آیا اسرائیل بهشت دگرباشان جنسی است؟

اسراییل را معمولاً «بهشت دگرباشان جنسی» می‌خوانند؛ تا جایی که یک تارنمای مشهور در زمینه معرفی فعالیت‌های مربوط به دگرباشان جنسی در شهرهای مختلف جهان، تل‌آویو را در سال 2011 به عنوان بهترین مقصد گردش‎گران دگرباش معرفی کرد.

راهپیمایی «غرور» دگرباشان جنسی در تل‌آویو – که تنها یکی از شهرهای اسراییلی است که این راهپیمایی هر تابستان در آن برگزار می‌شود – یکی از بزرگ ترین‌ها در نوع خود و نمادی از این شهر است که امسال توانست 200 هزار تن را از اسراییل و دیگر کشورهای جهان به خود جلب کند.

سازمان‌های مردم‌نهاد متعددی در اسراییل به بهبود زندگی و پی گیری حقوق دگرباشان جنسی در این کشور می‌پردازند. «مرکز دگرباشان جنسی اسراییل»، مشهور به «گَن مئیر»، یکی از این مراکز است. در یک بعد از ظهر پاییزی به این مرکز در بوستان «مئیر»، در مرکز تل‌آویو رفتم تا با «ایزرائلا استفانی لِو»، مسوول بخش جامعه تراجنس‌ها در گن مئیر صحبت کنم.

برای رسیدن به گن مئیر، از کوچه‌ای گذشتم که بخشی از دیوارهای آن با پرچم‌های رنگین‌کمانی، نماد دگرباشان جنسی مزین شده بود. پس از کمی مکث، متوجه شدم دیگر مرکز بزرگ رسیدگی به امور دگرباشان در اسراییل، «اگودا» نیز در همین کوچه و با فاصله چند صد متری از گن مئیر قرار گرفته است.

مرکز دگرباشان جنسی اسراییل در طبقه فوقانی ساختمانی قرار گرفته که طبقه هم‏کف آن یک کافی‌شاپ زیبا است. پس از عبور از کافی‌شاپ و بالا رفتن از پله‌ها، با استقبال استفانی لِو روبه رو شدم؛ زنی میان سال که می‌شد رد دشواری‌های زندگی را در چهره‌اش به وضوح دید. دیوارهای اتاق او با تصاویر فراوانی از فعالیت‌هایش، از جمله برگزاری اعیاد مذهبی برای جامعه دگرباشان و هم چنین رقابت بانوی برگزیده تراجنس اسراییل 2016 پوشانده شده بود.

گفت وگو را با پرسش‌هایی درباره زندگی شخصی استفانی آغاز کردم. گفت که 55 سال دارد و زاده شهر «طبریه» و بزرگ شده روستای «عین حود» در شمال اسراییل است. او بیش از دو دهه است که در زمینه حقوق جامعه تراجنس‌ها در اسراییل فعالیت می‌کند و در این زمینه به موفقیت‌های بسیاری نیز دست یافته است.

از استفانی پرسیدم که از چه زمانی متوجه شد که زنی است در اندام یک مرد؟ گفت از همان پنج یا شش سالگی می‌دانست که در درون دختر است و اگرچه از تفاوت جسمی خود و خواهرش مطلع بود اما حاضر نبود این تفاوت را به عنوان واقعیتی غیرقابل تغییر بپذیرد. اما در نهایت در 11 سالگی بود که تراجنسیتی بودن خود را برای یکی از دوستانش در مدرسه که او نیز دگرباش بود، برملا کرد.این تازه آغاز دشواری‌هایش بود. این موضوع نه تنها باعث شد به شکل مستمر مورد آزار و اذیت هم‎سالانش در مدرسه قرار بگیرد بلکه حتی خانواده‌اش نیز دیگر حاضر نبودند او را بپذیرند؛ تا جایی که خواهرش حاضر نبود با او به مدرسه برود.

او زمانی که 18 ساله بود، به آلمان غربی مهاجرت کرد و مراحل تغییر جنسیت را در برلین و سپس لندن به پایان رساند. پس از ازدواجی ناموفق و مدتی زندگی در سوییس، به ایالات متحده رفت و بار دیگر در آن کشور ازدواجی ناموفق داشت. استفانی سرانجام پس از مدتی زندگی در اسپانیا، به اسراییل بازگشت.

او این دوران زندگی خود خارج از اسراییل را «دوران تبعید» توصیف می‌کند و می‌گوید هرچند شهر هامبورگ در آلمان را بهترین شهر جهان برای زندگی دگرباشان یافته است، زندگی در زادگاه خود را اگر در آن زمان از حقوق کافی برخوردار می‌بود، حاضر نبود با هیچ چیز عوض کند.

استفانی پس از بازگشت به اسراییل، از سال 1995 فعالیت خود را به عنوان مدافع حقوق جامعه تراجنس‌ها در «اگودا» آغاز کرد.

زمانی که او اسراییل را ترک می‌کرد، دگرباشان جنسی در این کشور هنوز حقوقی نداشتند:«پلیس تراجنس‌ها را چون سگ تعقیب می‌کرد.»

این شرایط از میانه دهه 80 میلادی رو به تغییر گذاشت. در پی لغو قانون ممنوعیت رابطه جنسی بین دو هم جنس در پارلمان اسراییل در سال 1988، رشته قوانین دیگری با هدف بهبود زندگی دگرباشان جنسی در اسراییل و از بین بردن تبعیض علیه آن ها در دهه 90 میلادی به تصویب رسیدند.

نمود این تغییرات را می‌توان در جامعه و سیاست اسراییل نیز دید. در حال حاضر دو نماینده پارلمان اسراییل از دو حزب چپ میانه کارگر (ایتزیک شِمولی) و راست «لیکود» (امیر اوخانا) هم‎جنس‎گرا هستند. پیش از این دو نیز دو عضو حزب چپِ «مرتص» به عنوان نخستین اعضای هم‌جنس‌گرا به پارلمان اسراییل راه یافته بودند. در عرصه فرهنگ عمومی هم «آسی عاذار»، از مشهورترین مجریان برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی در اسراییل هم‎جنس‎گرا و از فعالان حقوق دگرباشان جنسی است؛ فردی که در سال 2009 نامش در میان 100 چهره تأثیرگذار هم‌جنس‌گرا در جهان قرار گرفت. هرچند که احتمالاً مشهورترین دگرباش جنسی اسراییلی، «دانا اینترنشنال» است؛ {{ __192512_videocomponent__video component__ }}">خواننده‌ای تراجنس که در سال 1998 برنده رقابت‌های «یوروویژن» شد.

استفانی شهرت و موفقیت دانا اینترنشنال را یک نقطه عطف در تغییر نگرش جامعه اسراییل به دگرباشان جنسی می‌داند که موجب شد، به ویژه جوانان، با آغوش بازتری دگرباشان را در اجتماع بپذیرند.

بسیاری تغییرات نیز وجود دارد که دگرباشان جنسی در اسراییل هم‎چنان در انتظار رخ دادن آن ها هستند؛ از جمله ازدواج، فرزندآوری از طریق رحم اجاره‌ای و فرزندخواندگی.

البته شاید موضوع ازدواج هم‎جنس‎گرایان هنوز از پیچیده‌ترین موضوعات در اسراییل باشد چرا که بر اساس قانونی که بازمانده دوران حکومت عثمانی است، ازدواج در اسراییل تنها از طریق مراجع مذهبیِ هر دین قابل انجام است. همین نبود ازدواج مدنی، کار را برای قانونی کردن ازدواج هم‎جنس‎گرایان دشوار و بلکه غیرممکن می‌کند. اگرچه بر اساس نظرسنجی «گروه حقوق مدنی اسراییل»، نزدیک به 76درصد از شهروندان اسراییل از قانونی شدن ازدواج هم‎جنس‎گرایان یا هم‎باشی مدنی آن ها حمایت می‌کنند. البته اسراییل ازدواج هم‎جنس‎گرایان را که خارج از کشور ثبت شده باشد، به رسمیت شناخته و تمامی حقوق زوج‌های دگرجنس‌گرا را به این زوج‌ها نیز می‌دهد.

یکی از نخستین اقدامات استفانی لِو پس از بازگشت به اسراییل، آشنا کردن جامعه با واژه «تراجنس» بود؛ واژه‌ای که به گفته او، نه تنها کلیت جامعه بلکه حتی اجتماع دگرباشان جنسی نیز با آن آشنا نبودند و برای خطاب قرار دادن این گروه، هنوز از عبارتی تحقیرآمیز استفاده می‌کردند.

وی سپس اقدام به برگزاری «شبات هامَلکا» کرد؛ شام شب شنبه مقدس یهودیان برای آن گروه از دگرباشان جنسی که از طرف خانواده‌های خود طرد شده بودند و جایی برای رفتن نداشتند. این مراسم امروزه گسترش یافته و شامل تمامی اعیاد یهودی نیز می‌شود. جالب آن که استفانی (که زمانی مذهبی بوده)، خود نقش «ربای» (روحانی مذهبی) را در این مراسم که دیگر مختص به دگرباشان جنسی هم نیست، ایفا می‌کند.

در این میان، نقطه اوج زندگی شخصی او پس از بازگشت به اسراییل، آشنایی با یک ربایِ مذهبی یهودی از طریق اینترنت بود. آن ربای که نمی‌دانست استفانی تراجنس است، از او خواست به شهر «بِنه بِراک» رفته و با او و شش فرزندی که از همسر درگذشته‌اش به یادگار مانده بودند، زندگی کند. زندگی در شهر مذهبی بنه براک، در میان جامعه‌ای که به گفته استفانی، در کنار اعراب، بیش ترین فشار را بر دگرباشان جنسی می‌آورند، تجربه‌ای به یاد ماندنی برای استفانی بوده است؛ تجربه‌ای در قالب داستانی عاشقانه. ولی این داستان عاشقانه پایانی خوش نداشت زیرا چندی بعد، وقتی استفانی هویت جنسی خود را برملا کرد، از سوی آن ربای نیز طرد شد.

اگر زندگی با یک ربای را نقطه عطفی در زندگی استفانی پس از بازگشت به اسراییل بدانیم، در زندگی او به عنوان یک فعال حقوق دگرباشان جنسی، برگزار کردن نخستین رقابت «دختر شایسته تراجنس اسراییل» در سال گذشته میلادی، نقشی مشابه دارد.

ایده برگزاری چنین رقابتی از چند سال پیش در ذهن استفانی شکل گرفته بود. او سرانجام در دسامبر 2015، با راه‌اندازی گروهی در اینترنت، نخستین قدم را در راه این رؤیای خود برداشت. بر خلاف تصور استفانی که فکر نمی‌کرد از این ایده چندان استقبالی شود، چند روز بیش تر نگذشت که با شمار بالایی از متقاضیان شرکت در این رقابت روبه رو شد.

اما این تازه آغاز مشکلات بود. گروهی فکر می‌کردند که این رقابت،  «کالایی کردن بدن» شرکت‌کنندگان است و حتی همکاران استفانی در گن مئیر مطمئن نبودند که این کار قانونی باشد. اما او بر همه این دشواری‌ها فائق آمد و پس از حل شدن مشکل مالی، با پا پیش گذاشتن چندین کمپانی فعال در عرصه زیبایی و مد، رقابت را برگزار کرد.

رقابت دختر شایسته تراجنس اسراییل از همان آغازِ راه به یک موفقیت بزرگ رسانه‌ای بدل شد. نه تنها برگزاری چنین رقابتی در منطقه‌ای که هنوز در برخی کشورهایش دگرباشان جنسی را اعدام می‌کنند برای رسانه‌های بین‌المللی جالب توجه بود بلکه ترکیب شرکت‌کنندگان نیز بر این جذابیت می‌افزود.

در میان 11 فینالیست این رقابت، سه دختر عرب اسراییلی و یک دختر یهودی ارتودوکس در کنار دیگر رقبا حضور داشتند و در آخر نیز {{ __192513_videocomponent__video component__ }}">یک دختر عرب اسراییلی مقام اول را کسب کرد.

در همین حال، استفانی و دیگر تلاش گران حقوق دگرباشان جنسی در اسراییل باید در جبهه‌ای دیگر نیز بجنگند؛ جبهه‌ای نامعمول شامل گروهی از همتایانشان در کشورهای غربی. در حالی که در هیچ کشور دیگری در منطقه، دگرباشان جنسی نتوانسته‌اند به حقوقی نزدیک به آن چه در اسراییل به آن ها رسیده‌اند، دست یابند، این گروه در غرب در سال‌های اخیر به دشمنی با جامعه دگرباشان جنسی اسراییلی پرداخته‌اند. این گروه از دگرباشان جنسی در غرب، دست یابیِ همتایان اسراییلی خود به حقوق‌شان را کمپینی تبلیغاتی از سوی دولت اسراییل برای سرپوش گذاشتن بر آن چه «جنایات اسراییل علیه اعراب» می‌خوانند، توصیف کرده و آن را «پینک‌واش» نامیده‌اند.

استفانی لِو می‌گوید پینک‌واش زمانی معنی داشت که دولت حقوق ما را در سینی طلا تقدیم می‌کرد تا بعد بتواند از آن استفاده تبلیغاتی کند. در حالی که ما در چند دهه گذشته، با تلاش فراوان و از خودگذشتگی، توانستیم سدها را یکی پس از دیگری بشکنیم و دولت را مجبور کنیم که به خواسته‌های ما تن دهد؛ مبارزه‌ای که هنوز هم ادامه دارد.

برگزاری دختر شایسته تراجنس اسراییل – 2016، پایان رؤیاهای ایزرائلا استفانی لِو نبود. رؤیای او اکنون این است که بتواند رقابتی با عنوان «دختر شایسته تراجنس برای صلح» (Miss Trans Peace) برگزار کرده و در آن شرکت‌کنندگانی از همه کشورهای منطقه و جهان را گرد هم آورد. استفانی می‌خواهد در این رقابت، توجه جهانی را از جمله به موضوعاتی چون شرایط پناه‏جویان عراقی و سوری جلب کند. او می‌گوید تا کنون افرادی از کشورهایی چون ترکیه، ایران، عراق، افغانستان، لبنان، کویت و حتی میانمار برای شرکت در چنین رقابتی اعلام آمادگی کرده‌اند و اگر بتواند بر دشواری‌های مالی چیره شود، رقابت را در سال جدید میلادی برگزار خواهد کرد.