌داری شده است.
یحیی سرخانی با اشاره به تایید این حکم می‌گوید: «ماشین کشتار جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته بسیاری از شهروندان کُرد را با صدور احکام اعدام ناعادلانه از میان برده است. در هیچ‌یک از دادگاه‌های برگزار شده برای صدور حکم اعدام در ایران دادرسی عادلانه نبوده و زندانیان و متهمان در اغلب موارد از دسترسی به وکیل محروم بوده‌اند. آقای ماموستا محمد خضرنژاد یکی از همراهان جنبش زن، زندگی، آزادی است. او بعد از کشته شدن شهروندان کُرد و در مراسم اسعد رحیمی، یکی از جان‌باختگان اعتراضات ۱۴۰۱ در بوکان، در مراسم این جوان حاضر شد و در میان شماری از روحانیون اهل سنت در مسجد این شهر نسبت به سرکوب و کشتار جوانان کُرد اعتراض کرد. تنها جرمی که مرتکب شده، همین است. بسیاری از فعالان حقوق بشر بر این باورند که چهره‌های مذهبی اهل سنت باید صدور چنین حکمی را برای او به دلیل یک اقدام بی‌خشونت و مسالمت‌آمیز محکوم کنند.»
فروردین ماه سال جاری شعبه ۴۱ دیوان عالی کشور به ریاست قاضی «علی رازینی» حکم اعدام و حبس ١٦ ساله ماموستا محمد خضرنژاد، روحانی ۴۵ ساله بوکانی را عیناً تایید کرد. این روحانی پیش از این توسط شعبه سوم دادگاه انقلاب ارومیه به ریاست قاضی «رضا نجف‌زاده» بابت اتهام «افساد فی‌الارض» به اعدام، بابت اتهام «لطمه وارد کردن به تمامیت یا استقلال کشور»، به ۱۵ سال حبس و بابت «تبلیغ علیه نظام»، به یک سال حبس تعزیری محکوم شده بود.
طبق گزارش نهادهای حقوق بشری، دادگاه ماموستا محمد خضرنژاد به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شده و این روحانی سنی مذهب از حق داشتن وکیل محروم بود.
به گفته منابع نزدیک به خانواده او، این حکم تنها بر اساس گزارش وزارت اطلاعات صادر شده و قاضی حتی حاضر به شنیدن دفاعیات خضرنژاد نشده است.
تداوم کشتار کولبران؛ آمار کولبران کشته شده از شمارش خارج شده
شامگاه سه‌شنبه پانزدهم خرداد ۱۴۰۳ یک کولبر کُرد به نام «هژیر محمودپور» اهل روستای «پوینه» ساکن جوانرود در استان کرمانشاه بر اثر شلیک نیروهای مرزی جمهوری اسلامی در مرز «نوسود» جان خود را از دست داد. این کولبر جوان ۲۷ ساله که در زمان شلیک ماموران به شدت زخمی شده بود، به بیمارستان «قدس» پاوه منتقل شد ولی در بیمارستان جان خود را از دست داد.
منابع مطلع به سایت حقوق بشری «کُردپا» گفته‌اند نیروهای مرزی در نوسود بدون اخطار قبلی این کولبر را مورد شلیک مستقیم قرار داده‌اند.
در همین روز رسانه‌ها از زخمی شدن یک کولبر ۲۹ ساله به نام «پرویز قادری» اهل سقز و ساکن بانه با شلیک مستقیم گلوله نیروهای مرز بانه خبر دادند که او نیز بدون اخطار قبلی هدف شلیک مستقیم گلوله قرار گرفته است.
یک روز پیش از این، در چهاردهم خرداد ۱۴۰۳، کولبری به نام «مظفر اسدرخ» از اهالی روستای «چاوگ» در مریوان توسط نیروهای مرزی «ساوجی» به شدت زخمی و به بیمارستان «فجر» مریوان منتقل شد. او در زمان بستری در بیمارستان، ویدیویی منتشر و در آن تایید کرد که شلیک کنندگان به او لباس کُردی به تن داشتند.
یحیی سرخانی ضمن تایید اظهارات این کولبر می‌گوید: «در بسیاری از اعتراضات و جنبش‌های اجتماعی، نیروهای سرکوب که اغلب هم وابسته به سپاه هستند، با پوشیدن لباس کُردی در میان مردم، اقدام به شلیک گلوله و ضرب و شتم و بازداشت می‌کنند. این یک رویه است و در بلوچستان هم اتفاق افتاده است. دلیلش هم این است که بعدها بتوانند مسوولیت کشته شدن افراد را به گردن شهروندان کُرد معترض بیندازند و برای زندانیان احکام سنگین مثل اعدام و قصاص صادر کنند.»
به گفته این فعال مدنی، لباس کُردی به نوعی جایگزین لباس رسمی ماموران سپاه در بسیاری از مناطق کردستان، به ویژه مرزها شده است.
سرخانی با اشاره به آمار فزاینده شلیک ماموران مرزبانی به کولبران از ابتدای سال جاری می‌گوید: «ما در ایران‌وایر قصد داریم نام کولبران کشته و زخمی شده در سالهای ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ را جمع‌آوری کنیم. بنابراین، همین‌جا از همه شهروندان می‌خواهم اگر از دوستان و آشنایانن آن‌ها کسی در مناطق مرزی غرب ایران کشته و یا زخمی شده که به کولبری مشغول بوده است، مشخصاتش را از طریق رسانه‌های اجتماعی برای ما ارسال کنند تا بتوانیم این نقض گسترده حقوق بشر در استان‌های غربی ایران را مستند کنیم.»
بی‌خبری از سوسن حسن‌زاده، مدرس زبان کُردی بازداشت شده
منابع حقوق بشری ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ از بازداشت «سوسن حسن‌زاده»، یکی از فعالان مدنی و مدرس زبان کُردی در بوکان خبر دادند. یحیی سرخانی با اشاره به بازداشت توام با خشونت و ضرب و جرح این فعال مدنی می‌گوید: «بازداشت خانم حسن‌زاده در واقع نوعی ربایش و ناپدیدسازی قهری است. او را بدون ارایه هیچ حکم قضایی و با خشونت بسیار بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کرده‌اند. در طول بیش از ۲۰ روزی که از بازداشت این فعال مدنی می‌گذرد، پی‌گیری نزدیکان و اعضای خانواده‌اش برای یافتن نشانی و وضعیت جسمی او بعد از بازداشت نتیجه‌ای نداشته و این بی‌خبر نگه داشتن خانواده و همین‌طور عدم صدور مجوز برای تماس فرد بازداشت شده با نزدیکانش، یک شکنجه دو سویه و تکرار شونده در نظام جمهوری اسلامی برای زندانیان است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر