واکنش خامنه ای به دستور ویزایی ترامپ چیست؟

این روزها بسیاری از کاربران فارسی زبان با اشاره به سخنان قبلی رهبر جمهوری اسلامی که «دونالد ترامپ» را صادق تر از سایر کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری امریکا خوانده بود، به او کنایه می زنند که پس از اعلام نام ایران در فهرست هفت کشوری که شهروندانش مظنون به فعالیت های تروریستی خوانده شده اند، هنوز به صداقت و درست گویی ترامپ باور دارد؟

قبلا در گزارشی پیرامون علت اشاره خامنه ای به صراحت رییس جمهوری جدید امریکا نوشته بودم او می تواند در آینده با استناد به اظهارات ترامپ، صریح تر علیه این کشور حرف بزند و به مردم ایران بگوید اظهارات ضدامریکایی خودش درست و دقیق بوده است. 
نوشته بودم:«علی خامنه ای از هرچه ضد امریکایی باشد و یا نشان دهد خودش درست گفته است، خوشش می آید؛ مهم نیست نتیجه اش چه باشد، مهم این است که ضد امریکا باشد و اثبات کند پیش بینی خامنه ای درباره این کشور درست بوده است.»
در واقع، او ترامپ را یک مهره مناسب علیه امریکا می دانست و به همین خاطر از وی تعریف می کرد.

اکنون و درهفته دوم استقرار دونالد ترامپ در کاخ سفید، صدور فرمان منع ویزا برای شهروندان ایرانی از سوی رییس جمهوری جدید امریکا، فرصت تازه را به رهبر جمهوری اسلامی داده است تا بتواند با اشاره به کارهای ترامپ، علیه امریکا سخن بگوید. 
هم‏چنین می تواند به مردم ایران بگوید این موضوع نشان داد دولت امریکا تنها با تندروها یا روحانیون مشکل ندارد بلکه با همه مردم ایران مشکل دارد. در واقع، رهبر ایران از این فرصت برای تشدید دشمنی علیه غرب استفاده می کند تا بتواند برخی شکاف های سیاسی بین حکومت و مردم ایران را پر کند.

آیت الله خامنه ای در طول سال های اخیر تلاش کرده است با استفاده از احساسات ملی گرایانه مردم ایران، نظر آن ها را برای مشارکت بیش تر در انتخابات و یا حمایت از دخالت نظامی ایران در سوریه جلب کند. اقدام ترامپ علیه ایرانیان، یک فرصت مناسب دیگر در اختیار آیت الله خامنه ای قرار داده است.

علاوه براین، او از این ماجرا می تواند یک سود حاشیه ای هم ببرد. در طول دو سال گذشته، به ویژه پس از امضای توافق هسته ای، مهم ترین دستور کار رهبر جمهوری اسلامی، سخن گفتن درباره پروژه «نفوذ» بوده است. رهبر جمهوری اسلامی اعتقاد دارد «دشمن»، یعنی امریکا توافق هسته ای را مانند پنجره ای می بیند که بین ایران و امریکا باز و سعی می کند از آن وارد شود. 
راه‏کارهایی که او در این زمینه تعریف کرده است، متعدد بوده اند؛ مثلا این که امریکایی ها می خواهند روی تصمیم های سیاستمداران ایرانی تاثیر بگذارند، اقتصاد ایران را وابسته تر کنند، کنترل افکار عمومی را در اختیار بگیرند، باورهای مذهبی مردم را تضعیف کنند و با ترویج فساد اخلاقی بین جوانان، ازایران یک جامعه ضعیف بسازند تا بتوانند آن را نابود کنند.

در واقع، او باور دارد که چون امریکا و متحدانش از به کار بردن گزینه های نظامی و یا انجام کودتا و انقلاب در ایران ناامید شده اند، سعی می کنند از طریق پروژه نفوذ، اهداف خود را پیش ببرند.

علاوه بر این، در طول دو سال گذشته، رسانه های نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی بارها درباره ابزارهای پروژه نفوذ حرف زده اند. آن ها در همین زمینه به برخی اقدامات رسانه ها و شرکت های داخلی اشاره کرده اند. یکی از مشهورترین آن ها در این زمینه، پروژه «پل» بود که به ادعای رسانه های تندرو، توسط خانواده «نمازی» اداره می شده است. «سیامک نمازی» و پدرش، «محمدباقر نمازی» که به 10 سال زندان محکوم شده اند، دو نفر از کسانی بودند که سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می گوید آن ها را در جریان مبارزه با نفوذ غرب بازداشت کرده است. هر دو آن ها شهروندان ایرانی - امریکایی هستند. 
«جیسون رضاییان»،‌ خبرنگار «واشنگتن پست» هم از جمله کسانی بود که به ادعای رسانه های تندرو، با نفوذ در دفتر و خانواده حسن روحانی، به عنوان یک «مهره نفوذی» عمل می کرده است. او در جریان مبادله برخی زندانیان در حاشیه توافق هسته ای،‌ آزاد شد. 
«نازنین زاغری»، شهروند ایرانی - بریتانیایی نیز با اتهام «تلاش برای نفوذ بین خبرنگاران و نمایندگان مجلس شورای اسلامی» بازداشت و به پنج سال زندان محکوم شده است. 
خردادماه ۹۴، هنگامی که «آلن گودمن»، رییس «موسسه بین المللی آموزش و پرورش» (IIE) در قالب یک تور علمی به ایران رفت، «محسن رضایی»، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام از او به عنوان «مسوول پروژه نفوذ در ایران در سازمان سیا» یاد کرد.

این نمونه ها نشان می دهند که از نظر جمهوری اسلامی، مهم ترین ابزارهای نفوذ غرب به ایران، شهروندان دوتابعیتی هستند. آن ها هم‎چنین اعتقاد دارند مقام های غربی جاسوس ها و افراد نفوذی خود را در قالب افراد دانشگاهی به ایران می فرستند. اکنون و با فرمان منع صدور ویزا برای ایرانیان و عکس العمل دولت ایران که صدور ویزا برای امریکایی ها را منع کرده است،‌ یک وضعیت تازه رخ داده است؛ تا اطلاع ثانوی، شهروندان امریکایی نمی توانند به ایران سفر کنند. از سوی دیگر، با توجه به تبعات منفی سفر به ایران، شهروندان دوتابعیتی و کسانی که گرین کارت دارند هم در سفر به ایران محتاط خواهند بود. بنابراین، مهم ترین ابزارهای پروژه نفوذ از دست رفته است.

چنین وضعیتی معنایش این نیست که تندروها و آیت الله خامنه ای دیگر درباره پروژه نفوذ حرف نخواهند زد ولی می توان گفت رهبر جمهوری اسلامی در آینده اگر موضعی علیه ترامپ بگیرد، منفی خواهد بود اگرچه احتمالا از این بخش از ماجرا رضایت دارد. او نه تنها از رفت و آمد چنین افرادی به ایران خشنود نیست بلکه پیش از این به رفت و آمد هیات های اقتصادی غربی به کشور هم انتقاد کرده و گفته بود این رفت و آمدها حاصلی نداشته اند.

به باور او، این رفت و آمدها در نهایت به وابستگی بیش تر اقتصاد ایران و هضم آن در معده اقتصاد غرب منجر خواهد شد. به همین سبب، او یک برنامه اقتصادی کلان تحت عنوان «اقتصاد مقاومتی» پیشنهاد داده که در طول دو سال گذشته مهم ترین نهادی که از اجرای آن استقبال کرده و بارها گفته آماده اجرایی کردن آن است،‌ سپاه پاسداران بوده است.

وجود رگه های عمیق بدبینی به امریکا در نگرش علی خامنه ای، اتفاق تازه ای نیست. با این حال، هم‏زمانی این رویداد با یک نگرش کاملا بدبینانه در امریکا می تواند منجر به خلق دورانی تازه شود.

در سال های پایانی دولت باراک اوباما،‌ مقام های امریکایی و دولت حسن روحانی تلاش ویژه ای کردند که خشت های دیوار بی اعتمادی بین دو کشور برداشته شود ولی اکنون ما دقیقا وارد دوران دیوارسازی دونالد ترامپ شده ایم.

اوج گرفتن بدبینی ها بین دو کشور می تواند مقدمه یک تنش بزرگ باشد و شاید هم یک معامله بزرگ. در سیاست داخلی ایران،‌ مهم ترین پیوندهای سیاسی روحانیون با بازاری ها بوده و در این شرایط، شاید در آینده مهم ترین معامله ها را با رییس جمهوری انجام دهند که تاجر بوده است. این یک گمانه زنی بعید است ولی در عصر دونالد ترامپ، همه چیز ممکن است