گزارش هه‌نگاو از نقض گسترده حقوق‌بشر در ایران در سال ۲۰۲۳

سازمان حقوق‌بشری «هه‌نگاو» در آخرین روز سال ۲۰۲۳، گزارشی از وضعیت حقوق‌بشر ایران منتشر کرد که در بخشی از آن آمده که مقامات جمهوری اسلامی در یک‌ سال، دست‌کم ۲۳۴٢ شهروند را بازداشت کرده و حکم اعدام حداقل ۸۲۳ زندانی را به اجرا درآوردند.

این گزارش با استناد به گزارش‌های آماری منتشر شده در طول سال ۲۰۲۳ در هه‌نگاو تایید کرده است ۲۱ فعال سیاسی و شهروند معترض به اعدام و ۵۴۷ فعال نیز در مجموع به دو هزار و ۹۴ سال و ۸ ماه حبس تعزیری، ۹۴ سال حبس تعلیقی و ۲۵۴۷ ضربه شلاق محکوم شده‌اند.

هه‌نگاو در بخشی از این گزارش، شمار زندانیانی که در زندان‌های جمهوری اسلامی جان‌باخته‌اند را در سال گذشته ۳۴ نفر برآورد کرده و نوشته است که ۱۱ تن از این زندانیان براثر عوارض ناشی از شکنجه جان‌باخته و ۷ تن به‌دلیل عدم رسیدگی و مراقبت‌های پزشکی در زمان یا مسمومیت و خودکشی و درگیری با زندانیان دیگر کشته شده‌اند.

این سازمان حقوق‌بشری همچنین نوشته است که اتهامات ۳۱ تن از زندانیان اعدام شده سیاسی، مذهبی و حضور در جنبش اعتراضی ۱۴۰۱ بوده و ۲۲ زن و ۵ کودک‌متهم که در زمان وقوع جرم زیر ۱۸ سال بوده‌اند نیز، در میان اعدام شدگان بوده‌اند.

این گزارش همچنین تایید کرده که از مجموع کل ۲۳۴۲ بازداشت شده در سال ۲۰۲۳‌ ۳۲۳ نفر زن، ۶۳ نفر معلم و استاد دانشگاه، ۴۵ نفر دانشجو و ۱۰۹ نفر نیز از اعضای خانواده‌های دادخواه بوده‌اند.

فعالان مذهبی بازداشت شده در سال ۲۰۲۳ از سوی هه‌نگاو ۱۸۴ تن اعلام شده که ۹۰ نفر از آن‌ها اعضای جامعه بهاییان ایران و سایرین از شهروندان مسیحی و یارسان یا اهل سنت در استان‌های کردستان، خوزستان و سیستان‌وبلوچستان بوده‌اند.

با استناد به آمار هه‌نگاو، دست‌کم ۵۴۷ فعال سیاسی، مدنی و مذهبی توسط دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به حبس، شلاق و محرومیت‌های اجتماعی محکوم شده‌اند که ۲۱۶ نفر از آنان شهروندان کرد و ۱۰۴ نفر هم شهروندان ترک، بلوچ‌، عرب، لُر و گیلک بوده‌اند. همچنین در میان اقلیت‌های مذهبی بیشترین موارد برخورد با ۶۴ مورد، مربوط به شهروندان بهایی بوده‌اند.

این گزارش در بخش دیگری، شمار قربانیان خشونت‌های مبتنی‌بر جنسیت وقتل‌های ناموسی را ۱۲۲ تن اعلام کرده است.

بیشتر موارد زن‌کشی به ترتیب در استان‌های تهران، البرز، آذربایجان‌غربی، کرمانشاه و فارس رخ داده است. همچنین، بیشترین زنانی که کشته شده‌اند توسط همسر، همسر سابق، پدر، برادر و یا دیگر اعضای نزدیک خانواده به قتل رسیده‌اند.

شمار کولبران کشته شده به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۳ توسط هه‌نگاو، ۳۳۳ نفر اعلام شده و تایید شده است که ۲۷ تن نیز در شهرهای مرزی قربانی انفجار مین و مواد منفجره شده‌اند.