پی‌گیری بحران گردوغبار در استان کرمان

ریزگردها یکی ازمشکلات عمده مردم استان کرمان در سال‌های اخیر بوده‌اند اما هنوز برای این بحران راه‌حل پایداری پیدا نشده است.

خشک‌سالی که به خشک شدن تالاب‌ها منجر شده، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، روانه شدن ماسه بیابان‌های عربستان و عراق و بادهای ۱۲۰ روزه از سوی سیستان‌وبلوچستان به گفته مسوولان تنها بخشی از عوامل تداوم مشکل ریزگردها در استان کرمان به شمار می‌روند.
شرق و جنوب این استان از مناطق اصلی دچار بحران ریزگرد هستند که مسوولان ذی‌ربط در سال‌های اخیر تنها به راه‌هایی مثل مالچ‌پاشی برای مهار آن روی آورده‌اند؛ راهی که اگرچه به نظر کارشناسان محیط‌زیست خالی از اشکال هم نیست ولی این روزها در برخی مناطق استان خوزستان نیز به کار گرفته شده است.

مسوولان چه کسانی هستند؟

فرماندار شهرستان «ریگان»، از شهرهای شرقی استان کرمان که بعد از استان خوزستان، رتبه دوم بحران ریزگرد در سطح کشور را دارد، قطع بودجه مالچ‌پاشی را علت اصلی تقویت کانون‌های فرسایش بادی و به دنبال آن، بیش‌تر شدن شدت ریزگردهای این منطقه عنوان کرده است.
«امین باقری» با بیان این که نیمی از هفته در شهرستان ریگان طوفان شدید شن وجود دارد، تأکید کرده است ۱۵۰ روستای این شهرستان در محاصره گردوغبار شدید قرار دارند و۱۶ روستا به همین دلیل خالی از سکنه شده‌اند.

فرماندار ریگان با انتقاد از قطع بودجه مالچ‌پاشی در مناطق بیابانی استان گفته است: «امسال مالچ‌پاشی در این شهرستان تعطیل و این امر سبب شده است که بر کانون‌های بحران فرسایش بادی در این شهرستان افزوده شود.»
او خواستار تخصیص اعتبارات ملی برای مهار گردوغبار به این شهرستان شده است.

در شرق استان کرمان، خشکی رودخانه در کنار هجوم بادهای ۱۲۰ روزه از سوی استان سیستان و بلوچستان عامل اصلی بحران گردوغبار عنوان می‌شود. از سوی دیگر نیز در جنوب کرمان به دلیل خشک شدن تالاب «جازموریان» و تبدیل شدن آن به بیابان، هفت شهرستان در کنار کانون شن‌های روان قرار گرفته‌اند.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کرمان خشک‌سالی‌های چند سال اخیر و از بین رفتن مراتع و منابع طبیعی را علت گردوغبارهای استان عنوان کرده است.

پیش‌تر، «معصومه ابتکار»، رییس سابق سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور مسوول اجرایی مقابله با گردوغبار را سازمان جنگل‌ها، مراتع و آب‌خیزداری، مسوولیت پیش‌بینی وقوع گردوغبار را سازمان هواشناسی کشور و مسوول هماهنگی نهادها برای ریشه‌کنی این پدیده را سازمان حفاظت محیط زیست دانسته بود.

چه طور پی‌گیری کنیم؟

حالا که مسوولیت اجرایی مقابله با گردوغبار با سازمان جنگل‌ها است، باید برای پرسش از مسوولان در این زمینه ابتدا به سراغ این سازمان برویم. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم از دو معاونت این سازمان، یعنی معاونت بیابان و مراتع درباره فعالیت انجام شده برای مقابله با بیابان‌زایی، تقویت پوشش گیاهی منطقه و مقابله با فرسایش خاک سوال کنید.
«محمدمهدی رجبی‌زاده»، مدیر کل سازمان جنگل‌های کرمان اوایل امسال از اختصاص نیافتن بودجه عملیات مالچ‌پاشی به این استان گلایه کرده و گفته بود: «۱۵۰ میلیون دلار اعتبار در قانون بودجه برای بیابان‌زدایی از طریق صندوق توسعه ملی در لایحه مجلس شورای اسلامی به کل کشور اختصاص پیدا کرد در حالی که در متن نهایی قانون بودجه (مصوبه شورای نگهبان)، این مبلغ فقط از آن خوزستان شد.»
او در ادامه افزوده بود: «عملیات مالچ‌پاشی از مهر سال جاری در کرمان آغاز می‌شود و هزینه حمل و پاشیدن مالچ در این استان حدود ۱۰ میلیارد تومان برآورد شده که اکنون این اعتبار تامین نشده است.»

در اداره کل منابع طبیعی استان کرمان، «عباس درخشانی» مدیر اداره مراتع است و مجید نظری ریاست اداره امور بیابان را بر عهده دارد. در وب سایت این اداره، شماره تلفن مستقیم مدیران اعلام نشده است اما می‌توانید در تماس با روابط این اداره کل به شماره ۲۱۱۳۰۶۱-۰۳۴۱ ، درخواست کنید که امکان گفت‌وگوی شما با مسوولان این اداره‌ها را فراهم کنند.

از مسوولان این اداره‌ها بپرسید در حالی که به گفته خود آن‌ها، عملیات مالچ‌پاشی امسال در بیابان‌ها تنها ۱۰ میلیارد تومان است، چرا تا به حال موفق به جذب این بودجه اندک نشده‌اند؟

اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان مدیریت فعالیت‌ها در مورد مقابله با گردوغبار را برعهده دارد. «نجمه فهرجی» رییس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان است. با شماره ۰۳۴۳۱۲۸۰۰۸ می‌توانید با همکاران او تماس بگیرید و در مورد فعالیت‌های این اداره درباره احیای تالاب جازموریان، برخورد با تخریب کنندگان پوشش گیاهی استان و چگونگی تبدیل زمین‌های آن به بیابان سوال کنید.

لطفاً نتیجه پی‌گیری‌های خود را برای ما به آدرس [email protected]  بفرستید. ما با انتشار نتیجه پی‌گیری‌های شما، مسوولان را به پاسخ‌گویی بیش‌تر در این مورد دعوت می‌کنیم.