درگیری پلیس با پناه‌جویان در بوسنی‌هرزگوین

بر گزارش‌های رسیده، روز شنبه ۱۵ فوریه ۲۰۲۰، پناه‌جویان در کمپ «میرال» بوسنی‌هرزگوین در نزدیکی مرز کرواسی اقدام به تجمعی اعتراضی کردند اما پلیس این کشور با‌ آ‌ن‌ها درگیر شد و کشمکشی میان‌ آن‌ها اتفاق افتاد. آمار دقیقی وجود ندارد اما «صلیب سرخ» می‌گوید بیش از شش هزار پناه‌جو در بوسنی‌هرزگوین بلاتکلیف مانده‌اند. گزارش این تجمع اعتراضی را می‌خوانید.

***

«دست از کتک زدن ما بردارید!»
این جمله، یکی از شعارهای اعتراضی بود که پناه‌جویان در کمپ «میرال» بوسنی‌هرزگوین، هنگام تجمع فریاد می‌زدند. «آزادی» و «پول‌های ما را به ما پس بدهید»، شعارهای دیگری بودند که در این تجمع سر داده شد.

پناه‌جویان معترض اما هم کتک خوردند و هم بازداشت شدند. صلیب سرخ می‌گوید بیش از شش هزار پناه‌جو در بوسنی‌هرزگوین بلاتکلیف مانده‌اند.

اگرچه گزارشی از آسیب جدی وجود ندارد اما پناه‌جویان شهادت داده‌اند که پلیس با مهاجران و پناه‌جویانی که تجمع اعتراضی کرده بودند، دست به یقه شده است. بوسنی‌هرزگوین مقصد هیچ پناه‌جویی نیست بلکه آن‌ها می‌خواهند با گذشتن از مرز، خود را به کرواسی برسانند تا بتوانند به کشورهای ثروتمند اروپای غربی و شمالی وارد شوند و درخواست پناهندگی کنند.

البته بنا بر قوانین اتحادیه اروپا، پناه‌جویان باید به اولین کشور امن که می‌رسند، درخواست خود را ارایه دهند. کرواسی هم اولین کشوری است که در منطقه بالکان وظیفه دارد درخواست پناه‌جویان را بررسی کند. اما بیشتر پناه‌جویانی که با گذشتن از کوه و جنگل، زنده مانده‌ و قدم به خاک کرواسی گذاشته‌اند، حتی اگر درخواستی هم ارایه داده، به بوسنی‌هرزگوین برگردانده شده‌اند؛ اقدامی غیرقانونی که کرواسی حاضر به پذیرفتن آن نیست.

«پلیس کرواسی بسیار بد است. ما می‌خواهیم مرزها باز شوند. لطفا بیشتر از این ما را کتک نزنید. کفش و جوراب و ژاکت‌های‌مان را از ما نگیرید. آن‌ها [پلیس کرواسی] همه‌چیزمان را می‌گیرند.»
این گفته‌های «سلام باتو» به خبرگزاری «رویترز» است.

خواسته‌های آن‌ها در شعارها و شهادت‌های‌شان نمایان است: «ما را کتک نزنید!»

روایت‌های بسیاری از رفتار خشونت‌بار پلیس کرواسی وجود دارد اما دولت این کشور حاضر به قبول این واقعیت نیست. در سال ۲۰۱۸، سازمان غیردولتی دیده‌بانی حقوق بشر در کرواسی عکس‌ها و ویدیوهایی منتشر کرد که حاکی از بازگرداندن پناه‌جویان به بوسنی‌هرزگوین توسط پلیس بود. پلیس آن‌ها را به زور اسلحه از جنگل‌ها و مسیری سخت عبور داد تا غیرقانونی، به بوسنی‌هرزگوین بازگردانده شوند.

نمونه‌های بسیاری از این قبیل رفتار وجود دارد. بارها پناه‌جویان ایرانی که در بوسنی‌هرزگوین به سر می‌برند، برای «ایران‌وایر» روایت کرده‌اند که چه طور پلیس کرواسی با ضرب و شتم، بدون آن‌که درخواست پناهندگی‌شان را بپذیرد، دوباره آن‌ها را به بوسنی‌هرزگوین باز گردانده است.

تنها در یک نمونه، کنش‌گری سیاسی که نامش نزد «ایران‌وایر»‌ محفوظ است، وقتی از رسیدگی به درخواست پناهندگی خود در یونان ناامید شده بود، مسیر بالکان را در پیش گرفت. اما شبی که قرار بود به کرواسی برسد، از کوه پرت شد و بعد از چندین ساعت، نیروهای صلیب سرخ او را نجات دادند و به بیمارستانی در کرواسی سپردند. او در همان بیمارستان درخواست پناهندگی خود را ارایه داد اما پلیس این کشور، او را سوار بر ماشینی کرد و به آن سوی مرز بوسنی‌هرزگوین برد. در حالی‌که به خاطر آسیبی که ستون فقراتش متحمل شده، حالا نزدیک به یک سال می‌شود که ویلچرنشین شده است.

پیش‌تر، بوسنی‌هرزگوین نقش زیادی در مسیر پناه‌جویی نداشت؛ حتی در موجی که سال ۲۰۱۵ به راه افتاد. اما در سال‌های اخیر به عبورگاهی برای رسیدن به اتحادیه اروپا تبدیل شده است. مسیر بالکان که در اواخر سال ۲۰۱۶ بسته شد، هزاران پناه‌جو را پشت مرزهای بسته خود داشت. گفته می‌شود بیشتر پناه‌جویان در این مسیر، پاکستانی، افغانستانی، عراقی، مراکشی و سوری هستند.

شمار بسیار زیادی از این هزاران پناه‌جو حالا در نزدیکی مرزهای کرواسی و در دو کمپ «میرال» و «بیرا» به سر می‌برند؛ منطقه‌هایی که خودشان دچار فقر و بی‌پولی هستند. در عین‌حال، کمپ‌های خودساخته‌ای هم در جنگل‌های اطراف مرز سربلند کرده‌اند که به دلیل قانونی نبودن، هیچ حمایتی دریافت نمی‌کنند.
از طرفی، کمپ‌های قانونی هم اهرمی در اختیار سیاسیون شده‌اند. شهردار شهر «بیهاچ» که کمپ بیرا در آن واقع شده است، هر از گاهی هشدار می‌دهد که آب و غذا را به روی پناه‌جویان خواهد بست مگر این که بودجه بیشتری به شهرداری برای نگه‌داری آن‌ها تعلق بگیرد. در مواردی هم البته برای چندین روز، آب و غذا را بر روی پناه‌جویان در کمپ‌های قانونی بسته بودند.

«همه پناه‌جویان می‌خواهند به سمت مرز کرواسی بروند و خود را به آلمان، ایتالیا یا فرانسه برسانند. اما اگر ما به سمت مرز برویم، پلیس کرواسی کفش‌ها و لباس‌های ما را می‌سوزاند و گوشی‌های همراه‌مان را ضبط می‌کند.»
این، شهادت‌های یکی دیگر از پناه‌جویان ساکن کمپ میرال است که مشابه آن را بارها از زبان دیگر مهاجران و پناه‌جویان شنیده‌ایم.

کرواسی اما خود را نگهبان اتحادیه اروپا می‌داند. از سوی دیگر، در تلاش است تا بتواند به محدوده آزاد «شینگن» وارد شود و برای آن‌که خود را به اتحادیه اروپا بقبولاند، باید ثابت کند که می‌تواند از مرزهای این اتحادیه محافظت کند؛ سیاستی دیگر که باز هم هزینه آن را پناه‌جویان و مهاجران می‌دهند با کتک خوردن و دزدیده شدن وسایل شخصی‌شان توسط پلیس این کشور.

بوسنی‌هرزگوین بارها کرواسی را متهم کرده است که پناه‌جویان و مهاجرانی را که به طور کامل از خاک این کشور خارج شده‌اند، به بوسنی‌هرزگوین برمی‌گرداند.

هزاران پنا‌ه‌جو و مهاجر در بدترین شرایط و با کم‌ترین امکانات در کمپ‌ها و جنگل‌هایی زندگی می‌کنند که هیچ امنیتی ندارند. آن‌ها، هم از سیاستمداران ضربه می‌خورند، هم از پلیس‌های کشورهای مختلف و هم به دلیل وضعیت نامشخص و به هم ریختگی آرامش روان‌شان، با یک‌دیگر درگیر می‌شوند؛ دنیای پناه‌جویی که در سراسر جهان و به ویژه اروپا، مملو از خشونت شده است.

شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفاً شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]
مطالب مرتبط:
پناه‌جویان ایرانی و فاجعه بوسنی
بوسنی به ایتالیا؛ پناه‌جویانی که از کوه پرت می‌شوند
اعتراف پلیس کرواسی به خشونت علیه پناه‌جویان؛ پناه‌جوی ایرانی به بوسنی برگردانده شد