آپارتاید آموزشی در ایران؛ باورنکردنی اما واقعی

 

«یک بهائی در ایران با این ترس بزرگ می‌شود که هر ثانیه می‌تواند اتفاق [بدی] بیفتد.» 
این را «نسیم بیگلری»، یک بهایی ۲۹ ساله از تهران می گوید. او اضافه می‌کند: «این ترس با من هنگام کنکور دانشگاه هم وجود داشت.»

نسیم توضیح می‌دهد که به شهروندان بهائی در ایران اجازه شرکت در کنکور داده می‌شود اما زمانی که برای دریافت نتیجه‌ها مراجعه می‌کنند، با پیام «خطا» و «نقص» روبه رو می‌شوند و عملا ثبت‌نام آن ها در دانشگاه برای آن ها غیرممکن است.

این داستان تمام بهائیان ایران است که نسیم روایت می‌کند؛ بزرگ ترین اقلیت مذهبی در کشور که با وجود تاکیدشان بر آموزش همگانی بر اساس باورهای دینی‌ خود، حکومت ایران سال‌ها است آن ها را از حق تحصیل در دانشگاه محروم کرده است.

{{ __192340_videocomponent__video component__ }}" target="_blank">نسیم نیز یکی از همین محروم شده ها است. او که دانشجوی هنر و عکاسی در «موسسه آموزش عالی مجازی بهائیان» (BIHE) بود، در سال ۱۳۸۸ و در جریان اعتراضات به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری دستگیر می‌شود. او در این تجمعات، در هیچ حرکت اعتراضی شرکت نداشت و تنها به گرفتن عکس مشغول بود. می‌گوید: «یک شب پنج مرد به خانه ما هجوم آوردند و تمام وسایل من را بازرسی کردند؛ لباس‌ها، کتاب‌ها و حتی یخچال و کابینت‌های آشپزخانه را. آخر هم گفتند لباس بپوشم و همراه آن ها بروم.»

به نسیم چشم بند زده اند و نمی‌دانسته است که به کجا برده می‌شود اما به گفته او، آن شب ده‌ها نفر دیگر از دوستان بهائی وی نیز دستگیر شدند؛ دوستانی که صدای آن ها را در بازداشتگاه شنیده بود.

در آن جا از نسیم خواسته اند بگوید که بهائی‌ است و شرکت او در تظاهرات علیه جمهوری اسلامی، یک اشتباه بوده است. نسیم از آن جا که در تظاهرات نقشی نداشته است، حاضر به چنین اعترافی نمی‌شود. مدتی بعد از آزادی هم ایران را به اجبار ترک می‌کند.

حالا تصویر او در حال خواندن کتاب، روبه روی مدرسه‌ای در «هارلم» (نیویورک) نقاشی شده است. هر روز بسیاری از کسانی که با متروی هارلم به سمت شمال نیوریوک رفت و آمد می‌کنند، تصویر نسیم را از پنجره‌ قطار می‌بینند.

این نقاشی دیواری، بخشی دیگر از کمپین «#جرم نیست» است؛ کمپینی که به منظور افزایش آگاهی نسبت به نقض حقوق بشر و سلب حق تحصیل دانشگاهی بهائیان در ایران به راه افتاده است. هدف از این کمپین، افزایش فشارها بر دولت ایران برای تغییر رفتار خود با شهروندان بهائی و هم چنین کمک گرفتن از دیگر کشورها برای پذیرش این دانشجویانی ا‌ست که تنها به دلیل باورهای خود از تحصیل محروم شده‌اند.

کمپین «#جرم نیست» در نظر دارد تا ماه سپتامبر و هم‎زمان با برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد که هیات نمایندگی ایران نیز در آن حضور دارد، ۱۵ نقاشی دیواری دیگر با همین مضمون در نیویورک به روی دیوار‌ها ببرد.

«مازیار بهاری»، روزنامه‌نگار و مبتکر این کمپین می‌گوید: «در زمانی که دولت ایران با خشونت با بهائیان و دیگر شهروندان برخورد می‌کند و برخی کشورها و گروه ها با چشم پوشی به روی مردم، ایران را به جنگ تهدید می‌کنند، ما تلاش خواهیم کرد که مردم را از رژیم ایران جدا کنیم. باید توجه داشته باشیم که این رژیم بخش بزرگی از روزنامه‌نگاران، معلمان، دانشجویان و بسیاری دیگر را از حقوق اولیه خود محروم کرده است.»

گروه «استریت آرت آنارشی»(Street Art Anarchy) نیز در این مسیر، با کمپین همراهی خواهد کرد و با دعوت از هنرمندان بین‌المللی، از آن ها می‌خواهد که به این حرکت بپیوندند. 
«اندرو لابیه»، موسس این گروه می‌گوید: «این تنها یک کار هنری نیست بلکه ما تلاش می‌کنیم تا پیام احترام و حمایت خود را به بهائیان ایران برسانیم.»

اعضای این گروه که از سال ۲۰۱۲ در نیویورک به ثبت رسیده است، هنرمندانی هستند که بر روی نقاشی‌های خیابانی تمرکز کرده‌اند. اندرو لابیه می‎گوید: «درست زمانی که بسیاری از رهبران جهان این جا در نیویورک کنار هم جمع می‌شوند، تعدادی از هنرمندان نیز از سراسر جهان کنار هم خواهند بود تا از حق پایه‌ای تحصیل [برای بهائیان ایران] دفاع کنند.»

آکادمی «استورفرانت» (Storefront) که داستانی منحصر به فرد برای مبارزه با تبعیض تحصیلی در ایالات متحده امریکا دارد، در نزدیکی دیواری‌ است که تصویر نسیم بیلگری روی آن نقش بسته است.

در سال ۱۹۶۶ «ند اوگورمن» (Ned O’Gorman)، نویسنده و شاعر امریکایی مدرسه‌ای را تاسیس ‌کرد که در آن به دانش‌آموزان وعده‌های غذایی مناسب داده می‌شد و برای آن ها محیطی شاد محیا شده بود. در این مدرسه به آن ها علاوه بر درس‌های پایه‌ای، شکسپیر آموزش می دادند. در واقع، مدرسه‌ای محلی بود که خدمات یک مدرسه خصوصی را به صورت رایگان ارایه می‌کرد. برنامه‌های هنری، خدمات مشاوره، کلاس‌های آشپزی و مشاوره‌های بهداشتی از مهد کودک تا کلاس هشتم در این آکادمی وجود داشت. این درست زمانی‌ بودکه بسیاری از دانش‌آموزان سیاه پوست در نیویورک از داشتن حق اولیه تحصیل هم محروم بودند. آکادمی استورفرانت یک اتفاق مهم در مبارزه با این تبعیض محسوب می‌شد.

«آیانا هوستن»، از هماهنگ‌کنندگان کمپین «#جرم نیست» پس از پایان این نقاشی دیواری، به سراغ دانش‌آموزان آکادمی استورفرانت رفت تا با آن ها در مورد مشکل بهائیان ایران صحبت کند. او برای این دانش‌آموزان توضیح داد: «نسیم دختری از خاورمیانه،‌ از ایران است که مثل شما یک دانش‌آموز سخت کوش بود اما وقتی فرم‌های مربوط به دانشگاه را پر و در امتحان ورودی شرکت کرد، حکومت ایران به نسیم پاسخ داد که او حق تحصیل در دانشگاه را ندارد.»

او سپس از دانش‌آموزان خواست که خود را در چنین موقعیتی تصور کنند و بگویند که اگر به آن ها گفته شود تنها به دلیل باورهای فردی اجازه تحصیل دانشگاهی ندارید، چه احساسی پیدا خواهند کرد؟

دانش‌آموزان آکادمی استورفرانت کنار هم ایستادند و یک صدا گفتند: «غمگین». 
بسیاری از آن ها با شگفتی گفته‌های آیانا هوستن را گوش کردند. شاید برای آن ها باور کردنی نبود که هنوز در بخشی از دنیای امروز، آپارتاید تحصیلی وجود دارد. آیانا در پایان تاکید کرد:«ما اعتقاد داریم همه، فارغ از جنسیت و باورهای فردی، حق تحصیل دارند.»

«گریگ روسلی»، معلم علوم انسانی کلاش ششم به «ایران‌وایر» گفت که دانش آموزان در این آکادمی می‌دانند نحوه تحصیل چه گونه تحت تاثیر سیستم‌های سیاسی و اقتصادی قرار می‌‌گیرد و می‌تواند حالتی نابرابر پیدا کند. او اضافه کرد: «دانش‌آموزان ما قطعا می‌دانند که یک سیستم سیاسی چه گونه می‌تواند تغییراتی را ایجاد کند و آن ها با رفتن به مدرسه، آینده خود را تغییر می دهند. این در حالی ا‌ست که بسیاری در مدارس خود احساس امنیت نمی‌کنند.»

روسلی در ادامه نسبت به آپارتاید آموزشی موجود در ایران علیه بهائیان گفت: «جداسازی مضحک است. چراکه به این روش، شما جامعه‌ای را می‌سازید که در آن امکان هم‌پیوندی با قدرت و ورود همه شهروندان به اجتماع وجود نخواهد داشت.»