بازی ویدئویی احمدی نژاد با کارت بقایی؛ شهید زرد

ویدیو پنج دقیقه ای گفت وگوی «محمود احمدی نژاد»، «حمیدرضا بقایی» و «اسفندیار رحیم مشایی» را می توان نخستین تمرین انتخاباتی این طیف تلقی کرد. در این ویدیو، تمرکز تصویربردار بر این است که فقط این سه نفر در کادر باشند. برای لحظاتی، یکی از نزدیکان احمدی نژاد در کادر قرار می گیرد ولی به سرعت خارج می شود تا موقعیت حلقه سه نفره ثابت بماند.

حلقه سه نفره یک نماد سیاسی- انتخاباتی است. در گفت وگوی این سه نفر، عناصر اساسی، کلمات «ایران» و «مردم» هستند. این دو عنصر هم سیاسی – انتخاباتی هستند. اساسا چرخش احمدی نژاد از ادبیات «امام زمانی» به ادبیات «انسان – ایران محور» سبب شد جریان اصول گرا به این طیف عنوان «جریان انحرافی» بدهد.

بقایی در این ویدیو در میان احمدی نژاد و مشایی قرار گرفته است. این آرایش هم انتخاباتی است. بقایی ضعیف ترین عضو این حلقه است. او نه سابقه اجرایی مهمی مثل احمدی نژاد دارد و نه مثل مشایی قدرت نظریه پردازی. سابقه اجرایی یا نظریه های مشایی اهمیت و اعتبار خاصی در سیاست ایران ندارند ولی از نظر انتخاباتی، به درد بقایی می خورند.

احمدی نژاد به تعبیر «پرویز امینی»، تحلیل گر اصول گرا، احساس دارا بودن قدرت اجتماعی کرده و مهم تر این که احساس می کند می تواند این قدرت اجتماعی را انتقال دهد.

انتشار ویدیو و کاشت درخت در واقع محاسبات دوران انتقالی هستند؛ انتقال قلب پوپولیسم از احمدی نژاد به بقایی. «امیر محبیان»، تحلیل گر اصول گرا به درستی می گوید: «میزان واگذاری اختیارات و حتی رای هوادارانش به هر کسی با میزان عدم هویت مستقل آن فرد و استحاله او در اراده احمدی نژاد رابطه مستقیم دارد.»

بقایی نمونه روشن این فرد است؛ رفتارش در ویدیو هم نوعی هضم شدگی و دنباله روی است. البته ممکن است بدن بقایی عضو اهدایی را پس بزند و اهداکننده، اهداشونده و عضو اهدایی به فنا روند ولی این کار الان دارد انجام می شود.

زبان بدن مشایی و احمدی نژاد در ویدیوها، به ویژه هنگامی که بقایی حرف می زند، در خدمت و تایید او است. در طیف احمدی نژاد و مشایی اختلافات زیادی وجود دارد. ایده های «احمدی نژاد بدون مشایی» و «احمدی نژاد همان مشایی است»، از دیرباز وجود داشته و شکاف هایی را رقم زده است. اکنون قرار گرفتن هر دو در کنار بقایی به این امید است که این اختلافات را حل کند. مشایی و احمدی نژاد پشت بقایی هستند. این نوعی مانور قدرت هم هست که تلاطم و فشارهای سیاسی از ۸۸ به بعد علیه این حلقه نتوانسته است آن ها را از هم بگسلد.

علاوه بر این، در جریان این گعده، هر سه نفر به طور مداوم یک‎دیگر را تایید می کنند؛ مشایی از شجاعت احمدی نژاد می گوید و بقایی از دوران مدیریت مشایی در میراث فرهنگی. بقایی برای فداشدن اعلام آمادگی می کند و مشایی آن را آمادگی برای شهادت در راه مردم توصیف می کند و می گوید منشا این آمادگی / شهادت، جداشدن فرد داوطلب از یک گروه / فرد دیکتاتور و مستبد و نزدیک شدن به اقلیت مردم است. این واژه ها و تعابیر می تواند کنایه به جدایی آن ها از اصول گرایان باشد که به شدت مایل هستند اعلامش کنند.

می توان پیش بینی کرد اگر سرانجام پرونده بقایی و احمدی نژاد منتهی به بازداشت و زندان رفتن آن ها بشود، آن ها چنین امری را «شهادت» و فداشدن در راه مردم توصیف کنند. در ادبیات تاریخی – مذهبی هم چنین نمونه هایی وجود دارند؛ مثلا شهید سرخ و زرد که «علی شریعتی» هم به آن اشاره کرده است که طبق روایتی از پیامبر اسلام، اگر کسی بر اثر اسهال بمیرد، شهید محسوب می شود؛ «شهید زرد». شهادت احتمالی بقایی هم چنین وضعیتی دارد.

مشایی و احمدی نژاد هم چنین می کوشند به ادبیات خود رنگ معنوی بدهند. مشایی می گوید این که در روز درخت کاری بحث پیش آمد تا درباره فردوسی حرف بزنند، عنایت الهی بوده است. آن ها درباره لطف خدا به فردوسی حرف می زنند و الهی بودن ایران، تاریخ و سرزمینش. این عبارات، ادامه بحث «مکتب ایران» مشایی و ایده های آخرالزمانی احمدی نژاد است.

ادبیات آن ها در مجموع هیچ تغییری نکرده است. توییت احمدی نژاد درباره «چاوز» یا بیانیه اش علیه دولت روحانی هم نشان داد که کماکان توهم، کلی گویی، انکار و دروغ گفتن چشم در چشم، مهم ترین صفات احمدی نژاد است. بازی او با کارت بقایی ضعیف هم شبیه بازی های قبلی او است؛ پر از خسارت و قربانی.