قشم مرکز پرورش شترهای مسابقه ای

مصطفی زینتی - شهروند خبرنگار - قشم 

قشم می تواند به مرکز پرورش شتر و مسابقات شترسواری در ایران تبدیل شود. اگرچه تا رسیدن به این مرحله خیلی عقب است و کارهای بسیاری باید انجام شود. روستای «گَوَرزین» در 70 کیلومتری شهر قشم، قطب پرورش شتر در جزیره به شمار می رود که از گذشته تا به امروز شغل اصلی بیش تر ساکنان آن پرورش شتر بوده است.

این روستا از اصلی ترين مراکز پرورش شتر نژاد «جمازه» است که بهترين نژاد برای مسابقه محسوب می شود. این نژاد هنگام دویدن، سرعت بسیار بالایی دارد.

مردم محلی و ساکنان روستا گورزین در روزهای جمعه و تعطيل و یا اعياد مختلف مسابقات شترسواری برگزار می کنند که با استقبال خیلی زیادی نيز مواجه می شود. شترهايی که در مسابقات قشم مقام می آورند را اماراتی ها با قیمت های خیلی بالایی خريدوفروش می کنند.

شترداران، شترهای نر را برای سواری و شرکت دادن آن ها در مسابقات سوارکاری مورد استفاده قرار می دهند و شترهای ماده را هم برای تولید شیر و زاد و ولد نگه داری می کنند.  برپایی مسابقات شترسواری از قدیم در این روستا مرسوم بوده اما چندسالی است به شکلی جدی‌تر و حرفه‌ای بین شترسواران برگزار می شوند.

«عبدالله»، یکی از شترداران روستای گورزین درباره این شغل می گوید: «این کار، شغل آبا و اجدادی مردم این روستا است. یک دوره ای به خاطر رونق گرفتن قاچاق گازوییل و یا کارهای دیگر در قشم، مثل جنس آوردن با لنج و...، این کار کم رونق شد. اما چند وقتی است که چون مسابقات شترسواری هم برگزار می شود و با استقبال خیلی از اهالی جزیره و مسافرانی که از جاهای دیگر می آیند، مواجه شده اند، توجه به پرورش شتر مقداری افزایش یافته است.»

او اضافه می کند: «مطئمن هستم اگر حمایت های بهتری از کار ما شود، به ویژه در زمینه گردش‏گری، پرورش شتر فراگیرتر هم می شود. چون روستای ما و کلا جزیره قشم مستعد پرورش شتر است و شتر بومی این جا هم به لحاظ سرعت دویدن، جزو شترهایی است که مورد پسند شترسواران قرار دارد.»

با توجه به این که چند سالی است دولت نسبت به قاچاق و فروش گازوییل به شدت سخت گیری می کند و به همین دلیل خیلی از افراد روستا و به ویژه جوانان که قبلا کارشان فروش گازوییل قاچاق بود، حالا بی‎کار شده اند، اگر حمایت کافی از شغل شترداری انجام شود، آن‏ها بیش‎تر ترغیب می شوند که در این زمینه کار و سرمایه گذاری کنند.

حتی با وجود این که این کار همیشه شغلی مردانه بوده اما در این روستا یکی از زنان هم به کار پرورش شتر مشغول است. این خانم در کارش حسابی شهرت دارد و تا حالا چند بار روزنامه ها با او مصاحبه کرده اند.

«ایمانی»، دهیار روستای گورزین درباره مسابقه شترسواری در روستا می گوید: «شترسواری از سنت‌های قدیمی محسوب می‌شود که هم‏چنان در این روستا زنده نگه داشته شده است. گورزین هم به این خاطر برای ایجاد سایت شترسواری درنظر گرفته شد که در گذشته محل نگه‏داری شتر و حامی و حافظ سنت شترسواری در قشم بود.»

او اضافه می کند: «قرار است شترسواری در زمره‌ میراث قشم مطرح و معرفی شود چون در شرایطی که بسیاری از سنت‌ها در حال فراموشی هستند و یا از یاد رفته اند، این سنت هم‏چنان با قوت حفظ شده است. در جریان این پرونده هم قرار است شترسواری، شترداری و همه فعالیت‌های وابسته و مشتقات آن ثبت شود.»

دو سه سال است که یک مرکز دام‏پزشکی که کار دوا و درمان شترها را انجام می دهد، در جزیره برپا شده است. تا قبل از آن، چنین مرکزی وجود نداشت و به همین دلیل گاهی با بروز یک بیماری یا مشکل، ناگهان تعداد زیادی از شترهای یک نفر از بین می رفت. البته شترها حیوانات جان سختی هستند ولی بعضی بیماری ها حتی این حیوان را هم به مرگ می کشانند.

البته تا قبل از راه اندازی این مرکز، اگر گاهی برای شترهای یک ساربان مشکلی پیش می آمد، ساربان های قدیمی مشکل او را حل می کردند. ولی آن ها نمی توانند همه بیماری های این حیوان را درمان کنند.

چند سال پیش مديرعامل منطقه آزاد قشم وعده داده بود که می خواهد مدرن ترين پيست شترسواری خاورميانه را با هدف رونق گردش‏گری در قشم راه اندازی کند. دو سال پیش این پیست احداث شد. بخشی از دیوار آن را دیوار کشیده‌اند و جاده‌ دسترسی به آن نیز ایجاد شده و در سر در ورودی آن نیز دو بادگیر نمادین که از شاخصه‌های معماری سنتی قشم  به شمار می رود، ساخته شده است.

اما برای این پیست، نقشه‌ای طراحی کرده‌اند که بر اساس آن، باید سکوی تماشاگران، بخش «وی آی پی» (VIP) و سرویس‌های بهداشتی و مراکز خدمات دیگری ساخته شود که هنوز اقدامی برای ساخت آن ها نشده است.

سال ها است که مسابقات حرفه ای شترسواری در امارات و ديگر کشورهای حوزه خليج فارس برگزار و تبلیغات بسیار زیادی هم برای آن انجام می شود و به همین دلیل هر سال گردش‎گران زیادی از همه جای جهان برای دیدن این مسابقات می روند.

اگر قشم بتواند از این لحاظ خودش را مطرح و به صورت منظم مسابقات شترسواری را در جزیره برگزار کند، می تواند گردش‏گران فراوانی را به سمت خود بکشاند. البته تا کنون کار خاصی در این زمینه انجام نشده است.