زنان تاثیرگذار ایران: سکینه پری همدانی

«ایران‌وایر»، اولین جلد از کتاب «زنان تاثیرگذار ایران» را منتشر کرد. این کتاب، روایت صد زنی است که بر پیرامون خود، جامعه، علم، هنر، سیاست، فرهنگ، ورزش، اقتصاد و تکنولوژی تاثیر گذاشته‌اند، از موانع نظام نابرابر جنسیتی نهراسیده‌اند و مسیری را برای رشد و دستیابی زنان ایران به حق برابر انسانی خویش هموار کرده‌اند. انتخاب‌کنندگان این فهرست، مخاطبانی هستند که باور دارند از این زنان تاثیر گرفته‌اند. 

ما در جلدهای بعدی، به خدمات دیگر زنان ایرانی که در این مبارزه سهم داشته‌اند هم می‌پردازیم. شما هم می‌توانید در این انتخاب سهیم شوید، نظرات خود را برای ما بفرستید و اگر اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری دارید، با ما در میان بگذارید. این نسخه دیجیتال است و تاثیر نظرات و پیشنهادات خود را می‌توانید در نسخه چاپی که در ماه آبان منتشر خواهد شد، ببینید.

به‌علاوه، جلد دوم کتاب با نام‌هایی بیشتر در دست تهیه است. اگر نام زنی که به‌نظر شما تاثیرگذار بوده است را در این فهرست نمی‌بینید، نام و دلیل آنکه او را تاثیرگذار می‌دانید را برای ما به ایمیل [email protected]  بفرستید.

فراموش نکنید که مجموعه کتاب‌های «زنان تاثیرگذار ایران»، برپایه انتخاب‌های شما گردآوری می‌شوند و منتخبان‌تان می‌توانند در هر عرصه‌ای، از فرهنگ، علم، آموزش، پژوهش و کنشگری گرفته تا هنر، ورزش، فعالیت‌های خیریه، سیاست، تکنولوژی، کارآفرینی، نوآوری، اقتصاد و ادبیات، گام‌های موثری برداشته باشند.

«کتاب زنان تاثیرگذار ایران را می‌توانید از این لینک دانلود کنید»

*****

هیچ‌جای تاریخ ایران نوشته نشده است که نخستین جراح زن ایرانی کجا و چطور درگذشته است. تنها یک تصویر از دکتر «سکینه پری»، که بیش از ۶۵ سال در حوزه‌ی سلامت مردم تلاش کرد، در دسترس است و در مورد محل تولد او هم دو روایت متفاوت وجود دارد.

برخی منابع مانند «کارنمای زنان کارای ایران» نوشته‌اند که سکینه پری، دختر «نصرالله همدانی»، از مادری ارمنی-ایرانی در باغچه‌سرای شوروی به دنیا آمد و در همین کشور در رشته‌ی پزشکی با تخصص جراحی و سرطان‌شناسی در سال ۱۳۱۲ فارغ‌التحصیل شد.

برخی دیگر معتقدند او در شهر همدان متولد شده و بعدها به همراه خانواده‌اش به شوروی رفته و در این کشور در رشته‌ی پزشکی تحصیل و در سی‌سالگی در رشته‌ی جراحی و سرطان‌شناسی فارغ‌التحصیل شد. کسی نمی‌داند نخستین پزشک زن ایرانی و نخستین سرطان‌شناس ایران کجا مطب داشته است. حتی یک مصاحبه از او در هیچ جایی ضبط نشده و نام سکینه پری در میان تاریخ پر از هیاهوی سیاسی مردانه‌ی ایران گم شده است.

منابع تاریخی تأکید دارند دکتر سکینه پری نخستین زن ایرانی‌تباری است که در رشته‌ی پزشکی فارغ‌التحصیل شده است. هر چند پیش از او خانم دکتر «کحال»، مدیرمسئول مجله‌ی دانش، نیز، به استناد امضایش پای مطالب، درجه‌ی دکترا داشته و در رشته‌ی چشم پزشکی به طبابت مشغول بود. اما از آن‌جایی که درباره‌ی دکتر کحال اطلاعات بسیار کمی در دست است و آن قدر از او می‌دانیم که در روزنامه از پذیرفتن بیمار در مطبش که همان دفتر مجله بود خبر داده بود، دکتر پری را می‌توان نخستین زن پزشک ایرانی دانست.

دوران تحصیلات دکتر پری در دوران پرتلاطم تغییر رژیم حکومتی شوروی سابق بود. او بعد از پایان تحصیلاتش پنج سال در بیمارستان‌های شوروی در زمان رهبری «لنین» به کار طبابت پرداخت. کسی نمی‌داند چرا خانواده‌ی او به شوروی رفتند. هر چند با توجه به انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ در شوروی می‌شود حدس زد خانواده‌ی او به‌خاطر علایق بلشویکی به این سرزمین رفتند و به ارتش سرخ مسکو پیوستند و دخترهایشان در آن سرزمین به تحصیل مشغول شدند.

درباره‌ی بازگشت او یک نظر در منابع وجود دارد و آن هم این است که پدر و مادر دکتر سکینه پری در یک زمان از دنیا رفتند. این اتفاق باعث افسردگی دکتر پری شد و باعث شد تا تصمیم به ترک شوروی بگیرد. مقصدش معلوم بود. او به همراه تنها خواهرش رهسپار ایران شد.

ورود سکینه پری به ایران همزمان با بازگشایی دانشگاه تهران بود. او در بازگشت به ایران در آزمونی برای گرفتن اجازه‌ی طبابت شرکت کرد و در سال ۱۳۱۳ شمسی اجازه‌ی کار گرفت و مطب خود را در تهران باز کرد. اما آشنایی او به زبان ترکی سبب شد پیشنهاد شرکت شیلات برای کار در شهر «قره‌سو» را بپذیرد. وی مدت چهارده سال در این شهر زندگی و در همان‌جا ازدواج کرد. گفته می‌شود پس از چهار سال زندگی مشترک طلاق گرفت و سرانجام «بندرگز» را برای سکونت انتخاب و به آن شهر نقل مکان کرد.

دکتر سکینه پری در بندرگز و «گرگان» با دایرکردن مطب به طبابت پرداخت. در طول عمرش همواره به مستمندان و افراد بی‌بضاعت یاری رساند و منشأ خدماتی ارزنده به هموطنانش بود. آخرین خبری که از زندگی او موجود است این است که تا هفتادسالگی در مطبش بیماران را ویزیت می‌کرد و در بندر درگز درگذشت. اما کسی نمی‌داند او که سال‌های زیادی از عمرش را برای درمان بیماران سرطانی گذاشت چطور و چگونه از دنیا رفته است.