چند ماه پیش بود که خبرها مبنی بر دیدار پنهانی «اسماعیل قاآنی»، فرمانده نیروهای «قدس» سپاه پاسداران ایران، در افغانستان و ایران جنجالی شد. قاآنی با هویت جعلی در افغانستان دیدارهایی داشت که تصویر او با استاندار «بامیان» باعث افشای این سفر پنهانی شده بود. حالا، معاون سخن‌گوی وزارت خارجه افغانستان می‌گوید که هنوز هیچ اطلاعاتی درباره این سفر در اختیار نیست اما پیگیری‌ها ادامه دارد.
پس از کشته شدن «قاسم سلیمانی»، فرمانده پیشین نیروهای «قدس» سپاه پاسداران بود و انتصاب «اسماعیل قاآنی» به‌عنوان جانشین او بود که این سفر پنهانی، خبرساز شد. عکس‌های دیدار او با «محمد طاهر زهیر»، استاندار «بامیان» باعث افشای این سفر بود. پیش‌تر این مقام افغانستان در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» تصریح کرده بود که قاآنی را با هویت جعلی «اسماعیلی» به‌عنوان معاون سفیر ایران معرفی کرده بودند که قرار است از بیمارستانی در حال ساخت، بازدید کند. ملاقات دیگر او با «حمدلله محیب»، مشاور امنیت ملی افغانستان صورت گرفته بود.
پس از گذشت چند ماه از افشای این سفر، «حامد تهذیب»، معاون سخن‌گوی وزارت خارجه افغانستان به «ایران‌وایر» گفت که نهادهای امنیتی این کشور همچنان در حال بررسی هستند اما «تاکنون معلومات خاصی در پیوند با این موضوع به وزارت خارجه ارایه نشده است. تحقیقات همچنان در این زمینه ادامه دارد.» او همچنین وعده داد که پس از نهایی شدن تحقیقات نهادهایی مسوول در این زمینه، نتایج را اطلاع‌‌رسانی خواهند کرد.
این دیدار البته انتقادات بسیاری را از سوی شهروندان افغانستان به دنبال داشت. از «قاسم سلیمانی» به‌عنوان مغز متفکر جنگ‌های نیابتی ایران در خاورمیانه یاد می‌شود و حالا «اسماعیل قاآنی» ماموریت او را پیش خواهد برد. به همین دلیل حضورش در افغانستان نگرانی‌های بسیاری به دنبال داشت.
«جمعه خان پویا»، کارشناس امور سیاسی و استاد دانشگاه در کابل در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» تصریح کرد که سفر قاآنی به افغانستان در راستای ماموریتی اطلاعاتی و امنیتی صورت گرفته بود و «هیچ توجیهی برای این سفر قانع‌کننده نخواهد بود.» او همچنین به خبرنامه‌ای اشاره کرد که سال گذشته توسط مقامات شهر «بامیان» منتشر شد و از قاآنی به‌عنوان «معاون سفیر ایران در کابل» نام برده بودند که برای بررسی روند فعالیت‌های بیمارستانی که از سوی جمهوری اسلامی در این شهر ساخته می‌شود، بازدید کنند.
او در ادامه گفت: «به‌طور حتم، حضور مقام بلندپایه استخباراتی [اطلاعاتی و امنیتی] با هویت جعلی، ماموریتی استخباراتی است. وگرنه نه منطقی است و نه با عقل جور درمی‌آید که مقامی در این حد بلندپایه و امنیتی با هویتی جعلی به کشوری دیگر سفر کند و بگویند هدفش نظارت بر پروژه‌ها است. من فکر می‌کنم این سفر مرتبط با ماموریت ایران در منطقه است.»
«جمعه خان پویا» همچنین باور دارد که جمهوری اسلامی با این اقدام، بدون در نظر گرفتن عرف دیپلماتیک موجود در نظام بین‌المللی اعتبار خود را نزد کابل «کاهش» داده است و «پس‌ازاین وزارت خارجه این کشور همانند سابق نمی‌تواند به وزارت خارجه ایران و دیپلمات‌های تهران اعتماد کند. هرچند براساس عرف دیپلماتیک، حسن نیت میان کشورهای همسایه باید حفظ شود. سفر قاآنی بدون افشای هویت اصلی او کار درستی نبود. قاآنی پیش از آن‌که به‌عنوان فرمانده نیروهای قدس سپاه انتخاب شود، فرمانده «قرارگاه انصار» بود و یکی از حوزه‌های فعالیت این قرارگاه افغانستان است. درواقع می‌توان گفت که بحث لشکر «فاطمیون» هم منتفی نیست.»
این کارشناس سیاسی با اشاره به این‌که جمهوری اسلامی همواره سعی کرده که در کنار برقراری روابط خوب با دولت افغانستان با دیگر چهره‌ها و جناح‌ها هم مرتبط شود، تاکید کرد که این رفتار «خلاف حسن نیت» میان دولت‌ها است: «کابل همیشه احترام متقابل را با جمهوری اسلامی حفظ کرده است اما برعکس آن در عمل رخ نداده. این سفرهای پنهانی به نفع هیچ کشوری نیست. از این به بعد وزارت خارجه افغانستان و دولت این کشور بایستی در سفرهای مقام‌های استخباراتی سخت‌گیری بیشتری داشته باشند تا حتی در عرصه دیپلماتیک، منافع ملی نادیده گرفته نشود؛ مثلا دولتی بیاید اینجا بازی‌های استخباراتی و منطقه‌ای به راه بیندازد. سفر قاآنی نشان‌دهنده همین است که جمهوری اسلامی در افغانستان فعالیت‌های مشکوکی دارد که در درازمدت نه به نفع ایران است و نه افغانستان.»
پیش از افشای سفر غیررسمی قاآنی به افغانستان «ادریس زمان» معاون سیاسی و سرپرست پیشین وزارت خارجه این کشور از تحقیق و بررسی همین موضوع خبر داده بود که «قاآنی هیچ‌وقت معاون سفیر ایران در افغانستان نبوده و ما این موضوع را بررسی می‌کنیم که این سفر چه زمان، چطور و به چه هدفی اتفاق افتاده است.» به نظر می‌رسد که سفر قاآنی به افغانستان با چندین هدف صورت گرفته است که جذب نیرو برای لشکر «فاطمیون» و ادامه ارتباط با گروه «طالبان» نیز می‌تواند در نظر گرفته شود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر