آیا قاچاق سلاح به حوادث آبان ارتباط دارد؟

مسوولان نظامی، امنیتی و قضایی پس از سرکوب اعتراض‌های آبان بارها مدعی کشف محموله‌های قاچاق سلاح گرم در شهر‌های مختلف ایران برای استفاده در این اعتراض‌ها شده‌اند.

آن‌ها مدعی هستند این سلاح‌ها پس از ورود به کشور در اعتراض‌های آبان ماه به کار گرفته شده و منجر به مرگ تعدادی از معترضان شده است.

در سه هفته اخیر اعلام شده دست‌کم پنج محموله سلاح در شهر‌های مختلف ایران پیدا شده که تعداد کل این سلاح‌ها بیشتر از هزار قبضه نیست و عمده آن‌ها سلاح‌های شکاری است.

بزرگ‌نمایی کشف چند محموله سلاح در هفته‌های اخیر ارتباط مستقیمی با تعداد قربانیان اعتراض‌های آبان ماه دارد.

بر اساس آمار سازمان حقوق بشر ایران دست‌کم ۳۲۴ نفر در این اعتراض‌ها کشته شده و صد‌ها نفر دیگر زخمی شده‌اند، مقام‌های ایران نیز حاضر به پذیرش مسوولیت مرگ این تعداد از معترضان نیستند و تلاش می‌کنند با بزرگ‌نمایی و ربط دادن سلاح‌های کشف شده، افرادی «سازمان‌دهی» شده را مسوول این قتل‌عام معرفی کنند.

یک بررسی آماری درباره روند قاچاق سلاح در ایران طی ۴۰ سال اخیر نشان می‌دهد که قاچاق آن امری معمول و مرسوم بوده و سالانه ده‌ها هزار قبضه سلاح گرم کشف و ضبط می‌شود.

آمار‌های تجمیعی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از دستگاه‌هایی همچون نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران نشان می‌دهد که تنها در دو ماه نخست سال ۱۳۹۶ بیش از ۲۸ هزار قبضه انواع اسلحه و مهمات در سراسر ایران کشف و ضبط شده است.

این حجم از سلاح و مهمات ارزشی بالغ‌بر ۱۴.۵ میلیارد تومان داشته که از مبادی مختلف وارد ایران شده بود.

گزارش دیگری می‌‌گوید در دو ماه نخست سال ۱۳۹۵ نیز دست‌کم ۲۷ هزار قبضه سلاح و مهمات کشف شده بود.

یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که میانگین کشف سلاح گرم در ایران طی سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ بیش از ۳۳۰ هزار قبضه بوده که رقم بسیار بالای است.

آمار دیگری می‌‌گوید کشف سلاح و مهمات در سال ۱۳۹۷ هم افزایش ۴۷ درصدی داشته است، این افزایش کشفیات نشان از بازار پررونق سلاح گرم در ایران دارد.

آمار‌های سازمان محیط‌زیست ایران می‌گوید که دست‌کم یک میلیون و ۲۰۰ هزار قبضه در دست مردم ایران است که بسیاری از آن‌ها از نوع شکاری است.

در ایران هم هشت نوع سلاح شکاری از سوی نهاد‌های نظامی تولید و عرضه می‌شود که از تولید سالانه آن‌ها اطلاعات چندانی در دست نیست.

از قاچاق سلاح هم به‌عنوان یکی دیگر از عوامل حجم بالای سلاح در دست مردم نام برده می‌شود. آمار دقیقی از این میزان قاچاق به خاطر زیرزمینی بودن آن در دست نیست.

تحقیقات پلیس نشان می‌دهد که قاچاقچیان با توجه به شرایط مسیرها، استقرار نیروهاي انتظامی، بعد مسافت تا مقصد، نوع وسیله نقلیه و تعداد سلاح و مهمات از راه‌ها و شگردهاي پیچیده استفاده می‌کنند که متداول‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

 ۱- جاسازي در خودروهاي سنگین

۲- به‌صورت زیرباری (تحت پوشش بار مجاز دارای حواله‌های مجاز)

۳- به‌صورت زیرباري ضایعات (فلز، پلاستیک و حتی ضایعات نان)

۴- استفاده از خودروهایی با پلاك و علائم جعلی دولتی

۵- جاسازي در اتوبوس‌های مسافربري

۶- جاسازي در خودروهاي سبک و سواري (وانت تویوتا سواري)

۷- با اجیر اشخاصی و بار همراه و توشه مسافر

این‌ها مهم‌ترین راه‌های و روش‌های قاچاق سلاح به ایران است که دلایل اقتصادی آن‌هم بیکاری، پول‌شویی و سود سرشار چنین تجارتی است.

برخلاف آنچه مقام‌های جمهوری اسلامی تلاش می‌کنند وجود سلاح را به امور سیاسی و امنیتی سنجاق کنند، تحقیقات پلیس اما نشان می‌دهد نگهداری و خریدوفروش سلاح در ایران جنبه سیاسی و امنیتی ندارد.

پلیس در یکی از تحقیقات خود اعلام کرده که زندگی عشیره‌ای، اختلاف‌های قومی، روحیه برتری‌طلبی قومی، پرستیژ و داشتن حس قدرت، سرقت مسلحانه، حفاظت از احشام و دام، سرگرمی و علاقه مهم‌ترین انگیزه‌های نگهداری و خریدوفروش سلاح در ایران است.

در این تحقیق به ۹ معضل قاچاق سلاح در ایران نیز اشاره شده که هیچ‌یک از آن‌ها به مسائل سیاسی و امنیتی ارتباطی ندارد و مهم‌ترین آن‌ها قتل و سرقت مسلحانه است.

از سلاح گرم تنها گروهی از مخالفان جمهوری اسلامی در برخی مناطق مرزی استفاده می‌کنند که دامنه نفوذ عملیاتی آن‌ها چندان مهم و عمیق و گسترده در سراسر کشور نیست.

بااین‌وجود مقام‌های جمهوری اسلامی با بزرگ‌نمایی کشف چند محموله به نسبت کوچک در هفته‌های اخیر که در ادامه روند تجارت زیرزمینی این نوع کالا در ایران است، تلاش می‌کنند قرائت و تصویر دیگری از آن ارائه کرده و این مساله را به اعتراض‌های آبان ماه مرتبط کنند.

مطالب مرتبط:
کشف باند قاچاق اسلحه در گلستان
کشف محموله جنگی در دلفان
بازداشت ۶۱ نفر در خوزستان در ارتباط با سلاح غیرمجاز