شهر «ووهان» که بنا بر گزارش‌ها شیوع ویروس کرونا از آن‌جا آغاز شد، حالا دوباره نامش در گوش ایرانیان پیچیده است؛ اما به دلیل دیگری. بیش از ۶۰ درصد واکسن‌هایی کرونایی که به ایران وارد شده، واکسن سینوفارم ساخت کشور چین است. هلال احمر جمهوری اسلامی از اردیبهشت امسال دست به واردات گسترده این واکسن زده و اخیرا اعلام کرد، این روند تسریع خواهد شد. در این بین بنا بر گزارش‌های منتشر شده، کشور چین دو نوع واکسن سینوفارم مختلف، یکی ساخته شده در پکن (نیم میلی لیتری) و ووهان (یک میلی لیتری) به طرف ایرانی فروخته است. موضوعی که از سوی سازمان غذا و داروی جمهوری اسلامی و هلال احمر قویا تکذیب شد. در طرف دیگر ماجرا هلال احمر از انتشار جزییات مربوط به واردات واکسن با توجه به تحریم‌ها، سرباز می‌زند. این موضوع نگرانی‌های بسیاری در خصوص اثربخشی واکسن با توجه به فوت دست‌کم دو هزار نفر از افراد واکسینه شده در ایران، ایجاد کرده است.
***
موضوع از آن‌جا آغاز شد که هفته پایانی مردادماه گزارشی در خصوص فوت بیش از دو هزار نفر از افراد واکسینه شده از سوی مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منتشر شد. تحلیل‌ها و دلایل مختلفی از سوی کارشناسان برای فوت این تعداد شهروند که عددی ۷۵ برابر میزان جهانی آن بود، مطرح شد. حتی برخی معتقد بودند، وزارت بهداشت با هدف توجیه روند کند واکسیناسیون در کشور دست به انتشار این آمار زده تا شهروندان از مطالبه واکسن دست بردارند.
در میان انبوهی از تحلیل‌ها برخی از شهروندان گزارش کردند، هر ویال واکسن سینوفارم، به دو نفر تزریق می‌شود. این در حالی است که بنا بر اعلام سازمان جهانی بهداشت و حتی دستورالعمل وزارت بهداشت برای تزریق واکسن سینوفارم، هر ویال (ظرف محتوی دارو) دارای نیم میلی‌لیتر واکسن بوده و باید به یک نفر تزریق شود.
حال اینکه براساس گزارش‌های مکرر شهروندان واکسن سینوفارمی که در ایران مورد استفاده قرار گرفته، ویال‌های یک میلی لیتری دارد. به عبارتی از هر ویال دو سرنگ و برای دو نفر پر می‌شود.
«روزنامه مردم‌سالاری» اخیرا به نقل از یکی از مخاطبان خود در کانال تلگرامی این روزنامه نوشته بود: «صبح امروز ۳۰ مرداد من و برخی از دوستان برای زدن دوز دوم واکسن کرونا به دانشکده توانبخشی منطقه ۷ خیابان دماوند مراجعه کردیم؛ اما با کمال تعجب دیدیم، هر دوز واکسن را برای دو نفر می‌زدند! وقتی اعتراض کردیم، مسئول تزریق گفته به دلیل کمبود واکسن به ما گفتند این طور عمل کنید.»
یک داروساز شاغل در ایران که نخواست نامش فاش شود، در این‌باره به «ایران‌وایر» توضیح داد: «پس از اینکه خبر فوتی‌های گسترده افراد واکسینه شده منتشر شد، همکاران داروساز اعلام کردند یکی از مهمترین علت‌ها این است که مردمی که واکسن سینوفارم را دریافت کرده‌اند، در مقابل ویروس واکسینه نشده‌اند چون میزان دوز کمی به آن ها تزریق شده؛ هرچند در اشتباه بودیم و مشکل فراتر از آنچه بود که تصور می‌شد.»
کادر درمان شاغل در مراکز تزریق واکسن می‌گویند پیش از این ویال‌های واکسن سینوفارم یک میلی لیتری مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما در بخشی از واکسن‌های جدید این میزان نیم میلی‌لیتر شده است. آن‌ها می‌گویند از سوی وزارت بهداشت دستور گرفته بودند که هر ویال را به دو نفر تزریق کنند و حالا با توجه به کاهش محتوای ویال دستورات تغییر کرده است.
روزنامه «جهان صنعت» روز پنج‌شنبه ۴ شهریورماه، طی گزارشی اعلام کرد دو نوع واکسن سینوفارم به ایران وارد شده است. این روزنامه در بخشی از این گزارش آورد: «نوع اول واکسن سینوفارم ووهانی است که در سایت ووهان با کیفیت کمتر تولید و با قیمت هر عدد ۱۰ دلار به فروش می‌رسد. دیگری واکسن سینوفارم ساخت پکن است که در شهر پکن با کیفیت بیشتر و با قیمت هر عدد ۲۵ دلار تولید و فروخته می‌شود. در همین راستا به تازگی شایعاتی به گوش می‌رسد که واکسن سینوفارم ووهان از نظر میزان اثربخشی بسیار کم‌اثرتر از نمونه اصلی است و شاید همین موضوع دلایل افزایش تلفات در افراد واکسینه شده در ایران است».
«کیانوش جهانپور»، سخن‌گوی سازمان غذا و دارو جمهوری اسلامی درباره این احتمال به جهان صنعت گفته است: «واکسنی که ما تهیه کردیم و در ایران دارای مجوز مصرف است، Sinopharm (Beijing): BBIBP-CorV نام دارد. حدود ۱ میلیون و ۵۵۰ هزار اهدایی و مابقی هم خریداری شده است. البته به محض اینکه واکسن برکت در چرخه واکسیناسیون وارد شد، ناگهان سینوفارم ارزان‌تر شد.»
او تاکید کرده بخش خصوصی در صدد تهیه واکسن سینوواک و سینوفارم ووهان هستند، ولی هنوز توفیقی نداشتند.
داروساز مطلع از وضعیت واکسیناسیون در ایران در خصوص تفاوت این دو واکسن به «ایران‌وایر» می‌گوید: «تابه حال پیش نیامده که آقای جهانپور بگوید ماست من ترش است. طبیعی است که خبر را تکذیب کند. واکسن شرکت ووهان برخلاف واکسن پکن (BBIBP-CorV) که حجم نیم میلی لیتری دارد، یک میلی لیتر است. نکته مهم نیز این است که شهروندان می‌گویند برای نوبت اول نوع واکسن با ویال دو دوز و برای نوبت دوم واکسن ویال تک دریافت کرده‌اند. اهمیت ماجرا اینجاست که متد ساخت واکسن پکن و ساخت ووهان باهم فرق می‌کند».
این منبع مطلع ادامه داد: «وقتی می‌گوییم کارایی متفاوتی دارند، یعنی پروتئین‌های igG یا آنتی‌بادی‌های آن‌ها فرق می‌کند. نکته مهمی است که کوچک‌ترین تفاوت در میزان آنتی‌بادی در دوزها، به این معنی است که دوز بعدی دیگر نقش یادآور دوز اول را نخواهد داشت. نتیجه اینکه مصونیت به مراتب کمتری ایجاد می‌کند و احتمال ابتلای فرد به ویروس، آن هم ویروس دلتا که در ایران سویه غالب است، افزایش می‌یابد.»
بنا بر گزارش رسانه‌های ایران نیز تاثیرگذاری این دو واکسن باهم متفاوت است. نکته حائز اهمیت دیگر نداشتن تاییدیه سازمان جهانی بهداشت واکسن ووهان است. «خبرآنلاین» در این‌باره نوشته است: «این دو واکسن اگرچه توسط یک شرکت تولید شده‌اند، اما کاملا با هم دیگر تفاوت دارند؛ واکسن نوع پکن دارای تاییدیه سازمان جهانی بهداشت با تاثیرگذاری ۷۹ درصد است و واکسن ووهان با تاثیرگذاری ۷۲.۵ درصد هنوز تاییدیه سازمان جهانی بهداشت نگرفته است.»
نگرانی اصلی کارشناسان در این است که وزارت بهداشت دوز اول را واکسن ووهان تزریق کرده و برای دو دوم از واکسن پکن استفاده می‌کند؛ حال اینکه با توجه به اثربخشی متفاوت دو واکسن، اینکه واکسن برای ایرانیان اثربخش بوده، زیر سوال است؟
از طرفی تاکید هلال احمر بر عدم انتشار اسناد مربوط به واردات واکسن‌ها، مزید بر علت شده تا موضوع هم‌چنان پشت پرده بماند.
بنا بر گزارش‌های تایید نشده، وزارت بهداشت دستوراتی از قبیل امحای جعبه‌های واکسن سینوفارم را نیز پیش از این صادر کرده بود.
این در حالی است که حتی مطالعاتی در خصوص میزان اثربخشی واکسن در ایران صورت نگرفته است و در حال حاضر تنها کمیت و بالا بردن درصد افراد واکسینه شده برای جمهوری اسلامی اهمیت دارد.
بنا بر اعلام «کریم همتی»، مدیرکل هلال‌احمر، از اردیبهشت تاکنون ۱۹ میلیون و ۲۸۰ هزار دوز واکسن کرونا به کشور وارد و تحویل وزارت بهداشت شده است. ایران تاکنون توانسته در مجموع ۲۹ میلیون واکسن به کشور وارد کند.
«مسعود یونسیان»، استاد اپیدومولوژی دانشگاه تهران، اخیرا اعلام کرد نسبت کسانی که در ایران دو دوز واکسن دریافت کرده‌اند، کمتر از چهار درصد است.
به گفته او جمعیت ۵۰ کشور جهان بیش از نیمی از دو دوز واکسن را دریافت کرده و در مجموع تا پایان مردادماه حدود ۱۰۰ کشور از نظر نسبت واکسیناسیون از ایران بهتر هستند. او تاکید کرد میزان واکسیناسیون فقط در ۵۰ کشور که اکثر آن‌ها از آفریقا و کشورهای ضعیف اقتصادی هستند، از ایران کمتر است.
شمار فوتی‌های روزانه ایران طی هفته اخیر و براساس گزارش وزارت بهداشت عددی بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ فوتی اعلام شده است. سازمان نظام پزشکی این میزان را سه تا چهار برابر آنچه وزارت بهداشت اعلام کرده، تخمین زده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر