در ۲۹ اکتبر سال جاری «ژان فرانسوا بایار» رییس سابق دانشکده CERI-Science Po پاریس در نامه‌ای سرگشاده از جامعه دانشگاهی فرانسه خواست که تا آزادی کامل فریبا عادلخواه و رولاند مارشال تمامی انواع همکاری‌های علمی فرانسه با مراکز علمی و دانشگاه‌های ایران به حالت تعلیق درآید.
حالا چند نفر از همکاران فریبا عادلخواه، با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند که با این اقدام مخالف هستند. چراکه آسیب این اقدام را جامعه دانشگاهی و دانشجویان متحمل خواهند شد.
در روز پنجم ماه ژوئن، فریبا عادلخواه، پژوهش‌گر ایرانی - فرانسوی و همچنین رولاند مارشال، پژوهش‌گر حوزه شرق آفریقا توسط اطلاعات سپاه پاسداران ایران بازداشت شدند. خبر بازداشت عادلخواه یک ماه بعد در رسانه‌های ایران منتشر شد. اما دولت فرانسه در ۱۶ اکتبر بازداشت رولاند مارشال را تایید کرد.
در این مدت ژان فرانسوا بایار، به خاطر دوستی نزدیکی که با عادلخواه و خانواده او داشت، توانست خبرهای این دو زندانی را منتشر کند. دولت فرانسه نیز ادعا کرد که مذاکرات برای آزادی آن‌ها در جریان است. ژان فرانسوا بایار اما در روزهای پایانی ماه اکتبر، از جامعه دانشگاهی فرانسه دعوت کرده است که برای فشار آوردن به جمهوری اسلامی در آزاد کردن این دو شخصیت علمی، تمامی مراودات علمی خود را با دانشگاه‌ها و مراکز علمی در ایران به حالت تعلیق درآوردند.
فریبا عادلخواه در دستگاه قضایی ایران، متهم به «جاسوسی» است و رولاند مارشال متهم به «تبانی علیه امنیت ملی.»
ژان بایار در دعوت‌نامه خود تاکید کرده است که این دو پژوهش‌گر هیچ فعالیت سیاسی در ایران یا علیه آن نداشته‌اند، به هیچ سرویس اطلاعاتی مرتبط نیستند و هیچ برنامه‌ای، جز برنامه‌های علمی ندارند: «آن‌ها زندانی‌های علمی هستند.» او همچنین یادآور شده است که اگر عادلخواه و مارشال به اعتراف تلویزیونی کشیده شوند، ادعاهای مطرح در آن، معتبر نخواهد بود.
در این مدت وزارت امور خارجه فرانسه از اتباع فرانسوی خود خواسته است که به ایران سفر نکنند و به گفته بایار، مرکز تحقیقاتی CNRS نیز در حال حاضر ماموریت‌های تحقیقاتی در ایران را ممنوع کرده است.
در پی انتشار این نامه، تنی چند از پژوهش‌گران همین دانشکده و چند تن دیگر از اساتید دانشگاه‌های فرانسه در نامه‌ای سرگشاده مخالفت خود را با دعوت‌نامه ژان فرانسوا بایار اعلام کرده‌اند. آن‌ها در این نامه تاکید کرده‌اند که « ما تحمیل مجازات جدید، این‌بار تحت لوای «علمی» را علیه جامعه‌ای که با تحریم‌های شدید و یک‌جانبه از سوی رییس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، روبه‌رو است، رد می‌کنیم. ما شرکت در تحریم دانشگاه‌های کشوری را که در حال حاضر قربانی مجازات جمعی توسط دولت آمریکا است، رد می‌کنیم.»
آزاده کیان، استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه پاریس دیدرو، یکی از امضاکنندگان این بیانیه است. او در خصوص این بیانیه و چگونگی پیش‌برد درخواست آزادی عادلخواه و مارشال به «ایران وایر» گفت: «دعوت‌نامه بایار یک رسوایی است. ما می‌دانیم که نهاد بازداشت‌کننده این دو نفر اطلاعات سپاه پاسداران است و مراکز علمی و دانشگاه‌های ایران و دانشگاهیان آن نقش و تقصیری در بازداشت این دو نفر ندارند. چرا ما باید آن‌ها را مجازات کنیم؟ به باور من تعلیق در مبادلات علمی برخاسته از تفکر ترامپیست است. آن‌ها فکر می‌کنند سپاه پاسداران با چنین تعلیقی که آسیب آن به جامعه دانشگاهی وارد می‌شود، ترسیده و عادلخواه و مارشال را آزاد می‌کنند؟»
از نظر آزاده کیان، تنها راه آزادی برای این دو پژوهش‌گر ادامه مذاکرات میان مقامات فرانسوی خصوصا وزارت‌خارجه این کشور با مقامات جمهوری اسلامی است، اگرچه ممکن است آزادی آن‌ها مدتی هم به طول انجامد.
او همچنین گفت: «من با یکی از همکارانم در ایران صحبت کردم. او گفت بعد از آن‌که وزارت اطلاعات ایران همکاری با شورای فرهنگی بریتانیا (British Council) را ممنوع کرد، آن‌ها حتی اجازه ندارند به ایمیل‌هایی که از بریتانیا دریافت می‌کنند، پاسخ دهند. اقدامی که بایار و همکارانش در تعلیق مراودات علمی دنبال می‌کنند تنها ضربه زدن و انتقام‌جویی از دانشگاه و دانشگاهیان است. به عنوان نمونه شمار بسیاری از دانشگاهیان در ترکیه از کار بیکار و زندانی شدند. هیچ‌کس نگفت ترکیه را از مراودات علمی تعلیق یا تحریم کنیم. سوالی که باید از خودمان بپرسیم این است که چرا حالا به دنبال این تعلیق و بایکوت برای ایران هستند؟»
متن کامل بیانیه‌ای که از سوی آزاده کیان و چند تن دیگر از پژوهش‌گران و اساتید دانشگاه‌های مختلف فرانسه امضا شده است در زیر آمده است:
ما اعمال مجازات جمعی علیه دانشگاهیان و مراکز علمی ایران را در می‌کنیم
بازداشت و زندانی کردن انسان‌شناس ایرانی - فرانسوی، خانم فریبا عادلخواه به اتهام «جاسوسی» و همچنین سیاسی‌دان فرانسوی، متخصص شرق آفریقا، آقای رولاند مارشال به اتهام «تبانی علیه امنیت ملی» در ژوئن (خرداد) سال جاری در ایران، ما را به شدت غمگین و نگران کرد. از آن‌جا که نمی‌خواستیم مانعی برای تلاش‌های وزارت خارجه فرانسه در این‌باره باشیم، در تمام این مدت ساکت ماندیم. ۴ ماه گذشت بدون این‌که هیچ نشانه‌ای از آزادی آن‌ها دریافت کنیم. در چنین شرایطی آیا بایستی آن‌چنان که برخی می‌پندارند، تصمیم بر توقف دائم یا موقت هر نوع همکاری علمی و دانشگاهی با ایران گرفت؟
ما معتقدیم که این تصمیم در واقع نوعی تنبیه جمعی همکاران ایرانی‌مان و دانشجویان‌شان در حوزه علوم اجتماعی خواهد بود، گویا مسوولیت بازداشت دوستان ما با آنان است. ما چنین مجازاتی را علیه علوم اجتماعی، که به خاطر مخالفت حاکمان با آن، بسیار آسیب‌پذیر شده و همچنین همکارانی را که در شرایط بسیار سختی کار می‌کنند و در حال حاضر به شدت تحت فشار هستند، به طوری‌که برخی از آنان مرتب بازداشت می‌شوند، رد می‌کنیم. آنان متهم به تبلیغ علوم اجتماعی «غربی» و از نظر حکومت، تهدیدی بالقوه برای حاکمان ایران هستند.
ما نمی‌خواهیم عرصه را بر همکاران خود تنگ‌تر کنیم، همکارانی که برخی‌شان فرانسوی‌زبان بوده و امکان رابطه‌ای پایدار و علمی بین ایران و فرانسوی‌زبانان را فراهم کرده‌اند. متون جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، سیاسی، تاریخی و فلسفی ترجمه‌شده از فرانسه به فارسی می‌تواند عاملی در جهت غنی کردن تولیدات علمی در فضای دانشگاهی ایران باشد، اضافه بر این‌که میان همکاران ایرانی شوق فراوانی برای برقراری مبادلات علمی با اروپا و آمریکای شمالی در ایران وجود دارد. شرکت در پروژه‌های تحقیقی جمعی، کنفرانس‌ها و گردهمایی‌ها در فرانسه برای همکارانی ایرانی‌مان در حوزه علوم اجتماعی فرصت بسیار مناسبی خواهد بود. از طرفی دیگر، برای ما نیز فرصتی است در جهت تقویت غنای علمی‌مان، به خصوص اکنون که فرانسه توجه جدی و روزافزونی به شناخت‌شناسی دانش در کشورهای حاشیه دارد.
در نهایت، ما تحمیل مجازات جدید، این‌بار تحت لوای «علمی» را علیه جامعه‌ای که با تحریم‌های شدید و یک‌جانبه از سوی رییس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، روبه‌رو است، رد می‌کنیم. ما شرکت در تحریم دانشگاه‌های کشوری را که در حال حاضر قربانی مجازات جمعی توسط دولت آمریکا است، رد می‌کنیم.
در ژوئیه ۲۰۰۹ (تیر ۱۳۸۸) پس از این‌که کلوتید ریس به اتهام جاسوسی در حین کارش به عنوان آموزگار زبان فرانسه در دانشگاه اصفهان بازداشت و زندانی شده بود، دانشگاهیان در فرانسه فراخوانی برای آزادی وی دادند. آن فراخوان نیز بر اهمیت ادامه تولید دانش علمی در مورد ایران براساس بررسی‌ها و مطالعات تجربی تاکید داشت. در شرایطی این چنین سخت و تراژیک، بر ما لازم است که بر این ضرورت دوباره تاکید کنیم و تا آن‌جا که شرایط اجازه می‌دهد، پژوهش‌های خودمان را در ایران ادامه بدهیم.
ما در بند کردن فریبا عادلخواه و رولاند مارشال را شدیدا محکوم کرده و خواهان آزادی فوری آن‌ها هستیم. ما دست از همبستگی با دوستان زندانی‌مان برنمی‌داریم، اما فراخوان برای مجازات جمعی دانشگاه‌ها و مراکز علمی ایران را نیز به شدت رد می‌کنیم.
رمی بوشارلا، محقق ارشد باستان‌شناسی CNRS،آنیس دویکتور، دانش‌یار در تاریخ سینما، دانشگاه پاریس یک (پانتئون سوربون)
لوسیا دیرنبرگر، محقق جامعه‌شناسی CNRS،آزاده کیان، استاد جامعه‌شناسی، دانشگاه پاریس دیدرو،یان ریچار، استاد تاریخ ایران، دانشگاه پاریس۳، سوربون جدید ، از امضا کنندگان این بیانیه هستند.
مطالب مرتبط:
ملاقات کنسول فرانسه با فریبا عادلخواه؛ ادامه پیگیریهای دولت فرانسه
تماس اینترنتی فریبا عادلخواه با همکارانش در پاریس
بازداشت فریبا عادلخواه؛ حمله امنیتی به پژوهش‌گران علوم انسانی
جلال روح‌الله نژاد که فریبا عادلخواه برای آزادی او گروگان گرفته شده، کیست؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر