از دردهای مو کاشتن تا رسیدن به پوستیژ سر

مریم خسروانی؛ شهروند خبرنگار

«امیر رضا» دانشجوی سینما و در دانشکده هنرهای زیبا «دانشگاه تهران» مشغول تحصیل است. ۲۹ سال سن دارد و به شدت از ریزش موهایش رنج می‌برد. او تا امروز دو بار کاشت مو انجام داده اما به قول خودش، نتیجه‌ای که می‌خواسته را نگرفته است: «راستش یک بی‌نظمی و ناعدالتی حس می‌کنم. وقتی زیاد در موردش فکر می‌کنم، برای خودم و دیگران واقعا موجود غیرقابل تحملی می‌شوم. این روزها تمام نگاه من به مساله ریزش مو این است که چون در ژنتیک پدر و پدر بزرگم ریزش مو بوده است، ما باید تا جایی که نسل‌مان تداوم دارد، از ۲۰ سالگی کچل شویم.»

امیر رضا البته حس می‌کند که شاید عاملی جز ژنتیک هم در ریزش موهایش نقش داشته است: «من ۱۸ سالگی رشته مترجمی زبان قبول شدم و به دانشگاه یزد رفتم. در آن جا به دلیل این که آب استان یزد درصد بالایی آهک دارد، ریزش موی من در ۱۸ سالگی‌ شروع شد و حالا جوان‌ترین کچل خانواده‌ام هستم.»

کاشت مو در ایران حدود دو دهه سابقه دارد و هر روز هم مشتریان بیشتری پیدا می‌کند. اوایل دهه ۸۰ این نوآوری توسط متخصصان پوست و مو، با روش«اف‌یو‌تی» (FUT)  آغاز به کار کرد. هنوز دو سال نگذشته بود که پزشکان عمومی با گذراندن دوره سه ماهه، اقدام به تاسیس کلینیک‌های کاشت مو با قیمت‌های پایین‌تر و جذب مشتری‌های بیشتر کردند .

امیر رضا از تجربه‌های خودش می‌گوید: «اف‌یو‌تی روش عجیبی است. به قدری آمپول بی‌هوشی توی سر آدم تزریق می‌کنند که درد کاشت و برش یک سانت در ۲۰ سانت پشت سرت را متوجه نشوی. سختی ماجرا تازه بعد از کاشت شروع می‌شود. داروهای بی‌هوشی از راه پوست باید ظرف ۱۰ تا ۱۲ روز جذب شوند. در این مدت باید طاق باز بخوابی. اگر به پهلوی چپ یا راست دراز بکشی، داروی بی‌هوشی زیر پوست حرکت می‌کند و زیر پلک چپ یا راست جمع می‌شود. صبح که از خواب بیدار می‌شوی هم انگار که یک فصل کامل تو را کتک زده‌اند. از این‌ها که بگذریم، شست وشوی سر در این روزها، خودش یک مصیبت بزرگ است. تمام  سرت پر از خون مرده است و تا سه روز نباید به آن دست بزنی. زیر چشم‌ها هم که احتمالا به خاطر حرکت داروی بی‌هوشی، کبود شده‌اند و شاید باید حتی در خانه هم با ماسک راه بروی که خانواده نترسند. 

کاشت مو به روش اف‌یو‌تی یکی از اولین روش‌های کاشت مو در دنیا است. در این روش، باریکه‌ای از پشت سر به ضخامت یک تا دو سانتی‌متر درعرض و به طول ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر برداشته می‌شود و توسط تکنسین‌ها و تیم پیوند مو، فولیکول‌های مو از آن خارج می‌شوند. در ‌‌نهایت محل برش را بخیه می‌زنند و گرفت‌های جدا شده در قسمت جلوی سر و یا عقب سرکاشته می‌شوند.

درحال حاضر یکی از معایب عمل جراحی قدیمی، خط زخمی است که بر روی سر باقی می‌ماند. پیش‌بینی پهنای نهایی این زخم دشوار است. بسیاری از بیماران زمانی که ریزش موی‌ آن‌ها پیشرفت می‌کند، از نتیجه عمل جراحی پشیمان می‌شوند.

امیر رضا می‌گوید: «میزان ریزش موهای من زیاد بود و حجم خالی یا به قول دکترها، ناحیه آسیب دیده موهایم اصلا کم نبود. به همین دلیل بعد از روش اف‌یو‌تی، فقط یک مقدار جلوی موهایم به صورت تُنُک کاشت انجام شد و پشت سر هم‌چنان همان وضعیت وخیم را داشت. این مرحله از کاشت موی من در سال ۱۳۸۹ انجام شد و تا سال ۱۳۹۱ هم‌چنان منتظر نتیجه بودم.»

می‌گوید پدرش دیگر حاضر به پرداخت هزینه بیشتر برای ترمیم موهایش نمی‌شد. او همان سال دو میلیون تومان برای این روش درمانی هزینه کرده بود. اما سال ۱۳۹۱ متوجه می‌شود در بنرهای تبلیغاتی، از روش جدید کاشت مو به‌نام «اف‌آی‌تی»(FIT) اسم می‌برند. یک پزشک متخصص پوست و مو در تهران که مالک کلینیک کاشت مو در شمال شهر است، در این زمینه به «ایران‌وایر» می‌گوید: «اف‌آی‌تی روش خیلی بهتری است و تعداد تراکم مو هم حدود ۲۰ درصد از روش اف‌یو‌تی بیشتر است. ضمنا محاسن دیگری هم در این روش وجود دارد؛ مثلا نیازی به برشی و جراحی نیست  و از تمام مناطق پر پشت موی سر با یک تیغ جراحی به نام پانچ، گرافت مو استخراج و در نقاط تاس کاشته می‌شود.»

این پزشک می‌گوید که این روش نیاز به تخصص بیشتری دارد: «اگر پانچ را خیلی در سر فرو ببری، گرافت به نقاط پایین‌تر می‌رود و احتمال تشکیل کیست وجود دارد. اگر هم پانچ را کامل فرو نکنی، احتمال این که گرافت سالم بیرون نیاید، زیاد است. به همین دلیل خیلی از کلینیک‌ها در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ به دلیل نداشتن تخصص، این روش را پیشنهاد نمی‌کردند.»

امیر رضا در ادامه می‌گوید: «من هم زمستان ۱۳۹۲ یک بار دیگر کاشت را انجام دادم و این بار به روش اف‌آی‌تی. طبیعتا اصلا قابل مقایسه با روش قبلی نبود و دوره نقاهت  کوتاه‌تر و درد کمتری داشت. اتفاقا تراکم موی کاشته شده هم تقریبا از مرتبه قبلی بیشتر بود.»
او برای این روش کاشت هم سه میلیون تومان هزینه کرده بود.

 اما این بار نیز از نتیجه کار راضی نبود: «انگار هر بار این کار را انجام می‌دادم، اعتماد به نفسم کمتر می‌شد. مایی که مو نداریم، تعریف‌مان از کاشت مو این است که بعد از کاشت، مثل آدم‌های مو دار می‌شویم و مشکل‌ حل می‌شود. اما پنج ماه بعد از کاشت دوم، داخل سوپرمارکت داشتم خرید می‌کردم که یک دفعه چشمانم به تلویزیون مدار بسته داخل فروشگاه افتاد. آن زاویه بالای سر، درست به اندازه یک همبرگر بزرگ وسط سرم خالی بود. تا آخر شب اعصابم خراب بود.»  

پزشک دیگری که متخصص پوست و مو و از مخالفان سر سخت کاشت مو است، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «به جز چند کلینیک محدود، در بقیه جاها معمولا این کار به صورت حرفه‌ای و تخصصی انجام نمی‌شود و در بسیاری از کلینیک‌ها اصلا پزشک در حین پروسه کاشت، بالای سر مراجع‌کننده حضور ندارد. علاوه بر این که این کار، عوارض خیلی زیادی هم خواهد داشت و امکان عفونت، سکسکه، خارش، تورم و نازک شدن موی کاشته شده برای کلیه متقاضیان وجود دارد. این‌ها نکاتی هستند که متاسفانه خیلی از پزشکان به آن‌ها اشاره‌ای نمی‌کنند.»

امیر رضا در پایان می‌گوید: «من از ۱۸ سالگی درگیر این داستان هستم. در مورد علت آن هم خیلی تحقیق کردم و جواب‌های مختلفی هم گرفتم؛ از کمبود پروتئین در بدن تا کشیدن سیگار و مصرف داروهای خاص. اما در نهایت به این نتیجه رسیدم که جدی‌ترین و واقعی‌ترین عامل ریزش مو، ژنتیک و وراثت است. تقریبا نصف عمرم را برای کچلی خودم حرص خوردم تا این که پارسال به یکی از این موسسه‌ها رفتم و یک پوستیژ خیلی طبیعی که جنس آن با جنس موی خودم یکی بود، گرفتم. خیالم راحت شد و هیچ کس نمی‌فهمد. تعریف من از مو داشتن را هم کاملا پوشش می‌دهد . یک مقدار هزینه‌هایش بالا است اما به نظرم می‌ارزد. پوستیژ را چهار میلیون خریدم و دو هفته یک بار هم برای تمیز کاری و شست‌شو و تعویض چسب آن باید به همان‌جا بروم و حدود  ۱۰۰ ‌هزار تومان هزینه کنم.»