«اکبر محمدی» را می توان مهندس پشت صحنه تیم ملی ایران دانست؛ مردی که حد فاصل سال های 1388 تا 1392 سرمربی گری تیم های ملی نوجوانان و جوانان ایران را برعهده داشت و دو جین ستاره به فوتبال ایران تحویل داد. او را می توان تئوریسین فوتبال نوین در ایران نیز دانست؛ کسی که تقریبا به بالاترین مدارک مربی گری (از مدرک A "یوفا" تا دوره تخصصی آنالیز "MASTER COACH" و دوره پیشرفته "GRASSROOTS" ) رسید ولی فقط پس از یک شکست مقابل کره جنوبی در یک چهارم نهایی جوانان آسیا، برکنار شد.
امروز بیش از 10 ملی پوش ایران محصول استعدادیابی های اکبر محمدی در تیم های نوجوانان و جوانان هستند. «ایران وایر» از او که امروز یکی از اعضای کادر فنی تیم «سیاه جامگان» مشهد است، در مورد قرعه کشی، بخت ایران برای صعود و روزهای پس از «کارلوس کیروش» پرسیده است:
اجازه بدهید نگاهی فنی به سیدبندی های جام جهانی بیاندازیم. در سید اول، تیم های روسیه (میزبان)، آلمان، برزیل، پرتغال، آرژانتین، بلژیک، لهستان و فرانسه قرار گرفته اند. شما با این فرضیه که بهتر است ما با تیم های بلژیک یا لهستان هم گروه شویم، موافق هستید؟ در سید اول، قدرت یا نوع بازی و یا سیستم کدام تیم ها برای ایران خطرناک تر است؟
- سیدبندی ها براساس آخرین قهرمانی ویا نایب قهرمانی این تیم ها در تورنمنت های معتبر و آخرین رنکینگ آن ها در لیست فیفا شکل گرفته اند. روسیه به علت میزبانی، اتوماتیک وار در سید یک قرار گرفت. آلمان هم قهرمان دوره قبل و تیم بدون شکست مرحله مقدماتی بود. پرتغال قهرمان آخرین «یورولیگ» شده است. برزیل که به عنوان اولین تیم راه یافته و بدون باخت به جام جهانی رسید و درسید یک قرار گرفت. آرژانتین، نایب قهرمان «کوپا و امریکا» پس از شکست از شیلی، حذف است. ضمنا باور دارم وجود و حضور «لیونل مسی» در این تیم، در انتخابش برای سید اول نقش داشته است. بلژیک پیش از یورو 2016 و حتی درمرحله گروهی جام جهانی در قاره اروپا فوق العاده نشان داد و بدون شکست، مستقیما راهی روسیه شد و درسه سال اخیر پیشرفت چشم گیری داشت. اما به نظرم لهستان درحد و اندازه سید یک جام جهانی نیست. البته ممکن است که پیشرفت آن ها پیش از جام جهانی و در مرحله گروهی یورو 2016 یا بازی های خوبی که در مرحله گروهی داشتند، مسوولان فیفا را مجاب به چنین انتخابی کرده باشد. اما اسپانیا بیش از لهستان استحقاق قرار گرفتن درسید یک را داشت. فرانسه هم که نایب قهرمان یورولیگ شده و در کنار هلند وسوئد راهی روسیه شد، در رنکینگ فیفا ازجایگاه خوبی برخوردار است. به نظرمن، چنانچه ایران درگروه لهستان یا روسیه قرار بگیرد، باتوجه به نوع وسبک بازی این دوتیم، برای تیم ملی از سایر تیم های سید یک بهتر باشد.
این انتخاب شما به سبک بازی ایران مربوط است یا به سیستم و قدرت لهستان و روسیه که هر دو از جنس بلوک شرق فوتبال اروپا هستند؟
- به نظرمن، نوع فوتبال و جنس فوتبال ایران برای امتیاز گرفتن از این دو تیم ساخته شده است. درسید یک، نوع وسبک بازی آلمان، برزیل، پرتغال و بلژیک برای ایران واقعا خطرناک است. من بعید می دانم ایران از سرگروههایی مانند آلمان، برزیل و پرتغال امتیاز بگیرد. اما قرار گرفتن مقابل دو تیم آرژانتین(با توجه به اعتماد به نفس بازیکنان ما برابر این کشور درآن بازی معروف جام جهانی برزیل) و فرانسه نسبت به چهار تیم قبلی، محتمل تر است. تیم ما هم نشان داده است با بازی بسته و دفاعی می تواند حداقل مقابل تیم های درجه اول به یک امتیاز برسد.
