روز پنجشنبه ۲۴ مهر ۱۳۹۹، ویدیویی از سوی یک شهروندخبرنگار به «ایرانوایر» ارسال شد که زنی موتورسوار را در یک شب بارانی در تهران به تصویر کشیده بود.
زن موتورسوار در این ویدیو به شهروندخبرنگار میگوید زمانی که سوار بر موتور است، از ماموران نیروی انتظامی فرار میکند که مبادا برایش مشکلی پیش بیاید.
او توضیح میدهد که چند بار برای گرفتن گواهینامه موتورسواری اقدام کرده است اما به او گفتهاند دنبالش را نگیر.
در گزارش زیر به موضوع ممنوعیت موتورسواری زنان که عمری به درازای عمر جمهوری اسلامی دارد، پرداختهایم.
***
«آرزو دارم آزادانه در خیابانها موتورسواری کنم.»
این جملهای است که بر زبان یکی از بهترین موتوسواران زن جهان جاری میشود. او نه یک توریست اروپایی است که بخواهد آزادانه با موتورش در تهران و شهرهای ایران رانندگی و سفر کند، که یک دختر ایرانی است؛ «بهناز شفیعی».
دیگر دختر موتورسوار ایرانی که شهرت بینالمللی و جهانی یافت، «نورا نراقی» بود. او هم برای تحصیل و هم گذراندن دورههای موتورسواری به امریکا رفت ولی به ایران بازگشت.
نراقی هم به واسطه موتورسواری و هم به دلیل بهایی بودن، در ایران تحت فشارهایی قرار گرفته است. او حالا موجسواری میکند و گاهی هم با ظاهری مبدل در خیابانها، سوار برموتورش، از مبدایی به مقصد خود میرود.
«مهسا احمدی» نامی پرآوازه دارد. او بدلکار زن ایرانی است که سال ۱۳۹۴ در مراسم «اکشن آیکن» در کالیفرنیا به «جایزه کریستال» دست یافت. این یکی از جوایز مهم مراسم بود.
در این مراسم از بدلکاران و بازیگران زن فیلمهای اکشن تجلیل شد. او اولین دختر بدلکار و «بیس جامپر» ایرانی محسوب میشود که در فیلمهای مشهوری همچون «اسکای فال» (سقوط آسمانی) در نقش یکی از بدلکاران اصلی ایفای نقش کرد.
احمدی نیز مانند سایر زنان موتورسوار، به جز در زمان اجرای نقشهایش، حق سوار شدن بر موتور در خیابانهای ایران را ندارد.
مشکل زنان موتورسوار در ایران، فقط محدودیت نیست؛ آنها بارها مورد آزار خیابانی قرار گرفتهاند ولی چون هیچ قانونی حمایتشان نمیکند، فقط گریختهاند. بارها از سوی ماموران راهنمایی و رانندگی یا نیروی انتظامی متوقف شدهاند و ماهها موتورسیکلتشان توقیف شده است. اما باز هم گهگداری زنان موتورسوار را در خیابانهای شهرهای ایران میبینیم؛ گاهی در استتار، گاهی با ظاهر همیشگی زنان ایرانی اما دست به فرمان.
سال ۱۳۹۵، «باشگاه خبرنگاران جوان» به نقل از سرهنگ «علی الهامی»، فرمانده انتظامی شهرستان دزفول، خبر از دستگیری دو زن موتورسوار در این شهرستان داد. این خبرگزاری اقدام زنان موتورسوار را «هنجارشکنی» خواند و موتورسواری آنها را «اوج پشت پا زدن به هنجارهای دینی» نامید.
مرداد سال ۱۳۹۸، شعبهای از دیوان عدالت اداری اصفهان در رایی، حکم به «الزام پلیس راهور ناجا به صدور گواهینامه رانندگی موتورسیکلت برای زنان واجد صلاحیت» را صادر کرد. این حکم پس از اعتراض زنی که اجازه کسب گواهینامه رانندگی موتورسیکلت از پلیس راهور ناجا را نداشت، در دیوان عدالت اداری صادر شد.
در بخشی از این حکم آمده بود: «وضعیت حاکم بر شهرنشینی، علیالخصوص کلانشهرها و عدم امکان مالی جهت تهیه خودرو برای همه اقشار و سهولت رفت و آمد با موتورسیکلت جهت رتق و فتق امور زندگی (که بعضاً زنان جامعه با توجه به وضعیت شخصی و خانوادگی خود شخصاً مجبور به حل آنها هستند)، ضرورت صدور گواهینامه برای آنان را بیشتر نمایان میکند.»
با وجود صراحت این رأی در ضرورت صدور گواهینامه موتور برای همه زنان کشور، برخی مسوولان این حکم را تنها مختص زن شاکی در اصفهان دانستند و برخی دیگر با استناد به شرع و قانون، ابراز امیدواری کردند که در مرحله تجدیدنظر، رأی متفاوتی صادر شود.
حجتالاسلام «هادی صادقی»، معاون فرهنگی قوه قضاییه با بیان این که در فرهنگ اسلام، سوار زین شدن برای بانوان مکروه است اما حرام نیست، گفته بود که این به معنای مجاز بودن رانندگی موتور برای زنان در کشور نیست.
او استدلال کرده بود که سوار شدن بر موتور میتواند به رعایت نکردن حجاب از سوی این دسته از شهروندان منجر شود.
با این حال، یک هفته بعد، نیروی انتظامی در مورد این رای تقاضای تجدیدنظر کرد. «روزنامه جوان» در گزارشی به نقل از روابط عمومی ناجا نوشت: «رای بدوی شعبه ۳۱ دیوان عدالت اداری صرفا برای شاکیه محترم صادر شده و طبق ماده ۶۰ قانون دیوان عدالت اداری، قابل تسری به عموم نیست و به عبارتی دیگر، رای صادره جنبه فردی دارد.»
پلیس راهور کشور مدعی است که چون در بند ششم شرایط دریافت گواهینامه موتورسیکلت، از جمله «ارایه مدرک مبنی بر روشن نمودن وضعیت نظام وظیفه افراد ذکور» قید شده است، زنان قادر به گرفتن گواهینامه رانندگی موتورسیکلت نیستند.
همچنین برخی از تندروهای مذهبی در ایران نیز به یک فتوای آیتالله «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی تکیه میزنند.
در دهه ۷۰ خورشیدی، استفتایی از آیتآلله خامنهای در مورد سوارکاری زنان شده بود که رهبر جمهوری اسلامی در پاسخ به آن نوشت: «اسب سوارى براى دختران و بانوان در مجامع عمومى و در منظر نامحرم، موجب جلب نظر مردان و در معرض فتنه و به فساد کشیده شدن اجتماع و منافى با عفت بانوان است و لازم است ترک شود و در صورتى که در منظر نامحرم نباشد، فى نفسه اشکال ندارد.»
پس از آن، دوچرخهسواری و رانندگی بر موتور برای زنان به صورت جدیتری ممنوع شد.
اما هنوز هم میتوان زنان و دخترانی را نشسته بر موتورهایی دید که در شهرهای ایران حرکت میکنند. برخی از آنها موتورسواری را از پدران، برادران یا حتی پسران خود آموختهاند. برخی دیگر نیز شاگردان موتورسوارهای نخبه ایران مانند نورا نراقی و بهناز شفیعی هستند.
البته به تازگی خبرهایی مبنی بر ممنوع شدن رانندگی و تمرین زنان موتورسوار در پیستهای موتورسواری تهران به گوش میرسد. فعلا میگویند به دلیل کرونا است اما کرونا موتورسواری مردان را در پیستهای موتورسواری مختل نمیکند.
مطالب مرتبط:
موتور سواری یک خانم در شب بارانی تهران
آرزو دارم آزادانه در خیابانها موتورسواری کنم
احضار محمدتقی فاضل میبدی به دلیل حمایت از دوچرخهسواری زنان
ایجاد ناامنی برای زنان؛ آیا میتوان از امام جمعه اصفهان شکایت کرد؟
امام جمعه اصفهان: باید جامعه را برای زنانی که کشف حجاب میکنند، ناامن کرد
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر