در کمال سلامت خال‌کوبی می‌کنم چون دوست دارم

پلیس ایران می‌گوید خال‎کوبی «نامتعارف» مانع از صدور گواهی‎نامه رانندگی می‌شود و افرادی که دارای خال‎کوبی مشهود باشند، مورد ارزیابی روانی قرار می‌گیرند.
اما «مرضیه شبان‌نژاد»، روان‌شناس بالینی می‌گوید خال‎کوبی و تتو نه نشانه بیماری و نه دلیل عدم تعادل است.
«شکیلا سبحانی»، ساکن شهر «مونتین ویوی» کالیفرنیا که مدیریت داخلی یک مجتمع آپارتمانی را برعهده دارد، معتقد است از روزی که خال‎کوبی کرده، تتوی روی دستش به او احساس آرامش، زیبایی و اعتماد به نفس داده است.
او به برگ‌های خزان زده روی دستش اشاره می‌کند و می‌گوید: «این‌ها شکل ساده‎ای از هنر و زیبایی هستند. از واکنش مشتری‌هایی که برای اجاره آپارتمان به این دفتر مراجعه می‌کنند، می‌فهمم که برای آن‎ها به عنوان بیننده، چشم‎نواز هستند. حس خوبی هم به من می‌دهند و هیچ ربطی به میل من برای انجام کارهای ناهنجار ندارند. چون من در تمام عمرم حتی یک چراغ قرمز رد نکرده‎ام. »
شکیلا سال گذشته بعد از چندین ماه تلاش برای متقاعد کردن والدینش، در شهر «ساراتوگا» که فاصله چندانی با محل کارش ندارد، به یک هنرمند مکزیکی مراجعه و طرح چند برگ خزان زده را روی دست‌هایش تتو کرده است. والدین شکیلا سال‌ها است در امریکا زندگی می‌کنند اما با خال‎کوبی روی بدن دخترشان مخالف بودند. با این همه، او تمایل زیادی به انجام این کار داشته است و به حق مالکیت فرد بر بدن باور دارد.

شکیلا نسبت به خال‎کوبی روی دست و بازویش احساس خوبی دارد اما کم نیستند آن دسته از افرادی که فکر می‌کنند اساسا این کار غیر ضروری، بی‌فایده و نامتعارف است. 

پدر «صحرا» ۵۰ سال پیش از ایران خارج شده و در «دانشگاه آستین» تگزاس تحصیل کرده است. اما به تازگی در یک واکنش عجیب نسبت به خال‎کوبی دوست پسر صحرا و مخالفتش با ازدواج آن‎ها، دخترش را شگفت زده کرده است.
صحرا می‌گوید در آن شرایط بود که فهمیدم این تصور و باور سنت زده و اشتباه تا چه حد در اعماق جان ما ایرانی‌ها جا خوش کرده است:«جیمز مربی ورزش همان سالنی بود که سال‎های متوالی در آن تمرین می‌کردم. چند باری با هم حرف زدیم و از هم خوش‎مان آمد. قرار شد برای جدی‌تر شدن رابطه، او را به خانواده‌‌ام معرفی کنم. تحصیل کرده، زیبا و از هر نظر مرد خوبی بود. اما پدرم او را در اولین برخورد و شامی که برای آشنایی تدارک دیده بودیم، تحویل نگرفت. وقتی اصرار کردم که چرا از جیمز خوشش نیامده است، گفت واقعا تو می‌خواهی با مردی ازدواج کنی که سرتاسر بازویش را خال‎کوبی کرده است؟ آن شب احساس کردم پدرم را نمی‌شناسم. او یکی از دانشجویان قدیمی رشته علوم پایه در دانشگاه آستین بود ولی در مورد یک انتخاب کاملا شخصی، چنین قضاوت ظالمانه‌‌ای داشت.» 
آیا پدر صحرا با دیدن خال‎کوبی جیمز این طور قضاوت می‌کرد که احتمال بروز رفتارهای نامتعارف و ناهنجار در آن مرد وجود دارد؟ دکتر «مرضیه شبان‎زاده»، روان‎شناس بالینی  در گفت‌وگو با «ایران‎وایر» توضیح می‎دهد اساسا چنین برداشتی علمی نیست: «خال‎کوبی و تتو نه نشانه بیماری و نه دلیل عدم تعادل است. معمولا افرادی که تمایل به خال‎کوبی دارند، سه گروه هستند؛ نخستین گروه که اغلب جوان یا نوجوان هستند، ممکن است تنها از سر مدگرایی یا به اصطلاح، "کول" و متفاوت بودن دست به این کار بزنند که این تمایل هم مثل سایر مظاهر مدگرایی، قابل سرزنش یا قضاوت نیست. شما ممکن است یک برند خاص لباس یا کیف را دوست داشته باشید یا یک شیوه زندگی را بیش از سایر روش‌ها بپسندید و وقتی موهایتان را می‌بافید، نسبت به ظاهرتان احساس خوشایندتری داشته باشید.» 
شبان‎زاده به گروه دومی می‌پردازد که به خال‎کوبی روی می‌آورند: «گروه دوم کسانی هستند که آگاهانه میل به زیبایی دارند؛ یعنی انجام خال‎کوبی را یک معیار زیبایی می‌دانند و بر اساس سلیقه، ذائقه و انتخاب خود، با خال‎کوبی، چهره یا اندام‎شان را زیباتر کرده و احساس رضایت بیش‎تری نسبت به خودشان دارند. من به عنوان یک انسان امروزی، میل به زیبایی را نشانه عدم تعادل یا مشکل روان نمی‌دانم بلکه این طبیعت بشر است که میل به زیبایی می‌کند. از قدیم هم بوده است. مگر مادربزرگ‌ها و اجداد ما که خال‎کوبی می‌کردند، مشکل روان داشتند؟» 
به گفته این روان‎شناس، آگاهانه‌ترین شکل خال‎کوبی، وقتی است که فرد می‌خواهد یک حس، پیام یا اعتراض را به مخاطب خود منتقل کند: «در گذشته نه چندان دور، برخی زنان برابرخواه برای اعتراض به بی‌عدالتی و نابرابری جنسیتی، نماد فمینیست را روی ساعد دست خود حک می‌کردند. علامت مشخصی که عیاران در اواخر قرن دوم هجری روی دست خود خال‎کوبی می‌کردند، نشانه مکتب فتوت و جوانمردی و نماد شیوه اخلاقی و مبارزاتی آن‎ها بود. حتی گروهی از متفکران کشورهای آسیای شرقی مثل طرف‎داران "ذن" یا آیین "یین و یان" در کشورهایی مثل چین و ژاپن، علامت "انسو" را که نماد رهایی ذهن از تعلقات مادی است، روی بدن خود تتو می‌کنند. شما ممکن است نام مادر، معشوق یا دل‏داده و یا نام کشورتان را خال‎کوبی کنید.» 
مرضیه شبان‎زاده وقتی برای دیدار خواهرش به کانادا سفر کرده، بین مهاجرانی که دل‎تنگ ایران بوده‌‌اند، چند نفری را دیده است که با خط خوش نستعلیق روی دست خود تتو کرده بودند «چون ایران نباشد، تن من نباد»: «همه آن‎ها هم افراد تحصیل کرده و معمولی بودند.»
از او درباره یکی از خوانندگان پرحاشیه ایرانی می‌پرسم که صورتش را با خال‎کوبی پوشانده است: «این‎جا بحث انتخاب‌های شخصی در میان است. وقتی از آن منظر به ماجرا نگاه می‌کنم، او حق انتخاب داشته است. اما حقیقتا ته قلبم این طور قضاوت می‌کنم که کسی که حتی داخل سوراخ گوش و دماغش را تتو می‎کند و آن قدر افراط پیشه کرده باشد که توجه عمومی را برانگیزد، احتمالا درگیر یک جور ناآرامی درونی است. اما او می‌تواند رانندگی کند و این موضوع ربطی به عدم صلاحیت در رانندگی ندارند.»

او می‌گوید مثل هر امر دیگری که افراط و زیاده روی در آن می‌تواند نشانه عدم تعادل باشد، افراط بی‌حد در خال‎کوبی هم می‌تواند نشانه ناآرامی درونی باشد: «طبیعتا افراط غیر طبیعی برای خال‏کوبی هم مثل افراط در هر امر دیگری، می‌تواند نشانه عدم تعادل باشد. این عدم تعادل به واژه افراط مرتبط است نه به خال‎کوبی. شما حتی اگر در حد افراطی مهربان و با گذشت باشید، به شکلی که همگان شما را مورد سوء استفاده قرار بدهند یا حتی در حد افراط مشروب بخورید یا نماز بخوانید و یا در حد افراط بخشنده باشید به شکلی که زندگی شما را مختل کند، بی‌تردید باید به سلامت روان‏تان تردید کرد. از نظر علم روان‏شناسی، هر انسانی که به سطح تعادل نزدیک‌تر باشد، از سلامت روان بیش‎تری برخوردار است.»
اما آیا می‌شود موضوع خال‎کوبی را به صلاحیت در رانندگی مرتبط کرد؟ «جولیا»، مادر یکی از هم‎کلاسی‌های پسرم، سال‌های متوالی ممتحن و مربی کلاس آموزش قوانین رانندگی در ساختمان «دی. ام. وی» شهر «لوس گدوس» در شمال کالیفرنیا بوده است.
به او تلفن ‌زدم و از او ‌پرسیدم آیا خال‎کوبی یک متقاضی دریافت گواهی‎نامه بر روند رانندگی او تاثیر دارد یا این که او در این مورد تجربه‎ای داشته است؟

جولیا پاسخ ‎داد هرگز این موضوع فاکتوری برای روند امتحان متقاضی نبوده است. 
برای او، جنجال اخیر پلیس راهور را توضیح ‌دادم و گفتم آن‎ها می‌گویند اگر یک متقاضی دارای خال‎کوبی مشهود و نامتعارف باشد، ممکن است دچار اختلال روانی باشد. 
جولیا با خنده و شوخی ‌گفت راه حل ساده‌‌ای وجود دارد؛ آن‏ها می‌توانند خال‎کوبی را پنهان کنند. او جریان را ساده ‎گرفته بود و تا زمان قطع مکالمه، تصور می‌کرد در حال تعریف کردن یک لطیفه محلی هستم!
اما در ویدیویی که با آرم «مشهد تی وی پلاس» در فضای مجازی منتشر شده است، برخی از مصاحبه کنندگان می‌گویند تتوی مشهود نداشته‌‌اند و مورد وارسی بدنی قرار گرفته‎اند.
مرد جوانی که لباس سیاه به تن دارد، در این ویدیو می‌گوید: «من برای گواهی‎نامه رفته بودم و طبق دستورالعمل رفتم بخش چشم پزشکی. اما یک نفر آمد و گفت شما لباس‎تان را در بیاورید تا ببینیم تتو دارید یا ندارید!؟ بعد که تتوی مرا دید، گفت باید بروید کمیسیون برای بررسی مشکلات اعصاب و روان.»

میل عجیبی دارم ویدیو را برای جولیا ارسال کنم اما مطمئنم او هیچ درکی از این موضوع نخواهد داشت.