به نظر می رسد در سید دوم تیم هایی قرار گرفته اند که حتی در تناسب با تیم های سید اول قدرتمندتر هستند؛ مثلا میان تیم های اسپانیا، پرو، سوییس، انگلستان، کلمبیا، مکزیک، اروگوئه و کرواسی، نام تیم هایی مانند انگلستان و اسپانیا را می بینیم. شما گفتید اسپانیا می توانست حتی جای لهستان در سید اول قرار بگیرد.
- کلیه و یا اغلب تیم های سید دو همطراز تیم های سید یک هستند. قبلا هم گفتم که لهستان درحد واندازه سید یک نیست. اسپانیا بعد از انتخاب «لوپتگی» به عنوان سرمربی، واقعا متحول شده است. بازیکنان سیستم 0-6-4 را به خوبی در زمین پیاده می کنند و شخصا آن ها را مدعی قهرمانی هم می دانم. اما انگلستان درجام های جهانی همیشه با آن چه در مرحله گروهی بازی می کنند، متفاوت هستند. تیم انگلستان به همین نوسان های مکررش معروف است. یادمان باشد که بعد از جام جهانی 66 لندن و تا حدودی در جام های جهانی 70و 90، هرگز درقواره یک مدعی ظاهر نشدند. از یاد نبریم که به اصطلاح انگلیسی ها، با دلشان بازی نمی کنند و برخلاف آلمانی ها، بازی در سطوح مختلف باشگاهی را بر تیم ملی ترجیح می دهند. من بلژیک را بیش تر از انگلستان مستحق سید یک می بینم چون دراین چند سال پیشرفت حیرت آوری درظهور نوابغی چون «آزارد»، «دی بروین»، «مرتنز»، «لوکاکو»، «کورتوا»، «ناینگولان»، «الدرویرلد»، «کاراسکو» و... داشته اند. سبک بازی بلژیک بیش تر به هلند سابق شبیه است و نیمکت فوق العاده ای هم دارند. به نظرم اگردرسید دو، یکی از دوتیم کرواسی و مکزیک در گروه ما قرار بگیرند، مناسب تر باشد. سبک فوتبال ما به کرواسی به شدت نزدیک شده است. از نظر روانی و ذهنی، با توجه به داشتن مربیان قابل قبول کروات در کشورمان که با سبک و فلسفه فوتبال آن ها بیش تر آشنایی داریم، بچه ها بهتر می توانند مقابل این تیم بازی کنند.
اشاره شما دقیقا به مربیان کروات و صربستانی است که طی دو دهه اخیر در ایران مربی گری کرده اند؟
- دقیقا. «ایویچ»، «بلاژویچ»، «برانکو»، «کرانچار»، همه سابقه مربی گری درتیم ملی کرواسی را دارند و البته «بگوویچ»، «استانکو» و «بوناچیچ» هم در فوتبال ایران سبک فوتبال کرواسی را به بازیکنان ایران نشان داده اند. اما مکزیک که قبلا با آن ها بازی کرده ایم، حریف بهتری از سایر تیم ها است. بازی تدریجی وخط به خط آن ها را می توان با یک بازی دفاعی با برنامه خنثی کرد و در شروع مجددها به گل رسید.
مکزیکی ها تقریبا همیشه بهترین تیم امریکای شمالی و مرکزی بوده اند. آن ها بدون دردسر به جام جهانی می رسند و همیشه برای ما دردسر ساز شده اند؛ چه در جام جهانی، چه بازی های دوستانه.
-بله؛ مکزیک سبک بازی خودش را دارد. البته آن ها یک تیم فیزیکی نیستند اما سبک منحصر به فردی بازی می کنند. این دقیقا همان بازی مالکانه است که کیروش به خوبی می تواند آن را خنثی کند. آن ها بیش تر ازعمق حرکت می کنند و کیروش می تواند آن ها را با یک بازی فشرده نگه دارد وبا ضد حملات کارشان را تمام کند. دقت کنیم که ما درجام جهانی 2006 آلمان می توانستیم به مکزیک نبازیم اما مصدومیت ها واختلافات داخلی تیم ما را از درون ویران کرده بود.
به جز مکزیک که تقریبا همه ایرانی ها به نام آن آلرژی دارند، کدام تیم در این سید مناسب تر است؟
- فکر می کنم پرو. بله، پرو هم می تواند گزینه خوبی برای هم گروهی با تیم ملی ما نسبت به بقیه باشد. اما فراموش نکنیم که فوتبال ما از بازی مقابل پرو سابقه خوبی ندارد. یک بار در جام جهانی 1978 چهار بر یک مقابل آن ها شکست خوردیم. پرو فیزیکی بازی می کند و سرعت انتقال آن ها بالا است. ولی تیم شان نسبت به انگلیس، اسپانیا، اروگوئه وکلمبیا ازنظر روانی وذهنی برای هم گروهی با تیم ملی ایران راحت تر است.
قبل از سیدبندی ها، یک موج بزرگ در ایران به راه افتاد که شاید ایران در سید سوم بنشیند. اما امروز که سید بندی ها را نگاه می کنیم، این سوال به وجود می آید که آیا تفاوتی بین قرار گرفتن ایران در سید سوم و چهارم وجود داشت؟ براساس قانون، ایران قادر به هم گروهی با تیم های آسیایی نیست. همین طور مثلا اگر ایران در سید چهارم بود و یا تیم ملی صربستان در سید سوم، چه قدر اوضاع فرق می کرد؟ الان در سید سوم، ایران با تیم های دانمارک، ایسلند، کاستاریکا، سوئد، تونس، مصر و سنگال همگروه نخواهد شد ولی احتمال دارد با تیم های صربستان، نیجریه، مراکش و پاناما هم گروه شود.
- اساساً سید سه را تیم هایی تشکیل می دهند که تفاوت چندانی با تیم هایی که در سید چهار قرار گرفته اند، ندارند. به نظرم اگر تیمی مثل صربستان درسید سه به جای ایران بود، طبیعتاً اوضاع وشرایط کمی سخت می شد؛ اما نه به شکلی که درصعود تیم ما تعیین کننده باشد. اگرچه امکان داشت درقرعه کشی، تیم ملی ایران با تیم های نسبتاً سخت تری هم گروه می شد. من باور دارم که ایران با قرار گرفتن درسید سه، این فرصت را دارد که باحداقل یک تیم به مراتب آسان تر هم گروه شود. ازطرفی، چنان چه صربستان درسید سه قرار می گرفت و تیم ملی ما به جای صرب ها درسید چهار بود، امکان داشت که درقرعه کشی باهم هم گروه شوند؛ کما این که هنوز این احتمال درقرعه کشی وجود دارد که مجدداً ما صربستان را هم گروه خودمان ببینیم. بنابراین، قرار گرفتن ایران در سید سه فقط وقتی با سید چهارم هیچ فرقی نمی کرد که با صربستان هم گروه می شدیم. در غیر این صورت، همه چیز ایده آل تر است.
بخشی از این تیم ملی که در اختیار کارلوس کی روش است را شما پرورش داده اید. بازیکنانی مثل «بیرانوند»، «آزمون»، «جهانبخش»، «پورعلی گنجی»، «محمدی» و ... در رده های مختلف زیر نظر شما بوده اند. تصور می کنید از میان بازیکنانی که در رده های پایه در اختیار داشتید، جای کدام بازیکنان بیش تر در این تیم خالی باشد؟ به عبارتی، کدام بازیکنان بودند که شما انتظار داشتید به تیم ملی بزرگ سالان برسند و هنوز نرسیده اند؟
- ازمیان بازیکنان جوان، به نظرم «علیپور» و «برزای» هم می توانستند در اردوها دیده شوند. این دو نفر هم محصول آن آکادمی استعدادیابی ما بودند. البته اجازه بدهید به لیست شما نفراتی مانند «روزبه چشمی»، «حسین کنعانی زادگان»، «احمد عبدلله زاده»، «سعید آقایی»، «فرشید اسماعیلی» و «احسان پهلوان» را هم اضافه کنم که به جز دو تای آخر که به چند اردو دعوت شدند، مابقی الان حضور ثابتی در اردوها و حتی ترکیب تیم ملی دارند.
سردار آزمون و علیرضا جهانبخش مهم ترین چهره هایی هستند که می توان به نسل استعدادیابی شما مرتبط کرد. فکر می کنید جایگاه این بازیکنان در تیم کی روش که این روزها مدام ترکیب عوض می کند، در روسیه کجا است؟ شانسی برای حضور در ترکیب اصلی دارند؟
- چالش ویژه کی روش در خط حمله است. فکر می کنم کی روش هنور تکلیف خط حمله اش را نمی داند. دلیلش هم ترافیک خط حمله تیم ملی است. البته سبک و نوع بازی کی روش و تاکتیک های دفاعی او باعث شده اند که مهاجمین ما کم تر درفوتبال جهان دیده شوند. درتیم ملی همه چیز برمحوریت کی روش بنا شده و خلاقیت که خاص فوتبال ما است را از بازیکنان تیم ملی گرفته است. همین عامل باعث شده است جهانبخش و «آزمون» و «طارمی» و «کاوه» و «حاج صفی» و «امیری» با ترس وعدم اعتماد به نفس بازی کنند. وقتی شما خلاقیت را از مهاجم یا هافبک هجومی بگیرید، قاعدتا بخش مهمی از توانایی او را سلب کرده اید. با این حال، فکرکنم کی روش در روسیه، علیرضا جهانبخش را به عنوان وینگر راست و آزمون را درنوک هدف به بازی بگیرد. بله این دو بازیکن هنوز جایگاه خود را درتیم ملی خواهند داشت. آن ها از بازیکنان تاثیرگذار، بین المللی و شناخته شده فوتبال ایران درجهان محسوب می شوند.
ولی طی چهار بازی تدارکاتی اخیر، بارها آرایش خط هجومی ایران تغییر کرده است. حتی «کریم انصاری فرد» هم در نوک خط حمله نمایش قابل قبولی داشت؛ سه بازی، دو گل و دو پاس گل.
- تغییر مداوم در ترکیب این چند بازی اخیر یک دلیل ویژه داشت؛ کی روش فقط برای راضی کردن مردم و کارشناسان داخلی ترکیب را تغییر داد. برای این که نگویند از نیمکت یا بازیکنان داخل ایران استفاده نمی کند. به نظرم کی روش تمامی لژیونرها را به روسیه می برد. اروپایی ها بیش تر به بازیکنان خط حمله و بعد هافبک های کشورهای آسیایی علاقه مند هستند و از بازیکنان خط دفاعی و دروازه بان با وجود این که این ها بیش تر در بازی های ایران نمود پیدا می کنند، استفاده نخواهند کرد. بعید می دانم تیم های درجه اول اروپایی بعد از جام جهانی سراغ دروازه بان یا مدافعان ایران بیایند. تجربه هم همین را ثابت کرده است. اما وقتی سیستم بازی کی روش را می بینیم هم نمی توانیم امیدوار باشیم که با فوتبال بسته ای که تیم ایران پیاده می کند، اروپایی ها اصلا مهاجمان ما را ببینند که بعد با آن ها قرارداد ببندند چون مبنای کار کی روش روی کارهای صرف دفاعی است.
شما در مورد شانس بازیکنان ایران بعد از جام جهانی برای لژیونر شدن یا حتی رسیدن به باشگاه های بهتر می گویید. یک تصور قدیمی وجود دارد که پس از جام جهانی فوتبال، درهای فوتبال اروپا به روی بازیکنان ایران باز می شود. به جام جهانی 98 فرانسه نگاه کنیم؛ عمده بازیکنان ایران پیش از جام جهانی به اروپا رفته بودند؛ «مهدی مهدوی کیا»، «علی دایی»، «کریم باقری» و «خداداد عزیزی». بعد از جام جهانی 2006 هم بازیکن خاصی فوری مورد توجه اروپایی ها قرار نگرفت. سهم ایران از یک تیم 23 نفره، فقط «آندرانیک تیموریان» بود. جام جهانی 2014 هم همین طور بود. یادمان هست که فقط «علیرضا حقیقی» پیشنهادی جدی داشت. تصور می کنید واقعا هنوز می توان با همان فرمول قدیمی جلو رفت و منتظر بود که بعد از جام جهانی، به پیشنهادهای فوق العاده رسید؟
- اگر درجام جهانی 1998 فرانسه تعداد زیادی بازیکنان تهاجمی تیم ملی ما جذب فوتبال اروپا شدند، دو دلیل عمده داشت؛ از یک طرف به دلیل عدم شناخت باشگاه ها از بازیکنان فوتبال ایران مربوط می شد و از سوی دیگر، به سبک بازی تهاجمی آن دوران فوتبال ما برمی گشت. کسی از تفکرات «جلال طالبی» مطلع نبود و کسی هم بازیکنان فوتبال ایران را دقیقا نمی شناخت. اما امروز تمام مربیان جهان ازنوع وسبک بازی کی روش مطلع هستند. برای همین با برنامه های ویژه ای به استقبال ستاره های فوتبال ایران می روند. به همین منظور، امکان جذب بازیکنان ما به فوتبال اروپا همانند دو جام جهانی 2006و2014 بسیار کم به نظر می رسد چون کارشناسان باشگاه های اروپایی خوب می دانند که کی روش از بازیکنانش دقیقا چه چیزی خواسته است. البته «رامین رضاییان» و «میلاد محمدی»، دو مدافع کناری تیم ملی در اروپا بازی می کنند ولی در تیم های درجه چندم؟ ما پیش از این فقط به «بایرن» و «هرتا برلین» و «هامبورگ» قانع بودیم اما امروز کجای فوتبال اروپا درسطح باشگاهی هستیم. فکرنکنم پیشنهاد فوق العاده ای برسد مگر این که اتفاق خارق العاده ای بیفتد.
دورنمایی که برای این تیم ترسیم شده، صعود از مرحله گروهی است. تصور می کنید ایران در صورتی که در یک گروه مرگ قرار نگیرد، چه قدر شانس صعود به مرحله بعد را خواهد داشت؟
- برای صعود به مرحله بعدی بازی ها، قرعه ایران قطعا می تواند تعیین کننده باشد. اگر ایران در قرعه مناسبی قرار بگیرد،50درصد شانس صعود دارد. باز هم تاکید می کنم، با قرعه مناسب، 50 درصد شانس صعود داریم.
با توجه به آینده این تیم که احتمال قریب به یقین بدون کارلوس کی روش پس از جام جهانی رقم می خورد، آیا می توان امید داشت که بعد از رفتن کی روش پس از شش سال، باز هم همین روند ادامه داشته باشد؟
- به نظرم تیم ملی ایرانِ پسا کی روش تاچند سال دچار افت وحشتناکی خواهد شد زیرا سبک وسیاقی که کی روش وارد بدنه تیم ملی ما کرد، پس از او سال ها فوتبال ملی ما را دچار چالش می کند. ما یک بحران بزرگ خواهیم داشت. تیم ما، کی روش محور شده و بازیکنان فقط به مهره های او تبدیل شده اند. «سید جلال حسینی» باشد یا «پژمان منتظری» و یا «مرتضی پورعلی گنجی»، درکار دفاعی تفاوتی ایجاد نمی کند. «اشکان دژاگه» باشد یا «مسعود شجاعی»، نوع بازی در پست 10 عوض نمی شود. حاج صفی باشد یا «امید ابراهیمی» و یا«سعید عزت الهی»، هافبک های دفاعی ما خلافیت خرج نمی کنند و همیشه وظایف همان است. «کریمی» باشد یا «عبدالله زاده»، جهانبخش باشد یا امیری، همان برنامه اجرا می شود. آزمون باشد یا طارمی، « انصاری فرد» یا «گوچی»، اصلا چه فرقی می کند؟ ما خلاقیت را درخط حمله نمی بینیم. بنابراین، همه چیز حول محور کیروش می چرخد. من باز هم تاکید می کنم که فوتبال ملی ما با رفتن کی روش، تا مدت ها سردرگم خواهد بود تا دوباره یک سبک وفلسفه جدیدی وارد فوتبال شود یا بار دیگر به ذاتش برگردد. اما این بار با قبل از کی روش بسیار متفاوت تر خواهد بود؛ دقیقاً همانند کره جنوبی پس از «گاس هیدینک». آن ها هم پس از رفتن گاس هیدینک، همین بحران را تجربه کردند. هنوز هم نمی توانیم به صورت کامل بگوییم که کره جنوبی از بحران پس از گاس خارج شده است.
در همین زمینه در ایران‌وایر:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر