هنوز چند قدمی جلو نرفته است که یک نفر از پشت صدایش میزند:«آقای "هاشم خواستار" این جا چه کار میکنی؟» روی خود را که بر میگرداند، یک نفر از او عکس میگیرد و نفر کناری میگوید: «آقای خواستار برای خودت دردسر درست نکن!»
«هاشم خواستار» معلم بازنشسته و رییس «کانون صنفی معلمان مشهد» است. او صبح امروز مثل تعداد زیادی از هم شهریانش، به میدان «شهدا» مشهد رفته است؛ جایی که تجمع روز گذشته مردم در اعتراض به گرانی توسط نیروهای امنیتی به خشونت کشیده شد. از همان دیروز مردم برای حمایت از بازداشتیها که سرپرست دادسرای انقلاب مشهد تعداد آن ها را 52 نفر اعلام کرده است و اعتراض دوباره به گرانی و برخوردهای روز گذشته با معترضان، فراخوان برگزاری تجمع در صبح روز جمعه را در شبکه های اجتماعی داده بودند.
هاشم خواستار طبق فراخوان، ساعت 11 صبح امروز (جمعه) راهی میدان شهدا مشهد شده است. او به «ایران وایر» میگوید: «حجم نیروهای امنیتی حاضر در میدان شهدا واقعا زیاد بود و من با این که برای شناسایی نشدن، تلفن همراه را با خودم نبرده بودم، توسط نیروهای لباس شخصی شناسایی شدم. شمار نیروهای امنیتی آن قدر بالا بود که فکر کنم احتمال شکلگیری تظاهرات وجود نداشت. یک سری نیروهای اصلی در میدان مستقر شده و جلوی تمامی کوچهها برای بستن راه فرار مردم دو سرباز قرار داده بودند.»
خواستار به خانه بازگشته اما امیدوار است تجمع اعتراضی در جای دیگری شکل بگیرد و مردم بتوانند خواستههایشان را مطرح کنند.
دیروز تجمع مردم مشهد در اعتراض به گرانی در صدر اخبار مهم ایران ایستاد. «علی»، یکی از حاضران در تجمع دیروز، دانشجوی «دانشگاه فردوسی» مشهد است. او پیام تجمع «نه به گرانی» را در کانال تلگرامی دوستان دانشگاهی خود دیده است. اصالتا مشهدی نیست اما وقتی خبر تجمع را شنیده، از روی کنجکاوی همراه یکی از دوستانش راهی میدان شهدای مشهد میشود تا ببیند واقعا تجمعی شکل میگیرد یا نه.
میگوید: «حدود ساعت ده و نیم صبح رسیدیم. خیلی شلوغتر از حد تصورمان بود. جمعیت به چهارراه شهدا و رو به روی آستان قدس رسیده بود. همه شعار مرگ بر گرانی و مرگ بر روحانی میدادند و حرکت میکردند.»
یک دسته سرباز هم جمعیت را همراهی میکرده اند اما پنج دقیقه از حضورشان در تجمع میگذرد که شعارها تندتر میشوند: «جمعیت شعار "مرگ بر دیکتاتور" و "دین رو پله کردید، مردم رو ذله کردید" می دادند. سربازها که به راحتی کنار مردم میآمدند، یک دفعه باتومهایشان را در آوردند که مردم را متفرق کنند و بعد نیروهای ضد شورش به آنها اضافه شدند.»
علی تا قبل از آن، نیروهای ضد شورش را در تجمع ندیده بوده است: «فکر کنم در حاشیه، آرام ایستاده بودند و ما که داخل جمعیت بودیم، آنها را نمیدیدیم.»
باتوم یکی از آنها به دست دوست علی خورده ولی خودش از معرکه فرار کرده است: «دوستم یک نفر را دیده بود که سرش بر اثر ضربه باتوم شکسته بود.»
او توضیح میدهد که نیروهای ضدشورش علاوه بر ضرب و شتم مردم در تجمع، فحشهای زشت میداده اند تا مردم را متفرق کنند.
اخبار، تصاویر و ویدیوهایی که از روز گذشته از تجمع اعتراضی مردم مشهد نسبت به وضعیت معیشت خود منتشر شدند، نشان میدهند که این تجمع از سوی ماموران پلیس و نیروهای ضد شورش به خشونت کشیده شده است.
به گفته علی، تعدادی از معترضان هم بازداشت شدهاند: «ماشینهای ون بزرگ ضد شورش که پشت آن ها حالت قفس دارد را آورده بودند و من در حال فرار دیدم که چند نفر را سوار این ماشینها کردند.»
«حسن حیدری»، سرپرست دادسرای انقلاب مشهد روز گذشته در گفت و گو با «ایسنا»، از بازداشت ۵۲ نفر از معترضان خبر داده است. علی میگوید: «شنیدهام بازداشتیها را به بازداشتگاه وزارت اطلاعات بردهاند. به خانوادههایی که سراغ آن ها را گرفتهاند، گفتهاند شنبه دادسرای انقلاب باشند.»
«ناصر» یکی دیگر از شرکتکنندگان در تجمع به «ایران وایر» میگوید: «ساعت حدود یازده و ربع گارد ویژه برای متفرق کردن مردم، ماشین آب پاش آورد و از گاز اشک آور استفاده کردند. این کارها فقط خاطرات اعتراضات سال 88 را زنده کردند.»
او هم خبر تجمع را در کانال تلگرامی خانوادهاش خوانده است: «از اول هفته این خبر را در چند گروه تلگرامی دیده بودم. گرانی مردم را به ستوه آورده است؛ نه توان خرید نان دارند، نه امکان خرید تخم مرغ. خود من کارمند هستم و ماهی دو میلیون تومان حقوق میگیرم؛ یک میلیون تومان اجاره آپارتمان 60 متری را میدهم، یک میلیون دیگر، هم خرج خوراک است، هم برج است، هم قسط ماشین است و... دلم میخواست بیایم اعتراض کنم بلکه صدایمان را بشنوند.»
از روز گذشته برخی مدعی شدهاند که این تجمع از سوی مخالفان دولت حسن روحانی و بسیج برای نشان دادن نارضایتی مردم از دولت، هم زمان با حضور «اسحاق جهانگیری»، معاون اول رییس جمهوری در مشهد سازمان دهی شده است. ناصر میگوید: «اگر هم چنین باشد، مردم وارد این بازی نشدند. مردم به خاطر اعتراض به گرانی آمده بودند. دوستم دو سال پیش عقد کرده است ولی نمیتواند یک خانه اجاره کند و برود سر زندگیاش. او کاری ندارد چه کسی با دولت مخالف است، میخواهد اعتراضش را به گوش بالادستیها برساند. زندگی و معیشت واقعا سخت شده است.»
علی هم با ناصر همعقیده است: «من هم شنیدم که کانالهای تلگرامی وابسته به آقای رئیسی و... فراخوان شرکت در تجمع را داده بودند اما این فراخوان آن قدر به شکل گسترده پخش شده بود که در هر گروه دوستی و خانوادگی در مشهد دیده میشد. مردم واقعا برای "نه به گرانی" آمده بودند و مهم برایشان حل شدن این مساله بود. شعارهایی هم که مطرح شد، فقط مختص دولت نبود.»
اشاره علی به شعارهای «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران»، «مرگ بر دیکتاتور» و... است که مستقیما اقدامات حکومت را نشانه میگرفت نه شخص روحانی و دولت او را. با این حال، مسوولان جمهوری اسلامی از نقش «معاندان» در شکلگیری این تجمع صحبت کردهاند.
«محمدرحیم نوروزیان»، فرماندار مشهد اعلام کرده است که معاندان نظام جمهوری اسلامی ایران و افراد ضدانقلاب تجمع روز گذشته را برنامهریزی کرده بودند.
او دیروز به ایسنا گفته بود: «این تجمع غیرقانونی بود. با این وجود، نیروی انتظامی با تجمعکنندگان بسیاربا مدارا برخورد کرد.»
فرماندار مشهد به «تسنیم» هم گفته بود: «تعدادی که قصد تخریب داشتند، دستگیر شدند.»
اما ناصر میگوید: «وقتی ماشین آب پاش آمد، تعدادی از شرکتکنندگان در تجمع به ماشین سنگ زدند ولی کسی چیزی را تخریب نکرد. نیروهای ضد شورش هر کس را میتوانست، میگرفت و میبرد.»
هم زمان با مشهد، تجمع نه به گرانی در شهرهای دیگری مثل نیشابور، شاهرود و کاشمر هم برگزار شده است. ویدیوهای منتشر شده در شبکههای اجتماعی نشان میدهند که تجمع در شهر نیشابور نیز با شعارهای تند علیه اقدامات حکومت همراه بوده است. «فکری به حال ما کن، سوریه را رها کن»، «ای جوان ایرانی بلند شو، بلند شو» و «دزد غارت می کند، دولت حمایت می کند» از شعارهای به کار رفته در این تجمع بوده است. «سعید شیبانی»، فرماندار نیشابور گفته است شرکتکنندگان در این تجمع، برخی سپردهگذاران مؤسسات مالی بوده اند که دچارمشکل شده اند.
«حمید گرمابی»، نماینده نیشابور در مجلس شورای اسلامی به «ایران وایر» میگوید: «ظاهرا این تجمع ها به خاطر مباحث مالی برگزارش شده اما در شهرهای مختلف هماهنگ شده اند و این یک مقدار نگران کننده است. چون علاوه بر خواستههای اقتصادی که خواستههای به حقی هم هستند و دولت باید به آن ها پاسخ دهد، خواستههای دیگری نیز پشت آنها وجود دارند. به نظرم باید حساس بود و در عین حال که باید به کسانی که اموال شان در موسسات مالی از بین رفته است کمک کرد تا ضررشان جبران شود، باید حواسمان جمع باشد که مباحث سیاسی با این بحثها آلوده نشود و برای نظام مشکل پیش نیاید.»
به گفته این نماینده مجلس، چند نفر از معترضان در نیشابور نیز بازداشت شدهاند: «تعداد محدودی بازداشتی داشتهایم. البته چون من از دیروز در مناطق روستایی بودم، اطلاع دقیقی از وضعیت آنها ندارم.»
او در مورد این احتمال که مخالفان دولت به خاطر حضور اسحاق جهانگیری در مشهد این تجمعها را سازمان دهی کردهاند، گفت: «ممکن است مخالفان دولت از این تجمع استقبال کرده باشند اما نمیتوانیم بگوییم که این تجمع را سازمان دهی کردهاند. اگر چه فکر نمیکنم استقبال از این تجمعها هم کار درستی باشد. به هر حال، وقتی تجمعی شروع میشود، ممکن است دامنهاش بدون کنترل افزایش پیدا کند و تشدید شود.»
از دیروز عصر فراخوان تجمع نه به گرانی و حمایت از تجمع مردم مشهد در شهرهای مختلف در کانالهای تلگرامی بارها به اشتراک گذاشته شده است. حمید گرمابی میگوید: «تا الان که من خبر دارم، هنوز تجمع دیگری در نیشابور برگزار نشده است. امیدوارم همه چیز ختم به خیر شود.»
مطالب مرتبط:
ثبت نظر