فراپارت، داوری که تاریخ فینال‌های جهان را از نو می‌نویسد

«استفانی فراپارت»، داور زن فرانسوی قضاوت مهم‌ترین بازی ماه آگوست فوتبال جهان را برعهده گرفت. اتحادیه فوتبال اروپا امروز (جمعه) اعلام کرد قضاوت دیدار سوپرجام لیگ اروپا که میان دو قهرمان لیگ اروپا و لیگ قهرمانان باشگاه‌های این قاره برگزار خواهد شد را به این داور زن سپرده است.

فینال سوپرجام اروپا ۱۲ روز دیگر به میزبانی استانبول، میان دو تیم «لیورپول» و «چلسی» برگزار خواهد شد. این نخستین بار است که یک داور زن قضاوت چنین دیداری را در بالاترین سطح فوتبال جهان برعهده می‌گیرد. استفانی فراپارت ماه گذشته داوری دیدار نهایی جام جهانی زنان میان دو تیم هلند و امریکا را برعهده داشت. این دیدار با پیروزی دو بر صفر امریکا و صعود این تیم به فینال مسابقات به پایان رسید.

او سابقه قضاوت در نیمه‌نهایی یورو ۲۰۱۷ زنان و همین‌طور فینال زیر ۱۹ ساله‌های یورو ۲۰۱۲ را نیز در کارنامه‌‌اش دارد. اما آن‌چه فراپارت را متمایز می‌کند، انتخاب شدن به عنوان نخستین زنی است که موفق شده یک بازی «لوشامپیونه» یا لیگ برتر فرانسه را قضاوت کند.
آوریل امسال او از سوی اتحادیه داوران فرانسه به عنوان داور دیدار تیم‌های «آمیان» و «استراسبورگ» انتخاب شد؛ مسابقه‌ای که «سامان قدوس»، بازیکن تیم ملی ایران هم در آن حضور داشت.

انتخاب داوران زن حالا در فوتبال اروپا به یک رسم تبدیل شده است؛ نمونه بارز آن، «بی‌بیانا اشتاینهاوس» آلمانی است. اردیبهشت ماه امسال، صداوسیما ایران تصمیم گرفت با وجود یک هفته تبلیغ برای نمایش دادن دیدار «بایرن مونیخ» و «آگسبورگ»، از سری رقابت‌های «بوندسلیگا» آلمان، این بازی را از فهرست خود خارج و به جای آن یک بازی «یوونتوس» و «فوریزونه» را روی آنتن ببرد. دلیلش انتخاب خانم اشتاینهاوس برای قضاوت این مسابقه بود.
بی‌بیانا اشتاینهاوس، هم افسر پلیس است، هم آموزش دهنده نوجوانان بزهکار و هم یک داور درجه اول فوتبال جهان.
سال ۲۰۰۸ باز هم فدراسیون فوتبال آلمان تصمیم گرفت به او برای داوری در فوتبال مردان اعتماد کند. نخستین قضاوت او، یک بازی از جام حذفی آلمان بود. او حالا مهم‌ترین مسابقات تیم‌های صدرنشین بوندسلیگا مانند «بایرن‌مونیخ» یا «دورتمند» را قضاوت می‌کند.

این داور زن آلمانی طی سال‌های اخیر از حمایت بی‌سابقه رسانه‌های آلمانی برخوردار بوده است و نزدیک شدن، اهانت یا حتی شوخی‌های ساده و درگیری‌های متعارف جامعه فوتبال این کشور با اشتاینهاوس با حملات شدید رسانه‌های آلمان روبه‎رو می‌شود.
سال ۲۰۱۵، وقتی اشتاینهاوس به عنوان داور چهارم کنار زمین حضور داشت، «پپ گواردیولا»، سرمربی وقت بایرن‌مونیخ به داور وسط معترض شد. اشتاینهاوس بر حسب وظیفه خود، سمت سرمربی بایرن رفت تا آرامش کند اما گواردیولا در اولین برخورد از داور زن خواست سر جایش برگردد و با او حرف نزند. «دویچه زایتونگ» با نقد رفتار مربی شهیر آلمانی، به او تذکر داد که با تکرار این رفتار، نه فقط از کنار زمین که باید از فوتبال آلمان خارج شود.

اما این دو تنها داوران زنی نیستند که رقابت‌های مردان را قضاوت می‌کنند؛ «نیکول پتیگنات» سوییسی در لیگ‌های اتریش و سوییس، «گلادیس لنگوی» زامبیایی در لیگ زامبیا، «کلودیا اومپیرِس» اروگوئه‌ای و «کاترینا مونسول» اوکراینی، دیگر داوران زن فوتبال جهان بوده و هستند که قضاوت رقابت‌های مردان را برعهده داشته و دارند.

حالا «الکساندر چفرین»، رییس اسلوونیایی اتحادیه فوتبال اروپا گفته است: «بارها تاکید کردم که  در فوتبال زنان هیچ حد و مرزی وجود ندارد. بسیار خوشحالم که استفانی فراپارت داور سوپرکاپ خواهد بود.»

رییس یوفا این داور را الهام بخش میلیون‎ها زن و دختر دیگر دانست که رویای ورود به فوتبال و داوری را دارند. چفرین گفته است: «او نشان داد که رویای آن‎ها می‎تواند به واقعیت تبدیل شود. ما در یوفا همه امکانات و ابزارهای لازم برای توسعه فوتبال زنان را فراهم کرده‎ایم. ما نشان خواهیم داد که هیچ مرزی میان زنان و مردان وجود ندارد.»

او از همه خواسته است به آینده‌ای که او و همکارانش در یوفا ترسیم می‌کنند، بسیار خوش‎بین باشند. البته که می‌توان به آینده فوتبالی که مرزهایش برداشته می‌شود، خوش‌بین بود. هرچند به نظر می‌رسد رییس یوفا تلاش کرده است هم با این انتخاب و هم با این جملات، به رییس فدراسیون جهانی فوتبال کنایه بزند.

«جیانی اینفانتینو»، رییس فیفا فروردین امسال به خبرنگاران گفت: «حضور داور زن در جام جهانی ۲۰۲۲ منتفی شده است.»

او این خبر را زمانی داد که قطر‌ به عنوان میزبان جام جهانی آینده، در نشست آذر امسال اعلام کرد مایل است برای نخستین بار داوران زن هم در جام جهانی قطر قضاوت کنند. مخالفت فدراسیون جهانی فوتبال با قضاوت داوران زن در جام جهانی قطر با وجود تمایل این کشور، برای فوتبال اروپا عجیب بود.

در ایران هم «مهسا قربانی» تنها داور زن بین‌المللی است که تا امروز رقابت‌های مردان را قضاوت کرده است. نخستین تجربه‌های داوری مهسا در آسیا، رقابت‌های سطح زیر ۱۴ سال بود. او پنج سال متوالی به این مسابقات دعوت شد و تا سال ۲۰۱۶ در کلاس‌های چشم‌انداز فوتبال آسیا شرکت می‌کرد. بعد تبدیل به داور بین‌المللی ایران شد؛ دختر جوانی که می‌توانست حالا رقابت‌های رسمی آسیا را داوری کند.

قوانین فیفا می‌گویند داوران بین‌المللی بعد از موفقیت در رقابت‌های قاره‌ای، می‌توانند به‌عنوان «داور الیت»(داور نخبه)، برای رقابت‌های جهانی انتخاب شوند.

در کارنامه داوری‌ مهسا می‌توان قضاوت در مسابقات مقدماتی جام ملت‌ها و رقابت‌های جوانان آسیا را دید. او تقریبا مهم‌ترین مسابقه نیمه‌نهایی جوانان آسیا بین ژاپن و کره را سوت زد. بعد به مرحله نهایی رقابت‌های شرق آسیا دعوت شد و کنفدراسیون آسیا حساس‌ترین بازی سال زنان، یعنی مسابقه کره شمالی و کره جنوبی را به او تحویل داد.

مهسا نخستین داور ایرانی بود که زمان قضاوت در رقابت‌های آسیایی، لباس مخصوص داورانِ زن کشورهای اسلامی را بر تن نکرد. کلاهی روی سر گذاشت و در زمین دوید. «علی احمد الطریفی» که در آن زمان ناظر کنفدراسیون فوتبال آسیا بود، نسبت به پوشش او واکنش نشان داد و خطاب به رییس فدراسیون فوتبال ایران نوشت: «چه طور اجازه می‌دهید یک زن مسلمان با این لباس در زمین فوتبال قضاوت کند؟»

مطالب مرتبط:

تلاش ناکام فدراسیون فوتبال برای حذف مهسا قربانی از مسابقات انتخابی المپیک

مهسا قربانی؛ نخستین داور زن ایرانی که بازی مردها را قضاوت کرد