خبرگزاری دولتی «ایرنا» در گزارشی، نحوه مدیریت ماموران «انتظامات» را یکی از عوامل مرگ دست‌کم ۵۶ نفر در مراسم تشییع جنازه «قاسم سلیمانی» در شهر کرمان معرفی کرد. در این حادثه، ۲۱۳ نفر دیگر مصدوم و به بیمارستان منتقل شدند.
ایرنا ساعاتی پس از وقوع این حادثه، به نقل از یکی از مصدومان نوشت پس از آن که ماموران انتظامات مانع از عبور جمعیت در بخشی از خیابان «شریعتی» این شهر شدند، این اتفاق روی داد.
این فرد گفته است هجوم جمعیت به سمت خیابان شریعتی و تلاش مردم برای فرار و ممانعت ماموران انتظامات از عبور آن‌ها، باعث شد افرادی تعادل خود را از دست بدهند و به زمین بیفتند و در ازدحام جمعیت، جان خود را از دست داده و یا مصدوم شوند.
این فرد افزوده است: «اگر مسیرهای فرعی باز بودند، از ازدحام جمعیت کاسته می‌شد. اما دست اندرکاران مراسم اصرار داشتند مردم به خیابان اصلی برگردند و باعث این حادثه تلخ شدند.»
برخی دیگر از مصدومان نیز تایید کرده‌اند عاملان برگزاری این مراسم باعث بروز این حادثه شده‌اند.
در پی وقوع این حادثه، مراسم دفن جنازه قاسم سلیمانی به زمانی دیگر موکول شد و «حسن روحانی»، رییس‌جمهوری ایران به همراه معاون خود، «اسحاق جهانگیری»، دستور بررسی دلایل وقوع این حادثه را صادر کردند.
در شبکه‌های اجتماعی نیز موج گسترده‌ای از انتقاد‌ها نسبت به مدیریت این برنامه به راه افتاده و این پرسش مطرح شده است که چرا مسوولان برگزار کننده برای جلوگیری از وقوع چنین حادثه‌ای، برنامه‌ریزی و پیش‌بینی‌های لازم را نکرده بودند.
«مهدی‌علی قنبرلو»، عکاس خبرگزاری «مهر» از جمله افرادی است که شش ساعت قبل از برگزاری این برنامه، با انتشار تصاویری از محل برگزاری مراسم، نسبت به وقوع حادثه منجر به مرگ به مقام‌های مسوول هشدار داده بود.
قنبرلو نوشته بود محل برگزاری برنامه را ترک می‌کند تا مجبور نباشد از قربانیان حادثه پیش‌رو عکاسی کند.
«مهدی صدفی»، رییس ستاد برگزاری نماز جمعه کرمان مسوول برگزاری این مراسم بوده است. این ستاد هر هفته مسوول برگزاری نماز جمعه در شهر کرمان است که هزاران نفر در آن شرکت می‌کنند.
هنوز مشخص نیست سپاه پاسداران، نیروی انتظامی، سازمان تبلیغات اسلامی و دیگر نهاد‌های دولتی و حاکمیتی در برگزاری این مراسم و با ستاد مذکور در چه سطحی همکاری داشته‌اند.
مراسم تشییع جنازه قاسم سلیمانی که ۱۳ دی ۱۳۹۸در بغداد کشته شد، در روز‌های اخیر در شهر‌های مشهد، تهران، قم و اهواز نیز بدون حادثه برگزار و تنها گزارش‌هایی از مصدومیت چند نفر در جریان این برنامه‌ها منتشر شده بود.
«علی مطهری»، نماینده مجلس شورای اسلامی از جمله نمایندگانی است که از بی‌نظمی در برگزاری مراسم تشییع جنازه سلیمانی در تهران انتقاد کرده است. او در بخشی از یادداشتی که در تلگرام با عنوان «وداع با شکوه و بی‌نظم با سردار» منتشر شد، نوشته است: «پس از اقامه نماز میت، همراه پیکرهای شهدا با زحمت خارج شدیم. به خیال این که به آرامی تا میدان انقلاب می‌رویم و بعد از جمعیت جدا می‌شویم، وارد خیابان انقلاب شدیم. ولی معلوم بود که جمعیت به کندی حرکت می‌کند. کم‌کم فشار جمعیت زیاد شد. بدون اغراق، تا وقتی که به میدان انقلاب رسیدیم، حدود پنجاه نفر را شاهد بودم که به مرز خفگی رسیدند و هیچ راهی برای خروج نداشتند. خودم هم چند بار به این حال درآمدم. این در حالی بود که بالگرد صداوسیما برای تصویربرداری بالای سر ما می‌چرخید. با خود گفتم او تصویر خود را می‌گیرد و نمی‌داند مردم در اینجا در چه حالی هستند. ظاهراً فقط می‌خواهیم تصویر ازدحام مردم را به دنیا نشان دهیم و توجهی به حال مردم نداریم.»
مطهری از «خلاف شرعی» رخ داده در این مراسم نیز انتقاد کرده است: «مسائل خلاف شرعی هم که طبعاً از فشردگی و ازدحام جمعیت زن و مرد پیش می‌آمد، به جای خود. به هرحال مسئولان برگزاری این مراسم بسیار کوتاهی کردند و روح سردار شهید سلیمانی را آزردند و باید مؤاخذه شوند.»
در ایران به طور معمول هر هفته در بیش از ۷۰۰ شهر نماز جمعه با جمعیت بین ۱۰۰ تا هزاران نفر و همه ساله راهپیمایی‌های سیاسی و مذهبی با جمعیت قابل توجهی در خیابان‌ها برگزار می‌شود. با این حال، در ۴۰ سال گذشته اخبار و گزارش‌های معدودی از بروز حوادث انسانی در این برنامه‌ها که ناشی از ازدحام جمعیت باشد، در دسترس است. در سایت‌های ستاد مدیریت بحران، جمعیت هلال احمر، شهرداری‌ها، سازمان بهزیستی کشور، سازمان پدافند غیرعامل و وزارت کشور نیز داده یا مقاله تحقیقی و آموزشی کمی در این زمینه وجود دارد.
برخی از قربانیان حادثه کرمان را سال‌خوردگان و کودکان تشکیل داده‌اند؛ دو گروه سنی که حضور آن‌ها در تجمعات توصیه نشده است.
در تعاریفی که از ازدحام وجود دارد، مبنای اصلی بر تعداد افراد حاضر در هر متر مربع است؛ بدین گونه که اگر در یک تجمع انبوه، در هر متر مربع سه نفر قرار داشته باشند، شرایط تقریباً عادی است. اما وقتی تعداد افراد به پنج نفر برسد، شلوغی آغاز می‌شود.
وقتی فشردگی جمعیت بیشتر و تعداد افراد به پنج تا هشت نفر برسد، مشکلات جدی ازدحام آغاز خواهد شد و افراد به شدت به هم فشرده می‌شوند و آشفتگی و سراسیمگی در جمعیت افزایش می‌یابد. پدیده ازدحام‌های منجر به آسیب یا مرگ، زمانی رخ می‌دهد که تراکم جمعیت تا حد مشخصی بالا برود؛ مثلا وقتی تراکم جمعیت به بیش از ۱۰ نفر در هر متر مربع برسد، امکان ظهور ازدحام بسیار بالا است.
ازدحام جمعیت به دو نوع «تغییر نیروی مثبت» و «تغییر نیروی منفی» تقسیم می‌شود. ازدحام نوع اول زمانی رخ می‌دهد که جمعیت در برخورد با یک مانع یا در اثر تنگ و بسته‌شدن مسیر، متوقف شود. ازدحام نوع دوم هم زمانی اتفاق می‌افتد که فشار جمعیت، راهی ناگهانی برای تخلیه پیدا کند؛ مثلاً دروازه‌ای باز یا حصاری سوراخ شود.
براساس گزارش‌های منتشر شده، حادثه‌ای که در کرمان رخ داده، ازدحام از نوع دوم بوده است؛ یعنی جمعیتی انبوه به یک باره وارد خیابانی می‌شود که ظرفیت جمعیت را نداشته و منجر به بروز حادثه شده است.
بنا بر اخبار رسانه‌ها، این حادثه زمانی تشدید می‌شود که ماموران انتظامات اجازه ورود جمعیت به برخی کوچه‌های فرعی را نداده‌اند. بر اثر تراکم بالای جمعیت، دست‌کم ۵۶ نفر در این حادثه جان خود را از دست داده‌اند.
مطالب مرتبط:
مرگ ۵۰ نفر در مراسم تشییع قاسم سلیمانی در کرمان
قاسم سلیمانی: طلب اشک از محرومان فراموش‌شده جنوب استان کرمان؟
چهار نفر به اتهام توهین به سلیمانی بازداشت شدند
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر