معاشرت با کامران در منزل جدیدش، باغ وحش تهران

ناهید رضایی، شهروند خبرنگار، تهران

«زخم شده مامان! شیره زخم شده!»
این اولین دیالوگ یک کودک حدود شش ساله در برخورد با «کامران» است. کامران نام شیر ایرانی و تازه وارد به باغ وحش «ارم» تهران است. سر در ورودی قفس ‌او که در مقایسه با قفس دیگر حیوانات این باغ وحش شبیه قصر است، یک بنر خیرمقدم نصب کرده‎اند که بازدیدکنندگان را یاد بنرهایی می‌اندازد که برای بازگشت حجاج و زائران از کربلا بر سر در خانه‌هایشان نصب می‌کنند.
روی بنر نوشته شده است: «ورود شیرهای ایرانی نر و ماده به ترتیب از باغ‌وحش‌های بریستول انگلستان و دوبلین ایرلند پس از انقراض ۸۰ ساله به ایران را گرامی می‌داریم.» کارمند باغ وحش می‌گوید: «قبل از انتقالش، سه بار از انگلستان آمدند، قفس ‌را دیدند، همه چیز را تایید کردند، بعد او را فرستادند.»

خبر رسیدن کامران به ایران با ذوق و شوق رسانه‌ای شد. همین خبرها باعث شده است تا خانواده‌های بیش‎تری این روزها برای بازدید از شیری که ایرانی بوده، راهی باغ وحش ارم شوند. یکی از کارکنان باغ‌وحش می‌گوید: «توی چند روز گذشته تعداد بازدیدکنندگان افزایش یافته است. بیش‎تر هم برای دیدن "هیرمان" می‌آیند.»
کامران به محض ورود به ایران، نامش به «هیرمان» تغییر کرد و کارمند باغ‌وحش ترجیح می‌دهد اسم جدید حیوان را به کار ببرد.

زندگی‌نامه کامران هم کنار بنر خیرمقدم، بالای محل اقامت جدیدش نصب شده است و کارکنان باغ وحش بازدیدکنندگان را راهنمایی می‌کنند که برای کسب اطلاعات بیش‎تر درباره این شیر ایرانی، آن را بخوانند: «هیرمان (کامران) نام شیر ایرانی و تازه وارد به باغ‌وحش ارم تهران است با خلوص ژنتیکی کامل و از نسل شیرهای منقرض شده در طبیعت ایران. پدرش (کمال) از باغ وحش هلسینکی و مادرش (شیوا) از موزه "بسانکون" فرانسه به باغ وحش بریستول انگلستان منتقل و حاصل جفت‎گیری آن‌ها، دو شیر ایرانی برادر به نام‌های کامران و "کیتان" است.»

کامران در راستای برنامهٔ «EEP»(انجمن جهانی تبادل گونه‌های جانوری) برای حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض به ایران منتقل شده است. گفته می‌شود کامران از انگلستان ابتدا توسط یک شرکت متخصص حمل ونقل آلمانی، از طریق دریا به فرانکفورت برده شده و بعد از آن با یک پرواز مستقیم، به تهران انتقال داده شده است. او را بعد از حدود پنج ساعت معطلی در فرودگاه «امام خمینی»، به باغ وحش ارم منتقل کرده‎اند.

اما به محض ورود به تهران، تنها نامش تغییر نکرده بلکه یک زخم هم در گوشه چشم راستش به جزییات صورت او اضافه شده است. کارمند باغ وحش در برابر پرسش بازدیدکنندگانی که زخم کامران توجه آن‎ها را جلب می‌کند، می‌گوید: «زخم سطحی و کوچکی است که در هنگام انتقال و در زمان طولانی سفر، خود او روی صورتش ایجاد کرده است؛ در زمانی که در قفس ساخت انگلیس در حال سفر به تهران بوده است.»

او روی این که خودش زخم را ایجاد کرده و در قفس ساخت انگلیس این اتفاق افتاده است، چند بار تاکید می‌کند. یکی از بازدیدکنندگان می‌خندد و در پاسخ می‌گوید: «این بیچاره حتما توی راه برای بخت بدش گریه کرده و خودزنی کرده است!»

آن‌هایی که اطراف قفس کامران ایستاده‌اند، می‌خندند. کامران اما همان‎طور که دراز کشیده است، فقط دمش را تکان می‌دهد. اشاره به بدشانسی کامران که از انگلستان به ایران مهاجرت کرده، در شبکه توییتر هم دست‎مایه شوخی‌های کنایه‎آمیز کاربران شده است. بعضی به او لقب بداقبال‌ترین سلطان جنگل را داده‌اند.

اما بداقبالی کامران فقط مهاجرت به ایران نیست؛ در وبسایت باغ‌وحش بریستول، یک صفحه ویژه به نام کامران و کیتان وجود دارد که زندگی او را از کودکی روایت کرده است: «تنها ۱۲روز از تولد کامران و برادرش گذشته بود که مسوولان باغ وحش بریستول مجبور شدند پدر آن‌ها که یک شیر ۱۸ ساله بود را به علت بیماری بکشند. پس از مرگ پدر، مادر آن‌ها دچار افسردگی می‌شود و در یک اتفاق نادر، مسوولان نگه‎داری باغ وحش و دام‌پزشکان مجبور به دخالت در کارهای مادر بچه‌ها و حتی مجبور شدند به آن‎ها با بطری شیر بدهند.»

به نظر می‌رسد کامران هنوز به خانه جدیدش عادت نکرده است. یکی از کارمندان باغ‌وحش می‌گوید: «اغلب دراز کشیده است و گاهی دمش را تکان می‌دهد. ولی جنب و جوشی ندارد. انگار بیش‎تر روز خواب است.»

یک دام‎پزشک که برای دیدن کامران به باغ‌وحش رفته و چندین ساعت رفتار او را مشاهده کرده است، می‌گوید: «افسردگی در رفتار حیوان دیده می‌شود که البته طبیعی است چون از برادرش جدا شده، محیط برایش تغییر کرده است و خستگی سفر هم دارد.»

روی شیشه قفس کامران یک برچسب قرمز رنگ نصب شده است که روی آن نوشته است: «برای حفظ آرامش حیوانات به شیشه ضربه نزنید.» کامران نزدیک شیشه دراز کشیده است بی‌هیچ عکس‎العملی. گاه‌گداری بازدیدکنندگان اما بی‌توجه به هشدار، روی شیشه می‌زنند تا کامران واکنشی نشان دهد. کامران اما بی‌توجه به هیاهوی پشت شیشه، زیر سایه درخت دراز کشیده است و حرکتی نمی‌کند.

به نوشتهٔ سایت باغ وحش بریستول، کامران وکیتان در هفته حدود پنج کیلوگرم گوشت قرمز می‌خورند و این مقدار در وعده‌های متفاوت زمانی به آن‌ها داده می‌شود. کارمند باغ وحش ارم می‌گوید: «روزی دو وعده گوشت قرمز به او داده می‌شود به اضافه مکمل‌ها و ویتامین‌هایی که از انگلیس همراهش آمده‎اند.»

یکی از بازدیدکنندگانی که کنار قفس او ایستاده است، با صدای بلند می‌گوید: «خرجش از خرج یک خانواده چهار نفره بیش‌تر است!» مابقی حرفش را تایید می‌کنند و بالا رفتن قیمت گوشت قرمز تبدیل به بحث بازدیدکنندگانی می‌شود که کنار قفس شیر ایرانی ایستاده‌اند.

مطالب مرتبط:

بازگشت به سرزمین مادری: سرنوشت نامعلوم شیر ایرانی در باغ وحش ارم