«فارس حیدری»، کودک یک سال و چهارماهه ساکن کوی «گل‌دشت» اهواز قربانی تازه جوی‌های رو باز فاضلاب اهواز است. او صبح روز جمعه ۱۹ آذر ۱۴۰۰ وقتی همراه با پدر و مادرش در خیابان مقابل خانه خود نشسته بود، در لحظه‌ای غفلت، به سمت جوهای رو باز رفت و در آن افتاد.
فارس اولین قربانی جوهای رو باز فاضلاب در اهواز نیست اما پرونده مرگ دیگر کودکان نیز از سوی مسوولان هم‌چنان در ابهام و تعلیق تعیین تکلیف نشده و اگر هم به نتیجه‌ای رسیده، افکار عمومی از آن بی‌اطلاع است.
***
روی بنر تسلیتی که مقابل خانه «فارس حیدری» نصب شده است، دو تصویر خندان از کودکی زیبا دیده می‌شود. روی اعلامیه به زبان عربی جملاتی نوشته شده است که قلب انسان را از خشم و اندوه لبریز می‌کند: «بازگشت همه به سوی او است.... ای فارِس به پیش خدایت برو و از آتش گرفتن قلب‌های‌مان شکایت کن. بگو در اهواز عربی، کودکان در اسارت و اِشغال می‌میرند. مرا فاضلاب‌ها بلعیدند و نفت پدرم را دیگران. دیگر کدام مسوول می‌تواند مرا به آغوش مادرم باز گرداند؟»
یکی از نزدیکان فارس درباره جزییات مرگ این کودک خردسال به «ایران‌وایر» می‌گوید: «روز جمعه هفته گذشته فارس و خانواده‌اش مقابل در خانه نشسته بودند. گل‌دشت منطقه محرومی است. سرگرمی خاصی در آن وجود ندارد. روزهای تعطیل زیاد پیش می‌آید که خانواده‌ها دور هم جلوی در خانه‌هایشان بنشینند. هیاهوی بازی بچه‌ها زیاد بود و اصلا نفهمیدیم فارس کی به طرف جوی فاضلاب رفت و داخل آن افتاد. سنش خیلی کم بود؛ یک سال و چهارماه. نمی‌توانست درست راه برود. وقتی فهمیدیم که دیگر کار از کار گذشته بود.»
به گفته این فرد نزدیک به خانواده فارس، دوربین‌های مداربسته در خیابان محل زندگی آن‌ها نشان می‌دهند که خانواده نیم ساعت بعد از افتادن کودک در جوی فاضلاب متوجه غیبت او شده بودند: «وقتی پیدایش کردیم، نیم ساعت گذشته بود و فارس نفس نداشت.»
او در تشریح شمایل جوی‌های رو باز منطقه گل‌دشت می‌گوید: «عمق جوی‌ها در گل‌دشت نیم‌متر شاید هم بیشتر است. نه تخلیه می‌شوند و نه لای‌روبی. فارس قدش کمتر از قد جوی آب بود و در انبوه گل و لجن خفه شد. واقعا برای جایی که این همه نفت و گاز و ثروت دارد، زشت نیست که در محله‌هایش هنوز جوی رو باز به جای شبکه فاضلاب دارد؟ آن‌هم بدون هیچ حفاظی؟ »
تابستان سال ۱۳۹۹، کودک یک ساله‌ای به نام «صدیقه حیدری» در «کوی سیاحی» اهواز درست همان‌طور که فارس جان خود را از دست داد، جان باخت. برادر ۱۲ ساله صدیقه زمانی دست کوچک او را در میان گل و‌لای و فاضلاب جوی رو باز مقابل خانه‌شان دید و بالا کشید که نفس صدیقه دیگر بالا نمی‌آمد و شوک و احیا و تلاش برای بازگرداندن او به زندگی بی‌فایده بود.
مرگ صدیقه حیدری یکی از معدود خبرهایی بود که رسانه‌ای شد؛ مرگی دردناک و تراژیک که از پس آن مادرش هنوز هم نتوانسته است به زندگی عادی بازگردد.
بهمن سال گذشته نیز «دانیال نواصری (ناصری)»، کودک سه ساله‌ای از اهالی عرب ساکن «کوت عبدالله» به هوای بازی از خانه دور شد و در یک لحظه غفلت، به جوی بزرگ و رو باز مملو از لجنی افتاد که عمقی بیش از ۵۰ سانتی‌متر داشت.
چه کسی پاسخ‌گو است؟
نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری «مهر» درباره مرگ کودکان در جوهای رو باز فاضلاب گفته است: «زیبنده کلان‌شهر اهواز و شهروندان آن نیست که هراز چند گاهی شاهد بروز حادثه در این جوی‌های رو باز باشیم.»
«سید کریم حسینی» هم‌چنین گفته است مسوولیت لای‌روبی این جوی‌ها بر عهده شهرداری است: «در کوی گل‌دشت به دلیل نبود شبکه فاضلاب، جوی‌های رو باز از سوی شهرداری احداث شده‌اند که لای‌روبی آن‌ها هم با شهرداری است.»
شهرداری و آبفای اهواز اما سال‌ها است این مسوولیت را بر دوش دیگری می‌اندازند و مرگ‌های بیشتری را رقم می‌زنند.
مسوولان آبفا با اشاره به این مساله که در مناطق فاقد شبکه فاضلاب هیچ جوی رو بازی را مدیریت نمی‌کنند، مسوولیت را به گردن شهرداری می‌اندازند. در مقابل، شهرداری با پاسخ این که جوی‌های رو باز موجود برای دفع آب‌های سطحی ساخته شده‌اند و نه هدایت فاضلاب منازل، مسوولیت را متوجه آبفا می‌داند.
رییس شورای شهر اهواز اما بر این باور است که هر دو این سازمان‌ها در این مورد مسوولیت دارند و باید جواب بدهند چرا از جوی‌های رو باز برای خروجی فاضلاب محلات مختلف استفاده می‌شود.
یکی از ساکنان گل‌دشت اهواز به «ایران‌وایر» می‌گوید: «در محله ما علاوه بر جوهای رو باز، محل وسیعی را برای تخلیه فاضلاب در نظر گرفته‌اند و یک دستگاه پمپ مکنده هم موجود است. اما خبری از تخلیه فاضلاب نیست. شکایت کردیم، هزار بار اعتراض کردیم، می‌گویند برای تخلیه فاضلاب اول باید یک کانال حفاری شود، بعد هم دیزل ژنراتورهای قوی نیاز است. این‌ها هم فقط در اختیار شرکت حفاری و آبفا هستند.»
این شهروند ساکن گل‌دشت با اشاره به نزدیک شدن فصل بارش در استان خوزستان می‌گوید: «پارسال که بارندگی می‌شد، گل‌دشت زیر آب و فاضلاب بود. خانه و زندگی‌های‌مان تا ماه‌ها بعد بوی بد می‌دادند. هزار تا درد و مرض پوستی و گوارشی گرفتیم. همین حالا نیز خروجی آب از این منطقه انجام نشده و فاضلاب بالا زده است؛ یعنی یا می‌میریم یا با هزار مرض زنده می‌مانیم.»
دستگاه قضا و سرگردانی خانواده‌های کودکان قربانی برای شکایت
خانواده فارس حیدری مبهوت و ماتم‌زده‌اند. هنوز باور نکرده‌اند که جگرگوشه‌شان را به خاک سپرده‌اند. منبع نزدیک به این خانواده می‌گوید: «فارس چند خواهر و برادر دیگر هم دارد. اشک مادرش خشک نشده و کمر پدرش از شدت اندوه خم شده است. هنوز نتوانسته‌اند برای شکایت علیه شهرداری و آبفا اقدام کنند ولی حتی اگر اقدام کنند هم فکر می‌کنید فایده دارد؟ مساله جوی‌های رو باز در این مناطق و کلاً مشکلات آب و فاضلاب اهواز از زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی مطرح شده است. وام جهانی گرفتند، هزار بار برایش بودجه اختصاصی تعیین کردند اما تا امروز هیچ تغییری در این شرایط به وجود نیامده است.»
مدیرکل امور شهری استانداری خوزستان می‌گوید بر اساس قانون، ساخت کانال دفع آب‌های سطحی بر عهده شهرداری است ولی وقتی شرکت آبفا در منطقه‌ای شبکه فاضلاب احداث نکند، دفع فاضلاب در همین جوی‌های رو باز انجام می‌شود.
«کریم دحیمی»، از فعالان عرب ساکن لندن که تعدادی از نزدیکانش در محله گل‌دشت و کوی سیاحی زندگی می‌کنند، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «تا جایی که من اطلاع دارم، هم خانواده صدیقه حیدری و هم خانواده دانیال نواصری علی‌رغم مشکلات مالی و معیشتی، علیه آبفا و شهرداری اهواز شکایت کردند اما هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده است. در این موارد باید دستگاه قضایی و مدعی‌العموم وارد عمل بشوند و مقصران را معرفی کنند. باید مسوولان ارشد اصلاح این وضعیت را در اولویت قرار داده و به عنوان یک تکلیف، از نهادهای ذی‌ربط بخواهند موضوع را در اولویت قرار بدهند. اما هیچ‌کدام از این اقدامات انجام نخواهند شد. اگر هم مردم عرب اعتراض کنند، مثل مردادماه برخورد خواهد شد؛ بازداشت و احضار و تهدید و گلوله.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر