«علی‌اکبر محتشمی‌پور»، روحانی ۷۵ ساله که صبح امروز بر اثر کرونا درگذشت؛ گذشته‌ای پرماجرا دارد؛ اما در ۱۰ سال گذشته از صحنه سیاسی ایران دور بود.
او در دهه ۱۳۶۰ یکی از شخصیت‌های محوری جریان خط امام یا چپ‌های مذهبی بود. محتشمی‌پور از ۱۵ سالگی به حوزه‌های علمیه تهران، قم و نجف رفت و مدتی نیز شاگرد «مصطفی خمینی»، فرزند ارشد بنیان‌گذار جمهوری اسلامی بود.
نخستین بار۱۶ ساله بود که هنگام پخش اعلامیه مخالفت «روح‌الله خمینی» دستگیر و زندانی شد. او از ۲۰ سالگی از ایران به نجف رفت و جزء روحانیون نزدیک به آیت‌الله خمینی بود. او پس از انقلاب نیز سِمت‌های حساسی گرفت. نماینده آیت‌الله خمینی در صداوسیما از جمله اولین سمت‌های او بود.
چهار سال نخست دهه ۱۳۶۰ یکی از اقدامات محتشمی‌پور سازماندهی اعزام نیروهای ایرانی به لبنان و به تعبیری سازماندهی «حزب‌الله لبنان»، گروه شبه‌نظامی شیعیان لبنان بود. او که آن زمان سفیر ایران در سوریه بود، با کمک سپاه پاسداران و پشتیبانی روحانیون حاکم بر ایران هسته‌های اولیه نیرویی را شکل داد که بعدها با تکثیر آن در فلسطین و عراق و یمن، نیروهای شبه‌نظامی «نیابتی» ایران نام گرفتند. در همین ایام بود که بر اثر انفجار بمبی که در یک بسته پستی کارگذاشته شده بود، از ناحیه چشم، گوش و دو دست آسیب دید و معلول شد. روح‌الله خمینی در پیام خود به این مناسبت، این ترور نافرجام را به «ایادی استکبار جهانی» منتسب کرد.
محتشمی‌پور پس از آن به ایران بازگشت و وزیر کشور دولت دوم «میرحسین موسوی» شد.
«علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی» در خاطرات ۱۰ مهر ۱۳۶۴ نوشته است: « اعضای شورای حزب‌الله لبنان آمدند و از مراجعت آقای [علی‌اکبر] محتشمی[پور] به ایران و عدم همکاری سپاه در لبنان و نداشتن بودجه شکایت داشتند و استعفا کردند. در هر موردی توضیح دادم و آن‌ها را راضی برگرداندم. مبلغ ده هزار دلار از کویت برای کمک به مبارزات لبنان رسیده بود که به آن‌ها دادم.»
نام محتشمی‌پور در دوره وزارت کشور با مجموعه‌ای از اتفاقات انتخاباتی آن سال‌ها گره خورده است. از جمله اختلاف نظر با شورای نگهبان درباره برگزاری انتخابات مجلس سوم. در آن دوره رویارویی محتشمی‌پور، وزیر وقت کشور و شورای نگهبان بر سر تایید انتخابات چند شهر به ویژه تهران، چنان بالا گرفت که منجر به دخالت آیت‌الله خمینی به نفع وزارت کشور شد.
یکی از اقدامات او در پایان عمر آیت‌الله خمینی، سوال درباره صلاحیت اعضای نهضت آزادی است که این سوال و پاسخ بعدها یکی از مهم‌ترین مستندات برای حذف اعضای این گروه شد. این نامه پس از چند دهه همچنان حاشیه‌ساز است و نهضت آزادی اعلام کرده که به دست‌خط آیت‌الله خمینی نیست.
همچنین برخی تاسیس برخی از گروه‌های حزب‌الله در داخل ایران را به محتشمی‌پور نسبت می‌دهند.
او در دوره وزارت کشور خود با جریان مشهور به راست درگیر بود و یکی از اقداماتش مخالفت با انتصاب محمدجواد ظریف به عنوان نماینده ایران در سازمان ملل بود.
محتشمی‌پور در انتخابات میان دوره‌ای مجلس سوم در بهمن ۱۳۶۸ از تهران به مجلس شورای اسلامی راه یافت و یک سال بعد در کنار «صادق خلخالی» و برخی نمایندگان جناح چپ مجلس خواستار حمایت ایران از صدام در مقابل حمله آمریکا شد.
او «صدام حسین» را به «خالد بن ولید» (یکی از سرداران نظامی زمان پیامبر اسلام) تشبیه کرد. این موضع تا سال‌ها بعد توسط مخالفان به رخ جریان چپ کشیده می‌شد.
محتشمی‌پور یک سال و نیم پس از فوت آیت‌الله خمینی در انتخابات دوم خبرگان رهبری از سوی شورای نگهبان ردصلاحیت شد و به این ترتیب موقتا از صحنه سیاسی کنار رفت. او نیز مانند دیگر اعضای جریان چپ یکی از مخالفان علی خامنه‌ای در دوران ریاست‌جمهوری بود.
محتشمی‌پور بعد از درگذشت روح‌الله خمینی و پایان دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی، تا سال‌ها فقط فعالیت مطبوعاتی داشت و مجله «بیان» را منتشر می‌کرد؛ تا اینکه سال ۱۳۷۶ که «محمد خاتمی» رییس‌جمهور اصلاح‌طلب به پیروزی رسید، دو سال مشاور اجتماعی او بود. او در همه سال‌های پس از انقلاب هرگز از موضوع مورد علاقه خود غافل نشد؛ مساله فلسطین و قدس. علاقه محتشمی‌پور به تحولات منطقه به ویژه فلسطین و لبنان به حدی بود که در کنار برگزاری کنفرانس‌های مختلف با عناوین حمایت از قدس و فلسطین، سال ۱۳۷۸ با حضور در خبرگزاری تازه تاسیس «ایسنا»، نخستین‌بار «سرويس ويژه فلسطين» را افتتاح کرد.
او همان سال در انتخابات مجلس ششم جزء راه‌یافتگان به مجلس بود. پس از حذف «علیرضا رجایی» توسط شورای نگهبان در مرحله دوم انتخابات علی‌اکبر محتشمی‌پور و «الیاس حضرتی» به مجلس راه یافتند. محتشمی‌پور رییس فراکسیون دوم خرداد مجلس شد. در ماجرای رد صلاحیت گسترده اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس هفتم، او تایید صلاحیت شد و در تحصن نمایندگان معترض شرکت نکرد؛ اما از نامزدی انصراف داد.
محتشمی‌پور آذر ۱۳۸۲ یک ماه پیش از ردصلاحیت گسترده اصلاح‌طلبان در جریان انتخابات مجلس هفتم در مصاحبه‌ای گفته بود: «به اعضای جبهه دوم خرداد گفته‌ام كه اگر شورای نگهبان چهره‌های شاخص احزاب را ردصلاحيت كند، شما می‌توانيد در ده‌ها لايه مختلف نيروهای اصلاح‌طلب داشته باشيد كه مردم انتخاب كنند ... ما به هيچ وجه نبايد برای مشاركت در انتخابات خط قرمز بگذاريم.»
او سال ۱۳۸۴ رییس ستاد انتخاباتی «مهدی کروبی» در انتخابات ریاست‌جمهوری بود؛ اما در انتخابات سال ۱۳۸۸ ریاست «کمیته صیانت از آرا» در ستاد میرحسین موسوی را پذیرفت. پس از انتخابات سخنرانی‌های او دراعتراض به تقلب در انتخابات منتشر شد.
او پس از اعتراضات به انتخابات از ریاست دبیرخانه کنفرانس حمایت از قدس هم کنار گذاشته شد؛ دبیرخانه‌ای که در دو دوره مجلس اصول‌گرای هفتم و هشتم، همچنان ریاست آن را بر عهده داشت.
او از سال ۱۳۹۰ به نجف رفت و در موضوعات سیاسی ایران دخالتی نداشت تا اینکه پس از ابتلا به کرونا و انتقال به ایران صبح ۱۷ خرداد درگذشت.
علی‌اکبر محتشمی‌پور در یکی از آخرین مصاحبه‌های خود گفته بود که زندگی در نجف عراق و ادامه تحصیلات دینی در حوزه علمیه نجف را بر ایران ترجیح می‌دهد و تنها گاهی برای دید و بازدید بستگان به ایران بازمی‌گردد. پیش از مرگ محتشمی‌پور نیز میرحسین موسوی با پسر او تماس گرفته بود و از اقداماتش در لبنان و دولتش تجلیل کرده بود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر