دردسرهای تحریمی پرواز هواپیماهای تشریفاتی روحانی به نیویورک ادامه دارد

«حسن روحانی»، رییس جمهور ایران در حالی برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل با هواپیمای تشریفاتی جمهوری اسلامی ایران عازم نیویورک شد که سال گذشته در چنین زمانی توسط شرکت هواپیمایی دیگری مدیریت می شد.

در شرایطی که حلقه تحریم های آمریکا علیه ایران در حال تکمیل است، این هواپیما به مدت چهار روز در خاک ایالات متحده توقف خواهد داشت و برای بازگشت به ایران خدمات فنی و سوخت دریافت خواهد کرد.

شرکت خدمات دهنده به این هواپیما اردیبهشت سال جاری برای دومین باز از سوی وزارت خزانه داری ایالات متحده وارد فهرست تحریم‌های مرتبط با مسائل تروریستی شده بود که علیه ایران اعمال می شود. در واقع ایالات متحده به صورت غیرمستقیم هواپیمای رسمی رئیس جمهور ایران را تحریم کرده بود.

 نام این شرکت «دنا» بود و پس از تحریم شرکت هواپیمایی «معراج» برای ارائه خدمات هوایی به هواپیمای تشریفاتی ایران، تاسیس شده بود.  در واقع این هواپیما سال گذشته برای انتقال حسن روحانی و هیات همراهش به نیویورک توسط شرکت دیگری مدیریت می شد.

دنا به فاصله کوتاهی پیش از سفر رسمی رییس جمهور ایران به سوییس و اتریش تحریم شد. مقام های ایرانی برای امکانپذیر کردن سفر حسن روحانی با این هواپیما، کنترل آن را به شرکت هواپیمایی دیگری سپردند که تاکنون سه سفر به مقاصد کشورهای غربی داشته است. در واقع دور زدن تحریم های آمریکا به این شیوه مجددا آغاز شد.

تحریم شرکت هواپیمایی رییس جمهور ایران باعث می شد که آقای روحانی در زمان سفرش با این هواپیما به سوییس و اتریش نتواند خدمات مورد نیاز فرودگاهی یافت کند. این احتمال وجود داشت که شرکت های تامین سوخت، از تامین بنزین مورد نیاز هواپیمای رییس جمهور ایران خودداری کنند.

اتفاقی که زمستان گذشته برای هواپیمای محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در آلمان رخ داد. به دلیل اینکه آمریکا شرکتی خدمات دهنده به هواپیمای حامل وزیر خارجه ایران را تحریم کرده بود، شرکت ها از بیم جریمه های آمریکا، از فروش بنزین به آن خودداری کردند. در نهایت دولت آلمان که میزبان وزیر خارجه ایران بود برای جلوگیری از یک بحران دیپلماتیک از طریق تانکرهای سوخت رسان ارتش این کشور بنزین مورد نیاز هواپیمای آقای ظریف را تامین کرد. 

احتمالا با هدف جلوگیری از اتفاق مشابهی که برای هواپیمای وزیر خارجه ایران افتاد، هواپیمای تشریفاتی رییس جمهور از شرکت دنا گرفته شده و به جای آن با نام خدمات دهنده دیگری به سوئیس پرواز کرده که در اسناد بین‌المللی هوانوردی با عنوان ایرنین جی‌وی‌ام‌تی(Iranian Gvmt) ذکر شده است. چنین نامی در زمان سفر روحانی به سوییس و اتریش در فهرست شرکت‌های هواپیمایی ایران وجود نداشت و هنوز هم وجود ندارد.

تماشا در یوتیوب

هواپیمای تشریفاتی ایران یک ایرباس 320 است که نزدیک به 20 سال عمر دارد و با نام ایی پی- دی‌ای‌ای ثبت شده است. این هواپیما از زمانی که برای مصارف تشریفاتی خریده شده تاکنون از سه شرکت هواپیمایی خدمات گرفته که ایالات متحده آمریکا دوتای آنها را تحریم کرده است.

وزارت خزانه داری آمریکا هواپیمایی معراج را متهم به تامین سلاح برای بشار اسد رییس جمهور سوریه و در تابستان 1393 نام آن را وارد فهرست تحریم های مرتبط با مبارزه با تروریسم کرد. پس از این هواپیمایی که محمدجواد ظریف از آن برای سفرهای خود استفاده می کند در اختیار این شرکت باقی ماند اما هواپیمای تشریفاتی رییس جمهور ایران که عازم سفرهای خارجی از جمله مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، ایتالیا و فرانسه بود با تاسیس شرکت هواپیمایی دنا به آن سپرده شد.

شرکت دنا تا زمانی که از سوی ایالات متحده آمریکا تحریم شد، فقط یک فروند هواپیما که متعلق به رییس جمهور ایران است را در اختیار داشت. دنا با هدف ارائه خدمات به هواپیمای تشریفاتی ایران و فرار از تحریم هایی که دامن شرکت معراج را گرفته بود، تاسیس شده بود. بهره برداری از این شرکت پس از راه اندازی اینقدر سریع اتفاق افتاد که هنوز آرم مناسبی برای درج به روی بدنه هواپیمایش طراحی نشده بود.

این شرکت تا زمان تحریم نه هواپیمای دیگری در اختیار داشت که ظن حمل و نقل سلاح یا هرنوع اقدام تروریستی درباره آن وجود داشته باشد و نه جا به جایی سلاح با هواپیمای تشریفاتی رییس جمهور ایران محتمل به نظر می رسید. بنابراین می توان هدف اصلی آمریکا را از تحریم شرکت دنا، تحریم غیرمستقیم هواپیمای رییس جمهور ایران تلقی کرد.

با تغییر شرکت هواپیمای تشریفاتی رییس جمهور ایران، موانع دریافت خدمات این هواپیما فعلا برطرف شده و رییس جمهور ایران توانسته به سوییس و اتریش سفر و خدمات معمول مورد نیاز هواپیمایش را دریافت کند و به تهران بازگردد. حالا هم عازم مجمع عمومی سازمان ملل شده اما احتمال قرار گرفتن نام شرکت سوم خدمات دهنده به هواپیمای تشریفاتی ایران در فهرست تحریم‌های آمریکا منتفی نیست.

در چنین وضعیتی ریاست جمهوری ایران برای دور زدن تحریم های آمریکا و ادامه یافتن بدون مشکل سفرهای هوایی خارج از کشور، باید به طور مرتب شرکت خدمات دهنده به هواپیمای تشریفاتی نفر دوم کشور را تغییر دهد.

مطالب مرتبط:

تحریم غیرمستقیم هواپیمای رئیس جمهور ایران؛ سفرهای روحانی انجام می شود؟