«آژانس ایمنی هوایی اروپا» در بخش «مناطق درگیری» خود اطلاعیهای درباره وضعیت حریم هوایی ایران برای شرکتهای هوانوردی صادر کرده و هشدار داده است که به دلیل ضعف هماهنگی در جمهوری اسلامی ایران «هواپیماهای نظامی و مسافربری در حریم هوایی ایران در معرض تهدید هستند.»
هشدار صادر شده بر اساس «خبرنامه اطلاعات مربوط به مناطق تحت درگیری» است که پس از شلیک به هواپیمای مسافری مالزی بر فراز اوکراین، اعضای سازمان هوانوردی بینالمللی را ملزم کرده است، خطرات احتمالی ناشی از درگیریهای نظامی را فورا به خطوط هوایی و هواپیماها گزارش کنند.
آژانس ایمنی هوایی اروپا از خطوط هوایی خواسته است، در زمان استفاده از حریم هوایی ایران، خطرات ناشی از پرواز در ارتفاع کمتر از ۲۵ هزار پا را تا تاریخ ۲۷دی۱۳۹۹ در نظر داشته باشد.
بر اساس هشدار صادر شده «خطر بالقوه پرتاب سلاحهای ضدهوایی در ارتفاع کمتر از ۲۵ هزار پا بالاتر از سطح زمین، در منطقه اطلاعات پرواز تهران برای حملونقل هوایی وجود دارد و باید از آن خودداری کرد.»
این هشدار میتواند باعث کاهش انگیزه و تمایل شرکتهای هوایی از جمله مسافری و باربری برای انجام پروازهای برنامهریزی شده خود به ایران، خصوصا به مقصد فرودگاههای تهران شود.
به خطوط همه شرکتهای هواپیمایی گفته شده است که این اطلاعات و سایر اطلاعات مربوطه را در ارزیابی خطرات احتمالی در کنار راهنماییهای ادارات هوانوردی ملی در نظر گیرند و خود را از آخرین هشدارها در ارتباط با حریم هوایی ایران، مطلع نگه دارند.
آژانس ایمنی هوایی اروپا دلیل اصلی این هشدار را «ضعف هماهنگی» در ایران عنوان کرده است. حدود شش ماه پیش از این، «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»، هواپیمای مسافری اوکراین با ۱۷۶ مسافر و خدمه را بر فراز تهران، با شلیک موشک ساقط کرد. مقامهای جمهوری اسلامی پس از ۳ روز انکار، سرانجام زیر فشار اوکراین و کانادا، مسئولیت ساقط کردن این هواپیما را پذیرفتند.
برخی از منابع، یکی دیگر از دلایل صدور هشدار از سوی آژانس ایمنی هوایی اروپا را ظن حمله هوایی به مرکز مونتاژ سانتریفیوژهای ایران در نطنز و افزایش فعالیت پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایران عنوان میکنند.
هشدار آژانس ایمنی هوایی اروپا درباره خطرات احتمالی برای هواپیماها در حریم هوایی ایران، به معنی آن است که خطوط هوایی ایران را جزء مناطق پرخطر قرار خواهند داد و برای عبور و مرور از آسمان ایران، ترجیحا مسیرهای جایگزین پیدا خواهند کرد. همچنین پرواز شرکتهای هوایی به مقصد شهرهای ایران خصوصا پایتخت، با ملاحظات بیشتری صورت میگیرد و احتمال دارد که در شش ماه آینده از شمار پروازهای برنامهریزی شده، کم شود.
همزمان با صدور این هشدار، جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است که جعبه سیاه هواپیمای ساقط شده اوکراینی در آسمان تهران، برای بازخوانی اطلاعات آن، به پاریس فرستاده شده است.
هر هواپیمای مسافربری دارای دو جعبه سیاه است که یکی اطلاعات فنی و وضعیت هواپیما را به زمین مخابره میکند و دیگری مکالمات خلبان و کابین با یکدیگر و مراکز کنترل پروازی روی زمین را ضبط میکند. به دلیل شلیکهایی که به هواپیمای اوکراینی شده، جعبههای سیاه آسیب دیده و جمهوری اسلامی ایران قادر به بازخوانی آن نبوده است. به همین دلیل وظیفه داشته است تا با همکاری اوکراین که کشور صاحب هواپیماست، جعبههای سیاه را به کشوری که امکانات بازخوانی جعبه سیاه آسیبدیده را دارد، بفرستد.
بیش از شش ماه پس از سرنگونی هواپیما، این جعبهها به فرانسه ارسال شده است و طی هفتههای آینده اطلاعات آن استخراج خواهد شد. ایران تاکنون مسئولیت شلیک به هواپیما را به عهده گرفته، اما اعلام کرده که این فاجعه به دلیل «خطای انسانی» بوده است.
هواپیمای مسافری اوکراینی روز چهارشنبه ۱۸دی۱۳۹۸ و چند ساعت پس از این که ایران پایگاه عینالاسد عراق، محل استقرار نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا را به تلافی کشته شدن قاسم سلیمانی در عراق، هدف موشک قرار داد، ساقط شد.
گرچه جمهوری اسلامی ایران پس از شلیک موشک به پایگاه نظامی آمریکا در عراق، از احتمال پاسخ متقابل ایالات متحده به آن اطمینان داشته است، اما از بستن حریم هوایی کشور یا اطلاعرسانی خطرات ناشی از درگیری هوایی در آسمان به شرکتهای هواپیمایی خودداری کرده که یک تخلف عمده در مقررات هوانوردی بینالمللی است. همچنین فرمانده هوافضای سپاه پاسداران مدتی پس از سرنگونی این هواپیما گفت که ایالات متحده در صدد هدف قرار دادن دفتر آیتالله «علی خامنهای» بوده است، اما با جمع کردن گروهی از مردم قم در مقر او و سپس پخش تلویزیونی سخنرانی رهبر جمهوری اسلامی در حضور صدها نفر، محاسبه آمریکا برای هدف قرار دادن آن، تغییر کرد. اظهارات این مقام سپاه به معنی سپر انسانی کردن شهروندان ایرانی در برابر حمله احتمالی آمریکا است.
این عملکرد، توجیه خطای انسانی را برای جمهوری اسلامی ایران دشوار میکند. اما، در صورتی که جعبههای سیاه هواپیمای ساقط شده، حاوی اطلاعات تازهای نباشند که صحت اظهارات پیشین ایران را نقض کند، احتمال دارد که جمهوری اسلامی بتواند با همکاری فوری و موثر در پرداخت غرامت به خانواده بازماندگان، پرداخت خسارت هواپیمای ساقط شده و محاکمه شفاف و عادلانه عاملان شلیک به هواپیما، موضع خود را در خطای انسانی خواندن آن تثبیت کند و خطر شکایت بینالمللی، از این کشور کم شود.
در صورتی که محتوای جعبههای سیاه هواپیمای اوکراینی چیزی خلاف اظهارات ایران تاکنون باشد یا اطلاعات تازهای از آن استخراج شود که «خطای انسانی» بودن شلیک به سوی آن را زیر سوال ببرد، احتمال اعمال محدودیتهای بیشتر در استفاده از حریم هوایی ایران، نظیر هشداری که اخیرا آژانس ایمنی هوایی اروپا صادر کرده است، وجود دارد.
مطالب مرتبط:
ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران: هواپیمای مسافربری اوکراین با شلیک موشک ساقط شده است
شورای عالی امنیت ملی چه چیزی درباره انفجار در نطنز میداند که نمیخواهد بگوید؟
حمله موشکی ایران به پایگاه استقرار نیروهای آمریکایی در عراق
بزرگترین تخلف جمهوری اسلامی در سرنگونی هواپیمای اوکراینی چیست؟
استفاده از پامنبریهای خامنهای بهعنوان سپر انسانی برای جلوگیری از حمله امریکا
آیا ایران را به اتهام شلیک موشک به هواپیمای مسافربری دادگاهی میکنند؟
ثبت نظر