اعتراض به رفتار توهین‌آمیز نماینده سراوان

با انتشار ویدیوی مشاجره لفظی «محمد باسط درازهی»، نماینده شهرستان «سراوانِ» استان سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی با یک کارمند گمرک استان، جریان واکنش مقامات درست به عکس آن چیزی پیش رفت که افکار عمومی، دست کم در فضای مجازی انتظار داشت.

جدا از امضای فوری طرح استیضاح «فرهاد دژپسند»، وزیر اقتصاد از سوی 40 نماینده، «علی لاریجانی»، رییس مجلس هم در جلسه غیرعلنی که برای بررسی این ماجرا ترتیب داده شد، از نهادهای امنیتی خواست با منتشر کنندگان فیلم مشاجره لفظی در گمرک برخورد جدی شود.

مسوولان چه کسانی هستند؟      

پی گیری ماجرا از سوی دستگاه قضایی اما به خود همکاران درازهی واگذار شد تا در نهادی که بیش ترِ امور از مسیر «لابی» عبور می کند، رسیدگی به فحاشی این نماینده مجلس به فراموشی سپرده شود.

«غلامحسین محسنی اژه ای» در این مورد تصریح کرده است:«درباره این اتفاق، دادستانی تهران به هیأت رییسه نامه نوشته است. فعلاً هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان نظری نداده اما در صورتی که تشخیص دهد رفتار این نماینده در راستای وظایف نمایندگی نبوده، آن وقت نوبت ما می شود.»

سخن گوی هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان نیز به «تسنیم» گفته که بررسی پرونده نماینده سراوان در مجلس خاتمه یافته است. او گفته به تازگی نشست مشترکی بین اعضای هیات نظارت بر رفتار نمایندگان، هیات‌رییسه مجلس و «حسین علی امیری»، معاون پارلمانی رییس جمهوری پیرامون درگیری لفظی این نماینده در گمرک برگزار و دو فیلم درگیری آن روز بررسی شده است: «آن طور که در این فیلم مشاهده می‌شود، قسمتی از بخش انتهایی خودروی نماینده سراوان در خط ویژه اتوبوس مانده و در مسیر، ترافیک ایجاد کرده بود که همین مساله موجب درگیری لفظی بین نماینده و کارمند گمرک می‌شود. آن شخصی هم که از ماجرا فیلم برداری کرده، یکی از ترخیص‌کنندگان بوده و پس از این که متوجه می‌شود یک نماینده مجلس در محل حضور دارد، اقدام به فیلم برداری می‌کند. او اصلا کارمند گمرک نبوده است.»
او در پایان گفته هیچ کس درگیری لفظی بین دو طرف را تایید نکرده است.

هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان، محصول قانونی است که در آخرین روزهای عمر مجلس اصول گرای هشتم به تصویب رسید. رهبر جمهوری اسلامی نخستین بار سال ۱۳۸۹ در دیدار با  نمایندگان این دوره مجلس که اکثریت اصول گرا را داشت، دستور تدوین یک ساز و کار کنترلی برای نظارت مجلس نشینان بر کار همکارانشان را داد که به تصویب و اجرای «قانون نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس» در سال ۱۳۹۱ منجر شد.

چه گونه پی گیری کنیم ؟

از «محمد اولیایی فرد»، حقوق دان و مشاور «ایران وایر» پرسیدیم آیا برخورد قضایی با اتهامات کیفری نمایندگان، از جمله فحاشی نماینده سراوان، آن طور که سخن گوی قوه قضاییه گفته، نیازمند اجازه هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس است؟

او پاسخ داد:«در این قانون تأکید شده است بررسی پرونده نماینده ها در هیات نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس هیچ تعارضی با تشکیل پرونده آن ها در دادگاه ندارد. قوه قضاییه می تواند برای رسیدگی به اتهام هایی مثل فحاشی نماینده ها که هیچ ارتباطی هم به انجام وظایف آن ها ندارد، تشکیل پرونده دهد.»

 محمد اولیایی فرد افزود:«در صورتی که هیات نظارت بر رفتار نمایندگان تشخیص داد این رفتار یک جرم بوده که در قوانین کیفری هم برای آن مجازاتی در نظر گرفته شده است، علاوه بر صدور مجازات داخلی مثل لغو اعتبارنامه نماینده یا اخراج او برای چند جلسه از مجلس، دستگاه قضایی هم می تواند برای رسیدگی به آن تشکیل پرونده دهد. خود هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان نیز در صورت تشخیص وقوع جرم از سوی یک نماینده، باید پرونده را به دادگاه ارجاع دهد. بنابراین، منوط شدن تشکیل دادگاه برای نماینده ای که به یک شهروند فحاشی کرده، آن طور که آقای اژه ای گفته، امری خلاف قانون است.»

این حقوقدان می‌گوید:«فحاشی به یک شهروند عادی جرم عمومی به حساب نمی آید و کسی غیر از فرد مورد توهین قرار گرفته نمی تواند از نماینده مجلس شکایت کند. در قوانین کیفری، تنها توهین به مسوولان مثل رهبر، رییس جمهوری و سایرین جرم عمومی به حساب می آید و دادستان و عموم مردم اجازه دخالت در پرونده را دارند.»

 این در حالی است که جزییات فاش شده درباره درگیری نماینده سراوان با کارمند گمرک استان سیستان و بلوچستان تردیدها درباره سوء استفاده او از قدرت را که یکی از تخلفات برشمرده در قانون نظارت بر رفتار نمایندگان به شمار می رود، افزایش داده است.

با این حساب، به نظر می رسد با وجود نهادهایی برای رسیدگی به عملکرد مسوولان قضایی در ساختار جمهوری اسلامی، شکایت از آن ها کاری بی نتیجه است. پس ما به شما پیشنهاد می کنیم برای اعتراض به این عملکرد هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان، با اعضای آن تماس بگیرید. شماره تلفن های همراه «محمد جواد جمالی» سخن گوی این هیأت ۹۱۲۱۲۳۹۰۳۱، «اللهیار ملکشاهی» ۹۱۲۱۵۹۱۵۶۸، «علیرضا سلیمی» ۹۱۸۸۶۶۳۴۶۰ و «داوود محمدی» ۹۱۲۲۸۱۱۵۰۷ است.

با موضع گیری اخیر معاون پارلمانی رییس جمهوری مبنی بر امکان شکایت نماینده سراوان از کارمند گمرک، نگرانی ها بابت برخورد قضایی با او بیش تر شده است. از این نمایندگان درباره این نگرانی ها هم می توانید بپرسید. لطفا پاسخ‌هایی را که دریافت می کنید، از طریق  این ایمیل [email protected] با «ایران وایر» در میان بگذارید.