در روزهای گذشته خبرهایی مبنی بر گران و کم‌یاب شدن ماسک و محصولات ضدعفونی کننده منتشر شده است. اخبار زیادی هم از برخورد پلیس با محتکران ماسک، الکل و... روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفته است. «ایران‌وایر» در این گزارش با چند شهروند که در کار فروش این محصولات هستند، گفت‌وگو و روایت‌های آن‌ها را از تاثیر شیوع «کرونا» بر فروش محصولات‌شان بازگو کرده است.
***
در شرایطی که به علت ایپدمی ویروس کرونا در ایران، مردم با مشکلات عدیده برای تامین ماسک، الکل و مواد ضدعفونی کننده روبه‌رو هستند، رییس پلیس تهران از کشف هشت و نیم میلیون ماسک احتکار شده در سطح استان خبر داده است.
احتکار ماسک به پایتخت محدود نمی‌شود، روز چهارشنبه هفتم اسفند ۱۳۹۸، خبر کشف سه انبار بزرگ ماسک احتکار شده در شهر قم نیز منتشر شد و همزمان با آن، «همشهری آنلاین» از بازداشت مرد جوانی خبر داد که او را «سلطان ماسک» می‌نامند.
همسر این مرد جوان، تبعه کشور چین است و او توسط ماموران کلانتری ۱۴۷ «گلبرگ» به همراه ۵۰۰ هزار ماسک پزشکی احتکار شده بازداشت و روانه زندان شد.
در صفحات مجازی، کاربران از کمبود و یا چند برابر شدن قیمت ماسک و ژل ضدعفونی دست و الکل خبر می‌دهند و خبرگزاری‌ها از احتکار ماسک توسط افراد سودجو، کشف انبارهای لبالب از ماسک‌های پنهان شده و هم‌چنین عرضه آن‌ها با چندین برابر قیمت واقعی می‌نویسند. به حدی این رویه تبدیل به یک کنش متداول شده که اگر یک شهروند مسئول یا خیر بر خلاف مسیر احتکار و سودجویی، اقدام به اهدای ماسک رایگان یا فروختن مواد ضدعفونی کننده به قیمت پشت محصول کند، در صدر توجهات کاربران دنیای مجازی قرار می‌گیرد.
یک کاربر توییتر با اظهار تعجب نوشته است که یک داروخانه واقع در خیابان «خیام» در تبریز حاضر شده است یک عدد ماسک و بطری الکل را به او به قیمت تعیین شده بفروشد و فرد دیگری می‌گوید با خریدن یک ژل ضدعفونی کننده دست از داروخانه‌ای در تهران که به قیمت سابق به او فروخته شده، به این موضوع ایمان آورده که شرافت کماکان نمرده است.
این روزها قیمت ماسک تبدیل به معیار تشخیص انسانیت و بی اخلاقی شده است. محصولی که پیش از این تصویرش در صفحات فروشگاه‌های آنلاینی هم‌چون «دی‌جی‌کالا» و «دیوار» با تبلیغات بسیاری برای فروش و عرضه به چشم می‌خورد، حالا با جمله «موجود نیست» همراه شده است و اگر هم موجود باشد، با ده‌ها برابر قیمت واقعی به مردم عرضه می‌شود.
یک وارد کننده و پخش کننده ماسک در مورد روند خرید، فروش و قیمت واقعی این محصول به «ایران‌وایر» می‌گوید: «ماسک فیلترداری که تا پیش از این بحران به مبلغ سه هزار و ۸۰۰ تومان به ایران وارد می‌کرده است، این روزها با قیمت ۴۰هزار تومان به مردم فروخته می‌شود.»
«محمد. ب» وارد کنندگان ماسک به ایران است. او که حدود چهار ماه پیش از بحران کرونا تعداد زیادی ماسک کاغذی چند میکرونی که ساختار چندان پیچیده‌ای هم ندارد را به قیمت هرعدد ۴۰۰ تومان خریداری و وارد ایران کرده، حالا شاهد عرضه این محصول به قیمت پنج هزار تومان است.»
او علاوه بر ماسک‌های کاغذی، در کار وارد کردن ماسک‌های سوپاپ‌دار یا همان ماسک های فیلتردار هم هست. توضیح می‌دهد که ماسک‌های فیلتردار را تا قبل از این، با یک دهم آن‌چه این روزها عرضه می‌شود، تحویل مشتری می‌داده است.
محمد می‌گوید به عنوان یک عضو وابسته به بخش خصوصی، در کار واردات کالا است و هیچ ارتباطی با نهادهای اداری و دولتی هم‌چون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ندارد. او که یک تاجر شاغل در صنف ابزارآلات است، برای آن دسته از تولیدی‌های کوچک و بزرگی که کار جوش‌کاری، آهنگری و برش‌کاری انجام می‌دهند و نیازمند استفاده از ماسک هستند، اقدام به توزیع ماسک می‌کرده است.
محمد شیوه کار بخش خصوصی در این مورد را تشریح می‌کند: «یک سرمایه‌گذار بخش خصوصی به چین سفر می‌کند و با مالک کارخانه تولید ماسک در این کشور به توافق می‌رسد. بعد تعدادی محصول سفارش می‌دهد و پس از طی فرآیند جابه‌جایی، بارگیری و نقل‌وانتقالی که ممکن است حدود سه یا چهار ماه به طول بیانجامد، بار ماسک خریداری شده وارد چرخه بازار ایران می‌شود.»
محمد می‌گوید در شرایط بحرانی امروز، بسیاری از همکارانش در بازار خرید و فروش ماسک، به سودآوری هر چه بیشتر فکر می‌کنند و بخش انسانی آن را نادیده می‌گیرند.
او می گوید شخصا تلاش می‌کند از ورود به این چرخه غیراخلاقی پرهیز کند و به همین دلیل هم از عرضه ماسک‌هایی که مدتی قبل خریداری کرده و کماکان بخشی از آن‌ها در انبارش موجود است، امتناع می‌کند: «من فروش ماسک را متوقف کردهام. برای این که این بخش از کالاهای موجودی خود را به قیمت هر عدد سه هزار و ۸۰۰ تومان خریداری کردهام. شرایط خرده فروشی و عرضه مستقیم به مردم را ندارم و ناچارم آن‌ها را به خریدار واسطه بسپارم. به عبارتی، ماسک سه هزار و ۸۰۰ تومانی را طبق عرف کارم باید به خرده فروش‌ها به مبلغ هر عدد چهار هزار تومان عرضه کنم. البته مشکلی برای انجام این کار ندارم اما آن کسی که ماسک‌ها را از من خریداری می‌کند، مصرف کننده نیست و بی‌تردید آن‌ها را با قیمت گزاف و سودجویی بسیار به دست مردم نیازمند می‌رساند و من میل ندارم بخشی از روند سرکیسه شدن مردم باشم.»
هر کارتون ماسکی که محمد از کشور چین وارد کرده، دو هزار عدد را در خود جا داده است. این ماسک‌ها از دو مسیر بخش خصوصی و بخش دولتی وارد بازار مصرف ایران می‌شوند. محصولاتی که توسط بخش دولتی وارد کشور می‌شوند، مستقیما برای تامین نیازهای داروخانه‌ها توزیع خواهند شد.
محمد می گوید: «با شروع بحران کرونا در چین، تجار ایرانی ماجرا را چندان جدی تلقی نکردند و کماکان رفت و آمدهای تجاری به این کشور وجود داشت. حتی من شنیده‌‌ام چند تاجر در طول یکی دو ماه اخیر و با وجود بالا گرفتن خبر آلودگی، برای کسب سود بیشتر به چین سفر کرده و با بیماری به ایران بازگشته‌اند. عملا نظارت یا عامل بازدارنده برای منع این سفرهای تجاری به چین وجود ندارد و شما اگر توانستید پرواز دل‌خواهی پیدا کنید، دیگر مشکلی برای سفر ندارید. تا آن‌جا که من متوجه شده‌‌ام، منع پرواز بین ایران و چین در نهایت توسط ایران صادر نشده بلکه این خواست طرف چینی بوده است که مسیر پروازها را مسدود کنند.»
با توضیحاتی که او از تولیدکننده ماسک‌ها شنیده است، این ماسک‌ها عملا نقش موثر و بازدارنده‌ای در کنترل ویروس کرونا ایفا نمی‌کنند: «گفته می‌شود فیلتر و سوپاپ ماسک "ان ۹۵"(N95) قادر به کنترل کامل ذرات بسیار ریز ویروس کرونا نیست و در خوش‌بینانه‌ترین حالت، ماسک‌ها فقط یک کاتالیروز برای کاهش انتقال ویروس هستند و به طور کامل مانع جابه‌جایی آن‌ها نمی‌شوند.»
این البته فقط ماسک نیست که این روزها نبض بازار را به دست افراد سودجو و احتکار کنندگان سپرده است بلکه قیمت ژل ضدعفونی کننده، الکل و حتی محصولات غذایی خاصی هم‌چون لیموترش و زنجفیل که گفته می‌شود در درمان بیماری‌هایی هم‌چون آنفلوانزا و کرونا موثرند، تا چندین برابر قیمت واقعی رشد صعودی داشتهاند.
«بهروز کلانی» یکی از توزیع کنندگان عمده محصولات ضدعفونی کننده در بازار است. او از ضدعفونی کننده‌های بهداشتی و دارویی تا «ساولن»، «فرمالدیید»، «کلر» و «فنل» را در محدوده جنوب شرقی استان خوزستان و بخشی از شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد توزیع می‌کند. می‌گوید در طول ۱۰ روز گذشته، آدم‌هایی را می‌شناسد که به خاطر بیماری کرونا، میلیاردها ریال سود خالص داشتهاند و شرایط زندگی‌شان به کلی دگرگون شده است.
او الکل ۶۰۰ سی‌سی سفید را پیش از این ماجرا به شکل عمده، هر شیشه ۱۵ هزار تومان می‌خریده و به مبلغ ۲۵ هزار تومان به خرده فروش‌ها عرضه می‌کرده است. در هفته اول بحران، همین محصول را به مبلغ ۴۲ هزار تومان خریداری کرده و روز چهارشنبه هفتم اسفند، ویزیتوری که همواره واسطه تولید کننده او است، قیمت همین شیشه الکل را ۵۶ هزار تومان اعلام کرده است. این در حالی است که از همکارانش شنیده الکل سفید ۶۰۰ سی‌سی حتی تا میزان ۱۲۰ هزار تومان و الکل سیاه یک لیتری تا سقف ۲۳۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود.
این توزیع کننده، تغییر قیمت این محصولات را ساعتی توصیف می‌کند و توضیح می‌دهد که از ابتدای یک تماس تلفنی تا انتهای آن، ممکن است فروشنده در قیمت اولیه تجدیدنظر کند.
برخی از همکاران او همه محصولات‌شان را انبار و احتکار کرده‌‌اند چون معتقدند شرایط ویروس کرونا از امروز هم بدتر خواهد شد و بعدها با باز کردن در انبارها، می‌توانند سود قابل توجهی به جیب بزنند.
او می‌گوید ماه گذشته یک دبه ۲۰ لیتری الکل سفید از فروشنده‌ای در شهر خرمشهر به مبلغ ۶۰۰ هزار تومان خریده که روز گذشته همان فروشنده قیمت دبه ۲۰ لیتری را سه میلیون تومان تعیین کرده است.
بهروز کلانی می‌گوید: «شرکت‌های عرضه کننده محصولات ضدعفونی کننده که قبل از کرونا برای فروش محصولات‌شان به ما اصرار و التماس می‌کردند، الان حتی تلفن ما را جواب نمی‌دهند.»
بهروز در طول هفته گذشته تلاش کرده است تا تعدادی ماسک ان ۹۵ برای یک پزشک شاغل در بیمارستان شوش تهیه کند اما ویزیتور گفته است قیمت هر ماسک ۷۵ هزار تومان است: «البته ما الان ماسکی برای فروش نداریم. ولی این همان ماسکی است که دو ماه قبل از این حوادث به مبلغ دو هزار و ۵۰۰ تومان به فراوانی در بازار موجود بود.»
به گفته بهروز کلانی، همین وضعیت هم در مورد ژل‌های دست صادق است: «قیمت ژل ضدعفونی کننده دست در اندازه ۵۰۰ میلی لیتری مارک "آسپتین" مبلغ هشت هزار و ۵۰۰ تومان بود. ژل ضدعفونی کننده دست "میکروز" با حجم ۴۵۰ میلی‌لیتر هم به مبلغ ۲۱ هزار تومان به مشتری عرضه می‌شد که الان هیچ کدام از این محصولات قابل دست‌یابی نیستند و اگر به سختی بتوان پیدا کرد، بین ۷۰ تا ۱۷۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شوند.»
بر اساس اطلاعاتی که این توزیع کننده مواد ضدعفونی کننده به «ایران‌وایر» می‌دهد، محلول ضدعفونی کننده چهار لیتری آنتی باکتریال «یوماسیل» که برای ضدعفونی کردن دست به کار برده می‌شود، تا پیش از بحران کرونا، ۱۶۰ هزار تومان قیمت داشت اما در شرایط فعلی، اصلا وجود خارجی ندارد. ژل‌های ضدعفونی کننده دست «گرمی بس» و «رضاراد» نیز هر کدام پنج تا ده برابر قیمت واقعی خرید و فروش می‌شوند. ژل ضدعفونی کننده «بس» هم که به مبلغ چهار هزار و ۶۰۰ تومان در فروشگاه‌ها عرضه می‌شد، حالا به مبلغ ۳۰هزار تومان به بالا خرید و فروش می‌شود.
او تاکید می‌کند وضعیت ژل‌های بیمارستانی به مراتب وخیم‌تر است و هر کدام در اندازه هزار میلی‌لیتر که سابق بر این ۲۰ هزار تومان قیمت داشتند، الان ۱۰۰هزار تومان قیمت‌گذاری شده‌اند.
روز گذشته وقتی بخش عفونی یک بیمارستان به علت کمبود مواد ضدعفونی کننده با او تماس گرفته‌اند، بهروز کلانی دو بسته ماسک و مقداری مواد ضدعفونی کننده به منشی بخش مربوطه تحویل داده است.
آن‌ها مانند یک گنج گران‌بها، ماسک‌ها را در یک کمدِ قفل و بست‌دار پنهان کرده و قرار گذاشته‌اند هر پزشکی که با بیمار به طور مستقیم سر و کار دارد، ۴۸ ساعتی یک بار ماسک کاغذی یک بار مصرفش را تعویض کند!
پزشکی که آن‌جا بوده، با دیدن ماسک‌های یک بار مصرف نفسی به راحتی کشیده و گفته است که دیگر مجبور نیست شب‌ها ماسک قدیمی خود را برای استفاده روز بعد بشوید و خشک کند.
مطالب مرتبط:
آزمایش مدیریت بحران، این بار ویروس کرونا
ویروس «کرونا»؛ وزارت بهداشت نه اطلاعیه رسمی به بیمارستان‌ها داده، نه لباس و ماسک مخصوص
ویروس کرونا؛ سایه وحشت روی زندگی شهروندان ایرانی
کرونا؛ ایران به‌تدریج تعطیل می‌شود
کرونا در ایران، اجساد چطور دفن می‌شوند، پرسنل درمان چه امکاناتی دارند؟
احتمال پیشی گرفتن آمار مبتلایان به کرونا در افغانستان از ایران
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر