ورود پساب صنعتی به رودخانه «قره‌سو» در استان کرمانشاه به مرگ دستکم هشت هزار ماهی انجامیده است. این خبر روز اول آبان منتشر شد. بنا بر اخبار، بخشی از ماهیانی که گرفتار این آلودگی رودخانه قره‌سو شده‌اند، ماهی‌های خوراکی بوده و از سوی تعدادی از شهروندان برای مصرف صید شده‌اند.
این موضوع به نگرانی‌ها برای شیوع مسمومیت ناشی از فاضلاب صنعتی در رودخانه قره‌سوی استان کرمانشاه به مردم این استان دامن زده است. رودخانه قره‌سو از شهرستان سراب استان کرمانشاه سرچشمه گرفته و در مسیر خود از میانه شهرستان کرمانشاه نیز عبور می‌کند. یک مقام محلی شدت آلودگی آب رودخانه را بسیار بالا توصیف کرده است.
مسوولان چه کسانی هستند؟
به گزارش ایرنا «بهرام درویشی»، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمانشاه دو روز بعد از انتشار خبر آلودگی رودخانه قره‌سو گفت از مدیران کارخانه‌ای که این آلودگی‌ها را به رودخانه ریخته، از سوی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان شکایت شده است. او اوضاع سلامت آب رودخانه را تحت کنترل اعلام کرد. این البته نخستین بار نیست که ورود پساب‌های صنعتی به رودخانه‌ها به مرگ و میر آبزیان انجامیده است.
«اعظم بهرامی»، کارشناس و فعال محیط‌زیست به تاریخچه فعالیت‌های محیط‌زیستی در مورد ورود پساب‌های صنعتی به رودخانه‌ها می‌پردازد. او به نامه‌ای اشاره می‌کند که سال ۱۳۹۴، سازمان حفاظت محیط‌زیست با موضوع خود اظهاری مراکز صنعتی تدوین کرد: «بنابر این اساسنامه، مدیران همه کارخانه‌ها موظف شدند میزان دقیق آلودگی‌هایی را که در فعالیت صنعتی آن‌ها تولید می‌شود، به‌صورت مکتوب برای سازمان حفاظت محیط‌زیست ارسال کنند.»
به گفته خانم بهرامی: «به دنبال تنظیم این اساسنامه، شیوه‌نامه دقیقی هم برای نظارت بر لابراتوارهای پایش آلودگی‌های صنعتی کارخانه‌ها تدوین شد. سازمان حفاظت محیط‌زیست برای عمل به این شیوه‌نامه هم یک شورای نظارت ایجاد کرد. ولی واقعیت این است که شورای نظارت سازمان حفاظت محیط‌زیست، نتوانست وظایف خود را به‌خوبی انجام دهد.»
به نظر این فعال محیط‌زیست، یکی از عوامل بحران عدم وجود قوانینی است که به شورای نظارت سازمان حفاظت محیط‌زیست امکان برخورد با کارخانه‌های تولیدکننده آلودگی زیست‌محیطی را بدهد: «در کنار قانون، شرایط رشد شهرک‌های صنعتی و کارخانه‌ها در ایران را باید عامل دیگر تداوم این بحران دانست. در شهرک‌های صنعتی که در اطراف شهرهای بزرگ ساخته‌شده، تعداد کارخانه‌ها بسیار بیشتر از ظرفیتی است که برای آن شهرک‌ها در نظر گرفته است.»
اعظم بهرامی ادامه می‌دهد: «به همین ترتیب، تصفیه‌خانه‌هایی که برای دفع زباله‌های این شهرک‌ها تدارک دیده‌شده امکان تصفیه حجم زیادی از آلودگی‌ها را ندارد. یا اصولا در نزدیکی بسیاری از کارخانه‌ها تصفیه‌خانه‌ای وجود ندارد که مدیران صنعتی به این دلیل، زباله‌ها را در رودخانه‌ها رها می‌کنند.» کارخانه‌ای که در کرمانشاه پساب‌های خود را به رودخانه قره‌سو ریخته در یک شهرک صنعتی اطراف این شهرستان قرار دارد.
بااینکه مسوولان محلی شرایط بهداشتی رودخانه قره‌سو را بعد از وارد شدن پساب‌های صنعتی تحت کنترل دانسته‌اند، اما به نظر «اعظم بهرامی»، دامنه این دست از اتفاقات می‌تواند بسیار گسترده‌تر از آن چیزی باشد که مقامات اعلام می‌کنند: «بخش مهمی از فاضلاب‌های صنعتی، مثل فاضلاب کارخانه‌های چرم، برخی فلزات، مواد شوینده یا مواد غذایی قابل‌تجزیه نیستند و یا بسیار دیرتجزیه می‌شوند. به همین دلیل پساب این دست از صنایع، نه‌تنها آب‌های جاری که آب‌های زیرزمینی را هم آلوده می‌کنند. در مواردی محصولات کشاورزی هم دچار آلودگی شدید شده و مردم آن محصولات را خریداری نکردند.»
چطور پیگیری کنیم؟
باوجود این خطرات احتمالی شیوع آلودگی آب رودخانه قره‌سو به محصولات کشاورزی و دام‌ها، شهروندان چطور می‌توانند این موضوع را پیگیری کنند. اعظم بهرامی، کارشناس محیط‌زیست، با اشاره به تشکیل پرونده قضایی برای مدیر کارخانه متخلف در این مورد می‌گوید: «کارخانه‌ای که این آلودگی را در آب‌های جاری کرمانشاه ایجاد کرده، کارخانه تولید محصولات غذایی است و آن‌طور که مقامات قضایی اعلام کردند قبلا هم به مسوولان این کارخانه در مورد روش دفع پساب‌های صنعتی تذکر داده‌شده بود. این نکته نشان‌دهنده این است که روندهای قانونی به‌اندازه کافی در این بحران پاسخگو نبوده است.»
خانم بهرامی برای پیگیری این موضوع دو پیشنهاد دارد: «پیشنهاد اول من به شهروندان کرمانشاه این است که در مصرف آب این رودخانه به‌شدت دقت کنند. مصرف این آب می‌تواند بیماری‌های مختلف پوستی، تنفسی و حتی سرطان ایجاد کند و هم استفاده از آن برای دام‌ها و محصولات کشاورزی زیان‌بار است. کمپین‌ها و انجمن‌های مردم‌نهاد استان کرمانشاه می‌توانند با دخالت در این قضیه هم به مردم در مورد سلامت آب مصرفی اطلاع‌رسانی کنند و هم به دستگاه قضایی برای برخورد جدی‌تر با متخلفان فشار بیاورند.»
شکایت از مدیر کارخانه به نهادهای قضایی هم راه‌حل دیگر اعظم بهرامی است: «خود مردم هم می‌توانند در نهادهای قضایی شکایت خود را از مدیران کارخانه‌ای که پساب صنعتی آن به رودخانه قره‌سو واردشده اعلام کنند. سابقه شکایت علیه کارخانه‌های آلوده‌کننده محیط‌زیست نشان می‌دهد این کار نیازمند پشتکار و پیگیری بالایی است. موارد متعدد در استان‌های مختلف بوده که کارخانه‌های متخلف مدتی با دستور قضایی تعطیل شدند اما بعدا بدون هیچ تغییری در مسایل بهداشتی دوباره به کار خود ادامه داده‌اند. بااین‌وجود، ازآنجاکه قوه قضاییه وعده برخورد جدی با فساد را داده، مستندسازی قضایی از این تخلفات و ثبت شکایت از آن‌ها توسط مردم، کار بسیار مهمی است.»
برای درخواست پیگیری جدی این پرونده با دادستانی کرمانشاه تماس بگیرید. دادستانی این استان در ساختمان دادگستری دفتر دارد. آدرس دادگستری کرمانشاه، در چهارراه بسیج این شهرستان، خیابان بنت‌الهدی روبروی دیوان محاسبات است و با شماره ۸۲۲۰۸۴۱ که تلفن دادگستری استان است می‌توانید با مسوولان آن ارتباط برقرار کنید.
از سوی دیگر، «آذر ولی زاده»، معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان کرمانشاه هم در مورداستفاده از آب رودخانه قره‌سو هشدار داده است. با شماره ۸۲۳۰۰۶۰ با دفتر او تماس بگیرید و در مورد نتیجه آزمایش همکاران او روی آب رودخانه قره‌سو و دامنه آلودگی آب‌های آن بپرسید.
لطفاً نتیجه پیگیری خود را برای ما به نشانی [email protected] بفرستید.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر