دوم جولای (۱۲ تیر) دادگاه حقوق بشر اروپا فرانسه را به اعمال خشونت علیه سه پناه‌جو محکوم کرد که برای ماه‌ها بدون دسترسی به امکانات اولیه در خیابان زندگی کرده‌اند. در میان این سه پناه‌جو، یک روزنامه‌نگار ایرانی هست که برای شش ماه بدون دسترسی به غذا، امکانات بهداشتی و سرپناه، در خیابان زندگی کرده است. فرانسه پیش‌تر هم در پرونده‌هایی دیگر، به این نوع بی‌توجهی نسبت به پناه‌جویان متهم شده بود. شمال پاریس و همین‌طور شمال فرانسه مهم‌ترین مناطقی هستند که در آن پناه‌جویان در خیابان‌ها به سر می‌برند و هرازگاهی، نیروهای پلیس آن‌ها را جمع‌آوری کرده و به مکان‌های مختلفی منتقل می‌کنند اما پس از مدتی، دوباره این مناطق مملو از پناه‌جویانی می‌شوند که یا در انتظار پاسخ درخواست پناهندگی خود هستند یا می‌خواهند از فرانسه، به بریتانیا بروند.
****
۱۲ تیر، دادگاه حقوق بشر اروپا در استراسبورگ حکم داد که یک افغانستانی، یک روس و یک روزنامه‌نگار ایرانی قربانی رفتار تحقیرآمیزی شده‌اند که عزت و کرامت آن‌ها را خدشه‌دار کرده است. این سه پناه‌جو برای ماه‌ها در خیابان‌های فرانسه بدون دسترسی به امکانات اولیه زندگی کرده‌اند. طبق رای دادگاه، فرانسه مسئول شرایطی است که آن‌ها طی این ماه‌ها داشته‌اند و تمام مدت از ترس این‌که مورد «حمله» و «دزدی» قرار گیرند، دچار اضطراب و استرس شده‌اند.
دادگاه همچنین در بیانیه خود «عدم پاسخگویی مناسب» از سوی مقامات فرانسه را نیز خاطرنشان کرده است. فرانسه حالا محکوم به پرداخت غرامت به این سه پناه‌جو شده است؛ غرامتی بین ۱۰ هزار تا ۱۲ هزار و ۴۰۰ یورو به هرکدام از آن‌ها. در فوریه ۲۰۱۹ نیز فرانسه محکوم به پرداخت غرامت به پناه‌جویی دیگر شده بود. در آن زمان، فرانسه موظف شده بود مبلغ ۱۵ هزار یورو به یک افغانستانی بپردازد که وقتی ۱۲ سال داشت، به‌تنهایی در شمال فرانسه (جنگل‌های کاله) زندگی می‌کرد.
یکی از سه پناه‌جویی که حالا فرانسه بایستی به او غرامت بپردازد یک روزنامه‌نگار ایرانی است که درنهایت، برای درخواست پناهندگی‌اش پاسخ مثبت گرفت اما نزدیک به شش ماه در خیابان‌ها زندگی می‌کرد و در این مدت، ۱۳۳ روز دسترسی به هیچ امکاناتی نداشت.
پناه‌جوی دیگر، یک افغانستانی است که درنهایت، به دلیل خشونت در وطنش از حمایت بشردوستانه فرانسه برخوردار شد اما به مدت ۲۶۲ روز زیر پل می‌خوابید. یک روس، سومین پناه‌جویی است که فرانسه باید به او غرامت پرداخت کند؛ اما چهارمین شکایت از سوی دادگاه رد شد درحالی‌که شاکی دست‌کم نه ماه در یک چادر در خیابان زندگی کرده بود و بعد از ۶۳ روز کمک‌هزینه اقامت به او تعلق گرفت.
در بیانیه دادگاه حقوق بشر اروپا آمده است که روزنامه‌نگار ایرانی که در سال ۱۹۷۴ به دنیا آمده در پاریس اقامت دارد. او در سال ۲۰۱۴ توانست ایران را ترک کند و ۹ سپتامبر همان سال به فرانسه رسید و در ۲۳ اکتبر همان سال درخواست پناهندگی خود را به این کشور ارائه کرد. او مدتی را در خانه روزنامه‌نگاران پاریس به سر برد و توانست از امکانات اولیه‌ای مثل برگه‌های رستوران یا بلیت برای حمل‌ونقل استفاده کند؛ اما درنهایت مدت‌ها با سرنوشتی نامعلوم و چندین بار پاسخ حقوقی منفی به درخواست پناهندگی‌اش به زندگی پناه‌جویی در فرانسه ادامه داد. طبق اعلام همین دادگاه، این روزنامه‌نگار به خاطر تاخیر در رسیدگی به پرونده‌اش و عدم برخورداری از امکانات اولیه مثل سرپناه، دچار آسیب‌های روحی شده و مدت‌ها با استرس و اضطراب در خیابان‌ها زندگی کرده است.
شمار پناه‌جویان در فرانسه هرسال افزایش می‌یابد. خصوصا از سال ۲۰۰۷ که این روند، شیبی صعودی داشته است. از سوی دیگر، در کنار پناه‌جویانی که درخواست‌های پناهندگی‌شان را به فرانسه تحویل می‌دهند، شمار بالایی از آن‌ها هستند که در آرزوی رسیدن به بریتانیا، در خیابان‌ها زندگی می‌کنند تا بلکه بتوانند به هر طریقی خود را به مقصدشان برسانند. در میان پناه‌جویان این‌طور شایع است که قانون دوبلین در بریتانیا اجرا نمی‌شود.
طبق قانون دوبلین، پناه‌جویانی که به کشورهای امن اروپا می‌رسند بایستی درخواست پناهندگی‌شان را به اولین کشوری که در آن قدم می‌گذارند تحویل دهند، در غیر این صورت به‌محض مشخص شدن قانون‌شکنی، آن‌ها را به همان کشور نخست، بازمی‌گردانند. البته یکی از گلایه‌های کشورهای اروپایی همین است که قانون دوبلین به‌درستی اجرایی نمی‌شود. از سوی دیگر، در سال‌های اخیر در میان پناه‌جویان این‌طور شنیده می‌شود که آن‌ها می‌توانند در فرانسه زندگی کنند، بدون آن‌که درخواست پناهندگی بدهند.
از اکتبر ۲۰۱۸ که موج عبور پناه‌جویان از کانال مانش و رسیدن به بریتانیا شدت گرفت، قوانین هم در فرانسه تغییر کرد. هرازگاهی نیروهای پلیس به کمپ‌های خودساخته خصوصا در پاریس و شمال فرانسه می‌روند و پناه‌جویان را به‌اجبار بازداشت کرده و به مکان‌های دیگر منتقل می‌کنند و از آن‌ها اثرانگشت می‌گیرند و به‌عبارت‌دیگر، درخواست پناهندگی‌شان ثبت می‌شود. بالا رفتن شمار پناه‌جویان در کشورهای اروپایی باعث شده روند بازگرداندن آن‌ها به کشورهای مختلف شدت یابد.
وضعیت پناه‌جویان در فرانسه بنا به گزارش‌های مختلف در سال‌های اخیر، وخیم شده است. در ماه جون، حدود ۷۵ پناه‌جوی زیر سن ۱۸ سال تنها، یعنی بدون سرپرست و همراه در اقدامی اعتراضی نسبت به سرنوشت نامعلوم خود، در میدانی در منطقه یازدهم پاریس چادر زدند. پنج سازمان حقوق بشری از این اقدام آن‌ها حمایت کرده‌اند. بسیاری از آن‌ها از قانون‌شکنی‌ها یا ناکارآمدی سیستم فرانسه در امور پناه‌جویان شکایت دارند. به‌طوری‌که به شهادت سازمان‌های حقوق بشری، در برخی موارد زیر سن بودن این افراد در سال ۲۰۱۸ از سوی دادگاه رد شده است اما یک سال بعد، به آن‌ها برگه‌های هویتی داده‌اند که سنشان زیر ۱۸ سال قید شده است.
یکی از نماینده‌های سازمان پزشکان بدون مرز می‌گوید که تاکنون دست‌کم ۳۰۰ پناه‌جو و مهاجر زیر ۱۸ سال به اتکای سازمان‌های حقوق بشری امکانات اولیه‌ای چون غذا و موارد بهداشتی و پزشکی دریافت کرده‌اند «اما حالا وقت آن رسیده است که مقام‌های مسئول، اقدام کنند.»
در موردی دیگر، در اواخر ماه جون، دادگاهی در شهر Reims فرانسه ۹ نفر را به اتهام بیگاری کشیدن از مهاجران و پناه‌جویان محاکمه کرد. بنا به اخباری که در این خصوص منتشر شد، این افراد از پناه‌جویان و مهاجران در تاکستان‌های منطقه «شامپاین» فرانسه بیگاری کشیده‌اند. به‌طوری‌که «مظنونان طبق سناریویی تنظیم‌شده، کارگران را در کمپ‌ها و مراکز پذیرش پناه‌جویان استخدام می‌کردند و به منطقه شامپاین می‌فرستادند.»
دادگاه از این اقدام به‌عنوان «برده‌داری» و «استخدام غیرقانونی» یاد کرده است. به‌طوری‌که این پناه‌جویان و مهاجران در شرایطی سخت و غیرانسانی، در گروه‌های ۱۵ نفری در اتاق‌هایی جای داده می‌شدند که دسترسی مناسب به غذا، بهداشت و آب نوشیدنی نداشتند. آن‌ها روزانه بیش از ۱۲ ساعت به کار گرفته می‌شدند و دستمزد اندکی دریافت می‌کردند.
سازمان‌های حقوق بشری و فعال در امور پناه‌جویان بارها نسبت به نقض حقوق انسانی این قشر از جامعه در فرانسه اعتراض کرده‌اند. در آخرین نمونه، حالا فرانسه محکوم به پرداخت غرامت شده است. این در حالی است که به گفته وکلای حقوق بشری و فعالان این عرصه، پناه‌جویان و مهاجران بسیاری هستند که حقوقشان نقض می‌شود اما به خاطر نگرانی از شرایط حقوقی و سرنوشت نامعلومشان اعتراض نمی‌کنند.
به نظر می‌رسد با وخامت اوضاع در کشورهای خاورمیانه، روند ورود پناه‌جویان و مهاجران از کشورهای آسیای مرکزی به اروپا در سال‌های آینده رشد چشم‌گیری داشته باشد؛ اما معلوم نیست که سیاست‌های کشورهای اروپایی به کدام سمت می‌رود و تا چه حد تضمین‌کننده کرامت و حقوق انسانی این جمعیت باشد. در آخرین گزارشی که سازمان ملل متحد منتشر کرد تا پایان سال ۲۰۱۹ نزدیک به ۸۰ میلیون نفر در سراسر جهان، آواره و بی‌خانمان شده‌اند.
شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفاً شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]
مطالب مرتبط:
فقر، زباله‌گردی و کارتن‌خوابی؛ تاثیرات سیاست‌های جدید یونان در قبال پناه‌جویان
توقیف قایق صدها پناه‌جو در کانال مانش؛ بریتانیا در پی بازگرداندن پناه‌جویان است
بسته شدن بازداشتگاه مرزی مجارستان در پی شکایت ۴ پناه‌جوی ایرانی و افغانستانی
تشکیل انجمن شورای هم‌بستگی با پناه‌جویان و پناهندگان ایرانی در ترکیه
روز جهانی پناهندگان؛ آن‌ها که از وطن ناامیدند و به موطنی دیگر دل‌بسته‌اند اما...
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر