علت حصر سه ماهه خاتمی چیست؟

محمد خاتمی، رئيس جمهور اسبق ایران از اول مهرماه۹۶ با دستور قضایی که بر اساس صلاحدید برخی نهادهای امنیتی صادر شده، به مدت سه ماه از حضور در «مراسم عمومی، سیاسی، فرهنگی و تبلیغی» منع شده است، چیزی شبیه حصر.

به گفته محمد انجام، وکیل محمد خاتمی قبلا هم دستورات موردی صادر شده ولی دستور فعلی شامل همه مراسم در یک مدت معین است.

۱۰ مهرماه امسال نیز حجت کرمانی، یکی از وکلای هفت فعال سیاسی اصلاح طلب نزدیک به محمد خاتمی خبر داد که این افراد به حبس محکوم شده اند. بر اساس رای قضایی، محمدرضا خاتمی، حمیدرضا جلایی پور، حسین کاشفی، علی شکوری راد، آذر منصوری، محسن صفایی فراهانی به یک سال و محمد نعیمی پور به دو سال زندان تعزیزی محکوم شده اند. آنها همچنین به دو سال محرومیت از عضویت در احزاب و فعالیت در فضای مجازی و مطبوعات محکوم شده اند.

دیروز همچنین علی نظری، سردبیر روزنامه مستقل خبر داد که این روزنامه پس از انتشار تصویری از میرحسین موسوی در صفحه اول خود، توقیف شده است.

برای ریشه یابی چنین برخوردهایی می توان یک مصاحبه مهم را مرور کرد. ۲۲شهریور امسال سردار حسین نجات، جانشین رئیس سازمان اطلاعات سپاه در گفتگو با خبرگزاری فارس به تشریح روند حصر میرحسین موسوی و کروبی پرداخت.

او ضمن دفاع از این روند، گفت «یک جریان سازمان دهی شده و یک کمیته برای احیای جریان فتنه و ملتهب کردن فضای سیاسی کشور تشکیل شده که می خواهند جای متهم و مدعی را در موضوع فتنه عوض کنند» و «برنامه مفصلی برای چندماه آینده دارد.»

به گفته سردار نجات، اصلاح طلبان «با میان داری دو نفر از زندانیان فتنه کمیته ای را راه اندازی کرده اند که ما به آن کمیته احیا فتنه می گوییم. این کمیته می خواهند برخی رسانه های داخلی و خارجی را سرخط کنند و جریان های اجتماعی با کمک رسانه های ضدانقلاب ایجاد کنند و اینطور وانمود کنند که رفع حصر مطالبه مردم است.»

جانشین رئیس سازمان اطلاعات سپاه در پایان مصاحبه گفته است: «نظام اقدامات غیرقانونی آنها را تحت کنترل دارد و عندالزوم با هماهنگی قوه قضاییه با آنها برخورد می شود.»

در فاصله دو هفته پس از انتشار این مصاحبه،‌ قوه قضاییه با سازمان اطلاعات سپاه هماهنگ شد و حکم شبه حصر خاتمی و زندان برادرش و شش فعال سیاسی نزدیک به او صادر شد. هدف این پروژه، کوتاه مدت و روشن است. آنها نمی خواهند رفع حصر به یک دستورکار رسانه ای و مطالبه اجتماعی تبدیل شود. برای ممانعت از چنین کاری، اصلاح طلبان را به حصر و زندان می فرستند و می گویند حالا خودتان را نجات بدهید، رفع حصر دیگران پیشکش.

افزایش فشارها به اصلاح طلبان هم می تواند هراس دیگران از نزدیک شدن به موضوع رفع حصر را بیشتر کند و هم انرژی شان را معطوف به موضوعات تازه، کما اینکه صحبت های دیروز حسن روحانی، رئیس جمهور ایران هم کنایه به موقعیت تازه پیش آمده برای محمد خاتمی بود. البته او به شوخی و یا جدی، مدت هاست درباره رفع حصر چیزی نگفته ولی همین گرفتاری تازه و ناتوانی احتمالی او برای تغییر وضعیت می تواند پیام مشخصی باشد که نزدیک شدن به خط قرمز رفع حصر چقدر برای سپاه و قوه قضاییه مهم است.

این احتمال وجود دارد که حکم هفت فعال اصلاح طلب در دادگاه تجدیدنظر دچار تغییر شود و یا دوره سه ماهه شبه حصر خاتمی تمدید نشود ولی فعلا پیام لازم صادر شده است: اگر بخواهید مطالبه «رفع حصر» را احیا کنید، خودتان را به کما می فرستیم.