یونان به‌عنوان یکی از کشورهایی که توانست در خصوص کنترل شیوع ویروس کرونا کارآمد باشد، پس از عبور از دوران قرنطینه، سیاست‌های جدیدی در قبال پناهجویان در پیش گرفته است. اگرچه قانون این سیاست‌ها پیش‌تر تصویب شده بود، اما وزیر مهاجرت در دولت فعلی یونان، این قوانین را به اجرا درآورده است. سیاست‌هایی که حالا به خیابان‌نشینی، فقر بیشتر و حتی زباله‌گردی و کارتن‌خوابی پناهجویان منجر شده است.
***
سال‌هاست که شرایط کمپ‌های پناهجویان در جزایر یونان مورد اعتراض سازمان‌های حقوق بشری قرار دارد، به‌طوری‌که در زمستان امسال، حتی اتحادیه اروپا هم به صدا درآمد و از یونان خواست که این شرایط اسف‌بار را سامان بخشد. خالی کردن کمپ‌های پناهجویان در جزایر این کشور ازجمله وعده‌های انتخاباتی دولت جدید بود که با روی کار آمدن، شروع به تخلیه این کمپ‌ها کرده است و حالا صدها پناه‌جو از این کمپ‌ها خلاص شدهاند؛ اما آنچه مورد توجه قرار نگرفت، وضعیت آن‌ها پس از خروج از جزیره‌ها و ورودشان به خاک اصلی این کشور است. تابستان شروع شده و در این گرمای شرجی، حالا صدها انسان بی‌خانمانی بیشتر را تجربه می‌کنند.
«پناه‌جوها کارتن‌خواب شدند و به زباله‌گردی افتادند. همون ۱۴۰ یورویی حقوق پناه‌جویی‌شان قطع شده. یک سری از پناه‌جوها ترسیده‌اند؛ نه زبان بلدند، نه کار دارند و نه سرپناه. خیلی‌ها هستند که آخر این ماه - ژوئن - هم باید خانه دولتی‌شان را ترک کنند و حقوقشان هم قطع می‌شود. الان سه ماه شده که فقط می‌توانند از سوپرمارکت‌ها خرید کنند و اجازه برداشت پول از کارت‌هایشان ندارند.»
این گفته‌های «امیر» است. پناه‌جویی که توانسته است با مشارکت برخی دیگر از پناهجویان از ملیت‌های مختلف، گروهی برای ساماندهی وضعیت پناهجویان در یونان تشکیل دهد. به گفته امیر، این گروه در راه‌اندازی تظاهرات روز ۲۶ ژوئن در آتن، پایتخت یونان نقش داشته است. در این روز، صدها تن از پناهجویان از ملیت‌های مختلف در خیابان‌های آتن تظاهرات کردند. روی تابلوهایی که آن‌ها در دست داشتند، نوشته شده بود: «زندگی پناهجویان اهمیت دارد.»
پناهجویان ساکن یونان که یا تصمیم دارند در این کشور بمانند یا به خاطر تجربه‌های تلخی که برایشان مانده در فکر سفر به مقصدی دیگر هستند، می‌گویند که شرایط زندگی در این کشور، نسبت به گذشته هم بدتر شده است. یکی از مهم‌ترین عوامل وخیم‌تر شدن اوضاع اجرایی شدن سیاست‌های یونان است؛ یعنی پناه‌جویانی که درخواست پناهندگی‌شان از سوی این کشور مورد قبول واقع می‌شود، تنها شش ماه اجازه بهره‌مندی از حقوق پناهندگی و مسکن دارند. البته آن‌ها پیش از این نیز ماه‌ها در انتظار سرپناه بوده‌اند. حالا هم محدودیت دریافت پول نقد بر شرایطشان افزوده شده است و هم حقوق‌هایشان بعد از شش ماه قطع می‌شود. همچنین سرپناهی نخواهند داشت.
در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ یونان به‌عنوان ورودی اصلی اتحادیه اروپا از سمت ترکیه، برای پناهجویان ثبت شده است. در سال ۲۰۱۹ دست‌کم ۷۰ هزار نفر به این کشور وارد شدهاند که ۵۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۸ است. در آخرین سرشماری، ۳۶ هزار مرد، زن و کودک در جزیره‌های «لس‌بوس»، «خیوس»، «ساموس»، «لروس» و «کوس» در مراکز پناه‌جویی نگهداری شدهاند. حالا تمامی این افراد و آن‌هایی که هر روز به این جزایر می‌رسند قرار است در مراکز بسته نگهداری شوند یا پس از بررسی درخواستشان و موافقت با ماندگاری، به آتن منتقل شوند.
اما شرایط در آتن هم رو به وخامت است. اگرچه دولت موظف است که پس از این انتقال، سرپناهی برای پناهجویان تدارک بیند یا آن‌ها را در کمپ‌های مختلف بپذیرد، اما شواهد گویای واقعیت دردناک دیگری است.
امیر می‌گوید: «پناه‌جویانی را که به کمپ‌ها منتقل کرده‌اند، اجازه استفاده از امکانات کمپ‌ها را ندارند. آن‌ها حتی نمی‌توانند از برخی کمپ‌ها برای خرید خارج شوند. آن‌ها به‌محض ورود در کمپ، باید تعهدنامه‌ای امضا کنند که حتی غذا هم دریافت نمی‌کنند.»
«نوید» یکی دیگر از پناه‌جویانی است که حالا نزدیک به دو سال می‌شود در این کشور مانده است. تمام دارایی‌اش را در ایران به‌صورت نقد به قاچاقچیان داد تا او را به آلمان برسانند، اما بعد از رسیدن به یونان، نه از مقصد خبری بود نه از قاچاق‌بران و نه پولی برایش مانده بود. او حالا ساکن یکی از کمپ‌های آتن است و برای «ایران‌وایر» از وخامت شرایط پناهجویان خصوصا در ماه‌های اخیر روایت می‌کند.
«در دوران کرونا که هیچ اقلام بهداشتی به ما ندادند. حالا صدها پناه‌جو را از جزیره‌ها به آتن آورده‌اند و آن‌ها را در پارک "ویکتوریا" - پارکی در مرکز شهر آتن که محل تجمع روزانه پناهجویان است - رها کرده‌اند. مردم در خیابان آواره شدهاند. خیلی‌ها جلوی کمپ‌ها می‌روند اما مسئولان کمپ به خاطر نداشتن جا یا زد و بندهایی که دارند، از پذیرش آن‌ها سر باز می‌زنند. به‌تازگی در برخی از کمپ‌ها چادر زده‌اند و تعدادی از پناهجویان را جا داده‌اند؛ اما به آن‌ها نه غذا می‌دهند، نه حتی یک بطری آب. آن‌ها حتی به امکانات بهداشتی و پزشکی هم دسترسی ندارند.»
«مانوس لوگوتتیس» (Manos Logothetis) دبیرکل وزارت مهاجرت یونان می‌گوید افرادی که از جزیره‌ها به آتن منتقل می‌شوند، کسانی هستند که توانسته‌اند از این کشور پناهندگی بگیرند: «آن‌ها باید از پس زندگی خود برآیند. اگر همواره آن‌ها را تطمیع کنیم، چطور می‌خواهند از پس زندگی برآیند و در جامعه ادغام شوند؟ هر چیزی حدومرزی دارد.»
البته اظهارات «لوگوتتیس» و سیاست‌هایی که وزارت مهاجرت یونان در پیش گرفته است از سوی نهادهای حقوق بشری مورد نقد قرار دارد. برخی از این نهادها اقدامات اخیر دولت یونان را «ضد انسانی» می‌دانند.
این سیاست‌ها به همین‌جا ختم نمی‌شود. بلکه وزیر مهاجرت این کشور یعنی «نوتیس میتاراچی» به‌تازگی در گفت‌وگو با تلویزیون این کشور گفته است برای جلوگیری از ورود مهاجران و پناهجویان به یونان، سیاست‌های تازه‌ای در پیش گرفته است؛ تشدید کنترل مرزها، تفکیک مهاجران از پناهجویان و کنترل بیشتر مراکز پناه‌جویی و مهاجرت، اصلی‌ترین اهداف سیاست‌های او به شمار می‌رود. او معتقد است تشدید کنترل مرزها باعث شده که ورود مهاجران غیرقانونی تا «۹۰ درصد» کاهش داشته باشد.
در مقابل سیاست‌های یونان، اتحادیه اروپا بار دیگر اعلام کرد از مواضع این کشور دفاع و پشتیبانی می‌کند.
در مقابل این اظهارات اما دفتر پشتیبانی پناهندگی اتحادیه اروپا اعلام کرده است که برای نخستین بار از زمان اوج بحران مهاجران در سال ۲۰۱۵ آمار تقاضاهای پناهندگی ثبت‌شده در این اتحادیه، روند صعودی به خود یافته است. بنا به اعلام این ارگان، علی‌رغم شیوع ویروس کرونا این روند همچنان صعودی خواهد بود و برخی از کشورهای عضو این اتحادیه مانند قبرس، فرانسه، یونان، مالت و اسپانیا «در سال ۲۰۱۹ بیشتر از زمان بحران مهاجرت در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ درخواست پناهندگی دریافت کرده‌اند.»
همچنین عبور غیرقانونی از مسیرهای مختلف ازجمله کشورهای بالکان نیز افزایش داشته است. به‌طوری‌که در سال ۲۰۱۹ دست‌کم ۸۳ هزار نفر از مسیرهای آبی مثل مدیترانه عبور کرده‌اند و مسیر کشورهای بالکان نیز با افزایش دو برابری عبور غیرقانونی مواجه است.
با توجه به این آمار، به نظر می‌رسد که سیاست‌های کشورهای اروپایی و خصوصا یونان در جلوگیری از ورود پناهجویان و مهاجران به این کشور نتیجه‌ای را که در نظر داشتند، نداشته است. از سوی دیگر، افزایش فقر در روزگار پس از شیوع کرونا، بیکاری گسترده و همچنین اعمال محدودیت در حقوق پناهجویان باعث شده که آن‌ها بیش‌ازپیش در شرایط نگران‌کننده‌ای به سر ببرند.
مطالب مرتبط:
شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شدهاند شکایت دارید، لطفاً شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]
مطالب مرتبط:
پناهجویان و کرونا؛ سرگردان در مرزها؛ مبتلا در کمپ‌ها
از شایعه تا فاجعه کرونا میان پناهجویان در مرزهای مختلف
روزگار کرونا؛ افزایش دزدی و درگیری در کمپ پناهجویان موریا؛ یک نوجوان کشته شد
آتش‌سوزی در کمپ موریا؛ دست‌کم یک کودک سوخت
گاز اشک‌آور و باطوم؛ پاسخ اعتراضات پناهجویان کمپ موریا در یونان
بلاتکلیفی، آزار جنسی، تجاوز، اقدام به خودکشی؛ گوشه‌ای از زندگی زنان در کمپ پناه‌جویی موریا
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر