ابراهیم رییسی؛ از اعدام فروزان عبدی و نوید افکاری تا تبریک به محمدرضا گرایی

«ابراهیم رییسی»، رییس جمهوری اسلامی به مدال‌آوران ایرانی حاضر در رقابت‌های المپیک تبریک گفته است. او در پیامی جداگانه و اختصاصی، «محمدرضا گرایی» کشتی‌گیر فرنگی‌کار ایرانی را نیز خطاب قرار داده و در پیام تبریکی برای او این چنین نوشته است: «کسب مدال ارزشمند طلا در رقابت‌های المپیک توکیو ۲۰۲۰ را در رشته کشتی فرنگی که موجب شادی دل مردم شد، تبریک می‌گویم و برای شما در ادامه این راه و افتخار آفرینی در عرصه‌های مختلف ورزشی آرزوی موفقیت می‌کنم.»

«نوید افکاری»، دوست، همشهری و رقیب تمرینی برادران گرایی، در روزهایی که ابراهیم رییسی ریاست قوه قضاییه جمهوری اسلامی را در دست داشت، اعدام شده بود.

همچنین «محمدعلی گرایی» برادر محمدرضا گرایی به دلیل حمایت از نوید افکاری، بازداشت و بازجویی شده بود.

ابراهیم رییسی در طول دوران حضورش در دستگاه‌های قضایی ایران، حکم اعدام برخی از ورزشکاران ایرانی را صادر کرده است.

***

ابراهیم رییسی را با عنوان «عضو هیات مرگ» در ایران می‌شناسند. اما سوابق او در جمهوری اسلامی لبریز از احکامی است که پس از اجرا، رخت سیاه بر تن خانواده‌ها نشانده است.

در بررسی سوابق ابراهیم رییسی، هیچ سابقه جدی و فعالیتی قابل توجه علیه حکومت پهلوی وجود ندارد. شاید تنها اقدام انقلابی او، سر زدن به آیت‎الله «علی خامنه‌‌ای» در زمان تبعید به «ایرانشهر» باشد. ملاقاتی که او را به امین رهبر کنونی تبدیل کرد.

پس از انقلاب و در حالی که کمی کمتر از ۱۸ سال سن داشت، خود را به بدنه اصلی نظام جمهوری اسلامی وصل کرد. یعنی سال ۱۳۵۷ با دادیاری کرج، وارد ساختار قوه قضاییه شد. دو سال بعد، هنگامی که به بیست سالگی رسیده بود، ارتقا درجه گفت و به سمت دادستان انقلاب کرج رسید.

برخی از چهره‌های نزدیک به خاندان پهلوی در شهر کرج کاخ، باغ یا باغچه‌ای داشتند، به همین دلیل از کرج به عنوان شهری مهم جهت رسیدگی به امور گروه‌هایی که «معاند نظام» خوانده می‌شد، یاد شده است.

ابراهیم رییسی از ابتدا مامور برخورد با گروه‌های مخالف حکومت بود و البته نام برخی از سرکوب‌ها را اقدامات فرهنگی گذاشت.

احکامی که او صادر می‌کرد، در سال‌های ابتدایی دهه ۶۰ «انقلابی» و سپس «فرهنگی» خوانده شد. اما آن‌ چنان در اجرای احکام اعدام قاطع بود که طی سال‌های۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳ هم‌زمان، دادستانی همدان و کرج را با هم در دست داشت.

رفتار قضایی او چنان مورد توجه سران نظام قرار گرفت که سال ۱۳۶۴ به عنوان دادستان انقلاب تهران منصوب شد. از نخستین اقدامات او پس از حضور در دادستانی تهران، انتقال «نورالدین کیانوری»، دبیرکل «حزب توده» و «مریم فیروز» همسرش از زندان به خانه امن وزارت اطلاعات بود.

اما عملیات «مرصاد» زندگی ابراهیم رییسی را تغییر داد. چهارم مرداد ۱۳۶۷ و بلافاصله پس از تصویب قطع‌نامه ۵۹۸ شورای امنیت به منظور پایان جنگ ایران و عراق، گروه «مجاهدین خلق» در عملیاتی که خود نام آن را «فروغ جاویدان» گذاشته بودند، از خاک عراق به سوی ایران حمله کردند. این نبرد که ایران نامش را عملیات «مرصاد» گذاشت، طی چهار روز و با شکست سنگین مجاهدین به پایان رسید.

با این وجود اما «روح‌الله خمینی» رهبر وقت انقلاب طی حکمی به «حسینعلی نیری» (حاکم شرع وقت)، «مرتضی اشراقی» (دادستان وقت)، «ابراهیم رییسی» (معاون وقت دادستان) و «مصطفی پورمحمدی» (نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین) ماموریت داد تا پرونده زندانیان سیاسی منتسب به مجاهدین خلق را که همچنان بر سر موضع خود بودند، بررسی و حکم اعدام آن‌ها را صادر کنند.

جمهوری اسلامی تعداد اعدام‌شدگان را ۱۷۰۰ نفر اعلام کرد، اما نهادهای حقوق بشری، این تعداد را بیش از ۳هزار زندانی و در برخی آمارها بیش از ۴۸۰۰ نفر دانسته‌اند.

ابراهیم رییسی، با تیرباران، خون، طناب دار و اعدام بیگانه نیست. او از ابتدای انقلاب تا چند روز قبل، دستی در بالاترین نهادهای قضایی کشور داشت و آخرین مقامش نیز ریاست قوه قضاییه کشور بود؛ ورزشکاران بسیاری در دوران او حبس، شکنجه یا حتی اعدام شدند.

«حبیب خبیری»، کاپیتان تیم ملی فوتبال جوانان و امیدهای ایران و بازیکن سابق تیم ملی، یکی از ورزشکارانی بود که به جرم عضویت در سازمان مجاهدین بازداشت و توسط شخص «اسدالله لاجوردی» رییس وقت زندان اوین اعدام شد.

مشهورترین شخصیت ورزشی ایران که رد خون او روی سوابق ابراهیم رییسی به چشم می‌خورد، «فروزان عبدی» است؛ بازیکن سابق تیم ملی والیبال زنان ایران.

فروزان عبدی را سال ۱۳۶۱ در کرج به جرم عضویت در سازمان مجاهدین خلق دستگیر می‌کنند. یعنی همان سالی که ابراهیم رییسی، ریاست دادستانی کرج را برعهده داشت. گفته می‌شود دستور بازداشت تمام اعضای خانواده‌ فروزان عبدی را که یک روز پس از او بازداشت شدند، آقای رییسی صادر کرده بود. خانواده‌اش شش ماه در این زندان به اتهام «هم‌خانواده بودن» با فروزان، در حبس بودند. 

فروزان عبدی تا سال ۱۳۶۷ در زندان «گوهردشت» یا همان «رجایی شهر» کنونی در حبس و زیر شکنجه بود. وقتی می‌خواستند فروزان عبدی را برای اجرای حکم ببرند، یک جمله گفته بود: «این‌ها از دستمان خسته شده‌اند، می‌خواهند آزادمان کنند.»

رفت و دیگر برنگشت؛ او جزو اعدامیانی بود که ابراهیم رییسی در «هیات مرگ» دستور به اعدامش را داد. هنوز نشان دقیقی از خانواده‌اش هم حتی در دست نیست.

«نوید افکاری» آخرین و مشهورترین ورزشکاری است که در دستگاه قضایی تحت امر ابراهیم رییسی اعدام شد.

پس از اعدامش فایل صوتی او در حالی منتشر شد که به قاضی دادگاه اصرار می‌ورزید، اعترافات او زیر شکنجه و با وعده آزادی گرفته شده است.

۲۲ شهریور سال ۱۳۹۹ زمانی که ابراهیم رییسی ریاست قوه قضاییه جمهوری اسلامی را برعهده داشت، نوید افکاری توسط نیروهای دستگاه قضایی اعدام شد.

کشتی‌گیر فرنگی‌کار شیرازی، یک بار به اتهام قتل یک مامور حکومتی در جریان اعتراضات مرداد ۱۳۹۷ در شیراز حکم اعدام گرفت و بار دیگر نیز برای شرکت در این اعتراضات، با اتهام «محاربه» در دادگاه انقلاب به مرگ محکومش کردند. اتهاماتی که از سوی نوید افکاری رد شده بود. 

دو برادر دیگر او، «وحید» و «حبیب» هم به ترتیب به ۵۴ سال و شش ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق و ۲۷ سال و سه ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده‌اند. آن‌ها متهم شدند که در مرداد ۱۳۹۷ فردی به نام «حسن ترکمان»، از اعضای بسیج شیراز و کارمند حفاظت سازمان آب این شهر را به قتل رسانده‌اند.

وحید و حبیب افکاری هر دو از زمان اعدام نوید افکاری، در زندان انفرادی هستند.

دقیقا سه روز پیش از اجرای حکم اعدام نوید افکاری، پدر و مادر نوید، وحید و حبیب افکاری با انتشار نامه‌ای خطاب به ابراهیم رییسی رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی، از او خواستند دستور دهد تا به دلیل «آثار ضرب‌وشتم» در بدن سه فرزند خود، آن‌ها را به پزشکی قانونی ببرند.

با این وجود حکم اعدام نوید افکاری با نظر مستقیم ابراهیم رییسی اجرا شد.

پیش از اجرای این حکم، برخی از چهره‌های سرشناس کشتی ایران از جمله «رسول خادم»، رییس پیشین این فدراسیون قصد دیدار با ابراهیم رییسی، برای پادرمیانی و شکستن حکم را داشتند که شخص رییس قوه قضاییه با این درخواست‌ها مخالفت کرد.

هم‌زمان با اعدام نوید افکاری، «محمدعلی گرایی» قهرمان کشتی فرنگی ایران در شیراز که دوست، رفیق و رقیب تمرینی نوید افکاری بود توسط نهادهای امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی بازداشت می‌شود.

محمدعلی گرایی در المپیک توکیو به مقام چهارم رسید و محمدرضا گرایی برادرش به مدال طلای این رقابت‌ها دست یافت.

هر دو برادر، پیش از اجرای حکم از نهادهای امنیتی و قوه قضاییه خواسته بودند، نوید افکاری را عفو کنند. هر دو برادر که رابطه‌ای خانوادگی و نزدیک با نوید افکاری و برادران‌ او داشتند، در پیامی اینستاگرامی برای زندانی محکوم به اعدام آرزوی بخشش کرده بودند.

حالا ابراهیم رییسی به مدال‌آوران ایران تبریک گفته است. خودش پیش از این دستی در اعدام، بازداشت و شکنجه ورزشکارانی داشت که با خط فکری او زاویه داشتند. او به محمدرضا گرایی در حالی تبریک گفته است که در زمان ریاست بر قوه قضاییه، برادر او را بازداشت و یکی از نزدیک‌ترین دوستانش را اعدام کرده بودند.

ابراهیم رییسی در آیین تحلیف خود در مجلس شورای اسلامی، خود و جمهوری اسلامی را «مدافع حقوق بشر» معرفی کرده بود.