«نسخه‌های قرآن سوزانده می‌شوند. مساجد مسدود می‌شوند. مکاتب مسلمانان بسته می‌شوند. علمای دینی کشته می‌شوند. برادران به شکل اجباری به اردوگاه‌ها فرستاده می‌شوند. مسلمانان خاموش‌اند. صدایشان شنیده نمی‌شود. رنگ پرچم اویغورهاست که آن را ترکستان شرقی می‌دانند.»
این توییتی بود که «مسعود اوزیل» (مسووت اوزیل) بازیکن ترک‌تبار تیم ملی فوتبال آلمان و باشگاه «آرسنال» انگلیس، ۲۲ آذر سال ۱۳۹۸ در حمایت از مسلمانان «اویغور» چین منتشر کرد. گویا نامش از همان روز رفت در لیست سیاه پکن. شاید در همان سیاهه‌ای که امروز دولت کمونیست چین، نام شرکت‌های «بویینگ»، «لاکهید مارتین» و «ریتون» را به دلیل فروش اسلحه به تایوان در فهرست تحریم‌ها قرار داده است.
«نیویورک تایمز» دیروز نوشت: «او همه مخاطرات این توییت را می‌دانست، اما کلمه ارسال را لمس کرد.»
***
جمعیت قوم اویغورها در شمال غربی چین بیش از ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر ثبت شده است. اما سیاست‌های چین می‌گوید که نباید طی یک قرن آینده از این قوم کسی باقی مانده باشد.
آن‌ها مسلمان هستند و پیرو مذهب تسنن. گروهی که از ترکیب ریشه‌های ایرانی و عرب در قلمرو قزاق‌ها باقی مانده‌اند و حالا زندگی‌شان به دلیل سیاست‌های خاص دولت مرکزی چین تبدیل به حیات در اردوگاه اجباری شده است.
«آدریان زنز»، پژوهش‌گر مسائل تبت و ترکستان شرقی، تیر ماه سال جاری گزارشی منتشر کرد که بر اساس آن ادعا می‌شد دولت چین برای کنترل جمعیت اویغورها، زنان این اقلیت مسلمان را به اجبار عقیم کرده است یا مجبور به استفاده از دستگاه‌های منع باروری می‌کند.
دولت چین، ادعاهای آدریان زنز را «بی‌اساس»، «دروغین» و «برخاسته از سیاست‌های غرب» دانست، اما هرگز اجازه نداد که بازرسان سازمان ملل از این منطقه بازدید کنند.
شهریور سال ۱۳۹۷ خبرگزاری «دویچه‌وله» آلمان به نقل از یک شهروند مسلمان منطقه «یینگ» در شمال غرب چین نوشت: «در کوچه ما ۵۰۰ مسلمان زندگی می‌کنند. ماموران هر روز می‌آیند و همه ما را برای کار اجباری به روستاهای اطراف می‌برند.» او همچنین ادعا کرده بود که طبق قوانین جدید دولت چین، اویغورها دیگر حق ندارند روی فرزندان خود نام اسلامی بگذارند.
در این گزارش به کار اجباری کودکان نیز اشاره شده بود.
دولت چین سال‌هاست که اویغورها را «تروریست» معرفی می‌کند و برای سرکوب آن‌ها از توجیهی مانند «جلوگیری از تبدیل شدن غرب کشورش به سوریه‌ای جدید» استفاده می‌کند.
کشتار، شکنجه، کار اجباری، جداسازی کودکان از والدین، عقیم‌سازی و تبعید، همه و همه در سکوت محض دولت‌های اسلامی انجام می‌شوند.
شهریور سال جاری «مایک پومپئو»، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا، از آیت‌الله «علی خامنه‌ای» رهبر جمهوری اسلامی خواست همان سیاست محکوم کردن کشتار مسلمانان را در قبال چین هم دنبال کند.
وزیر خارجه آمریکا در توییت خود نوشت: «اگر به دنبال کسانی هستید که به اسلام خیانت می‌کنند، چین به دنبال نابودی اویغورها است. منتظر فراخوان عمومی شما برای مقابله با برخورد وحشتناک حزب کمونیستی چین با آن مسلمانان هستم.»
نه مقامات جمهوری اسلامی و نه رسانه‌های دولتی و نظامی‌اش، تا امروز کلامی در نکوهش کشتار و شکنجه مسلمانان اویغور نگفته و ننوشته‌اند.
آقای پومپئو پیش از این هم در مورد ماجرای کشتار و خشونت علیه اویغورهای چین واکنش نشان داده بود؛ وقتی که مسعود اوزیل در پی انتشار توییتش از سوی حکومت چین زیر فشار قرار گرفت، وزیر خارجه آمریکا نوشت: «رسانه‌های تبلیغاتی حزب کمونیست چین می‌توانند بازی‌های مسعود اوزیل و آرسنال را در طول فصل سانسور کنند، اما حقیقت پیروز خواهد شد.»
از لحظهای که انگشت مسعود اوزیل روی کلمه ارسال نشست، دولت چین تمام تلاش خود را برای زیر فشار گذاشتن این بازیکن، باشگاه آرسنال و «اتحادیه فوتبال انگلیس» به کار برد.
چین یکی از مهم‌ترین سرمایه‌گذاران خارجی لیگ برتر انگلستان به حساب می‌آید؛ چه یکی مانند کمپانی چینی «ال‌دی‌اسپورتس» روی صحنه و چه صرافی‌های «ارز دیجیتال» شرق آسیا در پشت پرده.
نیویورک تایمز می‌نویسد: «دوستان و نزدیکان مسعود اوزیل به او تذکر داده بودند که در این مورد واکنشی نشان ندهد. به او گفته بودند که باید چین را به عنوان یک بازار بزرگ تجارت جهانی به رسمیت بشناسد. اما او بدون ترس از واکنش خشمگینانه چین، اظهارنظر کرد.»
این رسانه در مقدمه گزارش خود ادعا کرده است که پیش از این هم مسعود اوزیل قصد داشت در حمایت از مسلمانان ایغور فریاد بزند، اما منصرفش کرده بودند. تا این‌که با شنیدن اخبار جدید برآشفته می‌شود.
گزارش‌هایی که از چین و اردوگاه‌های کار اجباری در این کشور به گوش می‌رسد، شاید هر مسلمان و غیرمسلمانی را برآشفته کند.
به صورت نمونه شهریور سال جاری «کنگره اویغورها مستقر در آمریکا» و همچنین «دیده‌بان نسل‌کشی» در نامه‌ای خطاب به «کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد» از آن‌چه در منطقه مسلمان‌نشین شمال غرب چین رخ می‌داد، ابراز نگرانی کردند و آن را «مصداق بارز نسل‌کشی» خواندند.
مواردی مانند ربایش مسلمانان اویغور، تبلیغات اجباری علیه آنان، بازداشت یک تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر، نابودی میراث فرهنگی و تاریخی، کار اجباری و کنترل جمعیت اجباری از جمله مواردی بود که در این نامه مورد اشاره قرار گرفت.
اما ورود به این داستان برای هر منتقدی تبعات سنگینی خواهد داشت. چین قدرت سیاسی و اقتصادی‌اش را در خطرناک‌ترین فضا علیه منتقد خود هزینه خواهد کرد.
اولین اقدام «عملی» چین پس از توییت مسعود اوزیل، توقف پخش مستقیم بازی‌های آرسنال از سوی دو شرکت «CCTV» و «PP Sports» بود. این یعنی سقوط چشم‌گیر سهام باشگاهی که بخش مهمی از درآمدش را از طریق «حق پخش تلویزیونی» به دست می‌آورد.
باشگاه آرسنال بلافاصله بیانیه‌ای صادر کرده بود: «اظهارات مسعود اوزیل، از بازیکنان ترک‌تبار این باشگاه در مورد سیاست‌های چین در قبال مسلمانان اویغور تنها دیدگاه‌های این ورزشکار است و ربطی به موضع‌گیری این باشگاه ندارد. آرسنال، به عنوان یک باشگاه فوتبال، همواره به سیاست مداخله نکردن در سیاست پایبند است.»
فایده‌ای نداشت. یک ماه بعد، کمپانی «NetEase» که بازی «PES» (پلی استیشن) را در کشور چین منتشر می‌کند، اعلام کرد نام و چهره و شخصیت مسعود اوزیل، از سه نسخه بازی این کمپانی، از جمله بازی پرطرفدار «PES 2020 Mobile» حذف شده است.
دی ماه سال ۱۳۹۸ وقتی آرام آرام ویروس کرونا در حال حرکت به سوی تمام دنیا بود، نشریه «دیل‌میل» انگلیس از سیاست دولت چین برای ممنوعیت نام و چهره مسعود اوزیل در این کشور خبر داد.
اما همه چیز به داخل کشور چین ختم نمی‌شود. فشار حداکثری برای حذف شدن نام مسعود اوزیل حتی از لیگ برتر انگلیس نیز از سوی چینی‌ها آغاز شده بود.
«ژه جی»، مدیر شرکت «Red Lantern» که یکی از ابرشرکت‌های بازاریابی ورزشی و از اسپانسرهای «لیگ برتر جزیره» است، مدعی شده است که «هواداران فوتبال در چین، همه چیز را بر اساس قدرت اسپانسرها و حامیان مالی در لیگ این کشور می‌سنجند، چون می‌دانند که شرکت‌ها و سرمایه‌گذارها، روی بازیکنان، مدیران، باشگاه‌ها و تمامیت فوتبال سلطه دارند. اما در انگلستان، کنترل لحظهای بازیکن کمی دشوارتر است.» این یعنی دولت چین نمی‌تواند به همان سرعتی که یک بازیکن یا مربی یا مدیر را در کشور خودش به سمت خفقان می‌برد، بازیکنی منتقد در لیگ برتر انگلستان را حذف کند.
اما مگر حذف نکرده است؟ پس از انتشار این توییت باشگاه آرسنال به شکل مشهودی مسعود اوزیل را زیر فشار گذاشت. پس از وقفه‌ای که در رقابت‌های لیگ برتر انگلیس به دلیل شیوع ویروس کرونا رخ داد، باشگاه لندنی از مسعود اوزیل خواست دستمزد خود را بیش از ۵۰ درصد کاهش دهد.
اوزیل اما سوالات مشخصی داشت؛ اول این‌که چرا؟ چرا فقط او؟ چرا او بیش از همه؟ دوم این‌که اگر این کاهش دستمزد «فقط» به دلیل بحران شیوع ویروس کرونا است، این تخفیف در چه صندوقی جمع می‌شود؟ کجا و چه‌گونه از آن استفاده خواهد شد؟ سوم این که آیا تخفیف او کمکی به حفظ تمامی کارکنان باشگاه آرسنال خواهد کرد؟
باشگاه آرسنال پاسخی نداد، مسعود اوزیل هم برگه کاهش دستمزدش را امضا نکرد. بقیه بازیکنان با برداشته شدن حدود ۱۲ درصد از حقوق خود موافقت کردند، با این حال وقتی مدیران آرسنال در جهت صرفه‌جویی و مبارزه با بحران مالی کرونا، حکم به اخراج «گانرزسوروس» (دایناسور عروسکی ورزشگاه آرسنال) دادند، مسعود اوزیل پیش‌قدم شد و در توییتر خود نوشت: «اخراجش نکنید، من حقوق او را می‌دهم.» این توییت او بیش از ۱۱ هزار بار ریتوییت شد، اما باز هم دایناسور را اخراج کردند.
مسعود اوزیل به کارهای عام‌المنفعه شهیر است. چه در ترکیه و یونان برای پناه‌جویانی که میان خاک و زمین و آسمان و آتش و گرسنگی و بیماری گیر افتاده‌اند، چه در آلمان برای کودکان بی‌سرپرست، چه در انگلستان برای بنیادهای خیریه. اما وقتی نمی‌داند که «دستور» کاهش دستمزدش از «کجا» آمده است، هیچ برگه‌ای را برای کاهش دریافتی‌اش امضا نمی‌کند.
پس گران‌قیمت‌ترین و البته سودآورترین بازیکن سال‌های اخیر آرسنال در فهرست ۲۵ نفره بازیکنان تیمش قرار نمی‌گیرد.
این یکی از هولناک‌ترین اتفاقات برای ستاره‌ای است که می‌توانست همچنان مرکز زمین توپچی‌های لندنی را برای خودش بکند. پس در واکنش به ماه‌ها بیرون ماندن از ترکیب آرسنال می‌نویسد: «من از ماه مارس امسال (اسفند ماه ۹۸) برای آرسنال به میدان نرفته‌ام. اما به شما قول می‌دهم که باز هم مثل همیشه به بهترین شکل به تمرین کردن ادامه می‌دهم و هر زمان هم که امکان داشته باشد صدایم را علیه رفتارهای غیرانسانی و برای برقراری عدالت بالا می‌برم.»
این پیامی غیرمستقیم است به چرایی خروجش از فهرست بازیکنان آرسنال از اسفند تا امروز.
آخرین نشانی که هواداران آرسنال از مسعود اوزیل دارند، پخش مستقیم بازی آرسنال و «راپیدوین» در «لیگ اروپا» از طریق صفحه توییترش بود. او باز هم جایی در لیست ۲۵ نفره (حتی روی نیمکت) آرسنال پیدا نکرد. پس بازی تیمش را همراه با هوادارانش دید.
نیویورک تایمز در بخش پایانی گزارش خود نوشته است: «مسعود اوزیل می‌گوید که همه چیز از یک "توییت" آغاز شد، اما باشگاه او چنین اعتقادی ندارد.» گزارش‌گر این رسانه در پایان می‌نویسد: «مهم نیست داستان از کجا آغاز شد؛ مهم این است که بعد از ۱۰ ماه (از آن توییت) دیگر هیچ نشانی از این بازیکن در فوتبال اروپا نیست.»
اسپانسرهای چین مسعود اوزیل را به سمت تاریکی پیش می‌برند. او قبل‌تر، یعنی مرداد سال ۱۳۹۷، از تیم ملی آلمان برای همیشه با این توییت خداحافظی کرد: «از دید رئیس فدراسیون آلمان و هوادارانش، زمانی که می‌بریم من آلمانی هستم، اما اگر ببازیم یک مهاجر به حساب می‌آیم.»
«آنگلا مرکل» صدراعظم کشور آلمان، در پی انتشار این توییت هر چند از رئیس فدراسیون فوتبال کشورش توضیح خواست، اما در پاسخ به اوزیل گفت: «برای تصمیم تو و خداحافظی‌ات احترام قائل هستیم. اما به یاد داشته باش که اکثریت ترک‌تباران ساکن آلمان به خوبی جذب جامعه این کشور شده‌اند.» همین‌طور فدراسیون فوتبال آلمان هم در بیانیه‌ای رسمی گفته بود که این فدراسیون یکی از مهم‌ترین ارکان کشور آلمان در کمک به مهاجرین برای جذب شدن در این کشور است.
انتقاد آلمانی‌ها به مسعود اوزیل پیش از شروع مسابقات جام جهانی روسیه و حتی قبل از آن نتایج اسف‌بار آلمان در جام جهانی آغاز شد؛ وقتی که او عکسی از خود کنار «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهوری ترکیه، را منتشر کرد. در این عکس مسعود اوزیل پیراهن شماره ۱۱ آرسنال را با امضای خود به آقای اردوغان هدیه می‌داد.
اوزیل از شیفتگان رئیس‌جمهور ترکیه و سیاست‌هایش است. حتی میهمان ویژه عروسی‌اش هم رجب طیب اردوغان بود. خرداد سال ۱۳۹۸ رجب طیب اردوغان به عنوان «ساقدوش» داماد در مراسم عروسی ستاره تیم ملی آلمان و باشگاه آرسنال حاضر شد.
به نظر می‌رسد ستاره سابق باشگاه‌های «شالکه»، «وردربرمن»، «رئال مادرید» و «آرسنال» خودش را برای پیوستن به خاطره‌ها آماده می‌کند. هر چند که گفته است می‌جنگد، اما بهای سنگین مقابله با سیاست‌های چین را پرداخت خواهد کرد.
این دلیل کافی است تا بدانیم چرا کشتار مسلمانان اویغور در شمال غربی چین برای سیاست خارجه ایران هیچ اهمیتی ندارد.
اویغورها ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر و مسلمانان ساکن در کرانه باختری رود اردن (فلسطین) کمتر از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر هستند.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر