برای مبارزه با فروش جغد، تمساح و شیر در اینستاگرام چه کنیم؟

تجارت در عرصه فضای مجازی تنها به خرید و فروش ارز، لوازم خانگی و محصولاتی از این قبیل محدود نمی‌شود. مبادلات غیرمجاز یا غیراخلاقی مثل تجارت داروی قاچاق، اعضای بدن انسان، خرید و فروش نوزاد و انواع حیوانات از مواردی هستند که هر از چند گاه اعتراض فعالان مدنی را به دنبال دارند.

خرید و فروش حیوانات در فضای مجازی فارسی زبان تنها به حیوانات به اصطلاح«خانگی» محدود نمی‌شوند، تمساح، شیر، جغد، مار و بسیاری دیگر از این حیوانات در این صفحات به مشتریان عرضه می‌شوند.

نگه‌داری حیوانات غیرخانگی مدت‌ها است که در میان شخصیت‌های فرهنگی و هنری هم به تفریحی جذاب تبدیل شده است. هر از چند گاه یک بازیگر سینما و تلویزیون با انتشار تصویری از حیواناتی مثل شیر یا مار، با لذت از نگه‌داری از گونه‌های جانوری صحبت می‌کند.

فعالان حقوق حیوانات می‌گویند در چنین فضایی، مبارزه با خرید و فروش انواع حیوانات در فضای مجازی دشوارتر هم شده است.

مسوولان چه کسانی هستند؟

دو نهاد پلیس فضای مجازی و سازمان حفاظت محیط زیست می‌توانند به برخورد با فروشندگان حیوانات وحشی و نادر در صفحات مجازی بپردازند. فروردین امسال تفاهم‌نامه‌ای میان این دو نهاد امضا شد که بر اساس آن، یگان حفاظت محیط زیست به عنوان ضابط قضایی، مسوولیت شناسایی فروشندگان حیوانات در فضای مجازی و معرفی آن‌ها به پلیس فتا را بر عهده گرفت.

با این حال، ادامه روند فروش انواع حیوانات در فضای مجازی نشان می‌دهد هنوز چیزی در این مورد تغییر نکرده است.
«رهام»، یک فعال حقوق حیوانات ساکن تهران معتقد است نبود قانون در مورد حقوق حیوانات در کشور، به بی‌عملی در این مورد دامن زده است.

او از تجربه خود در تماس با پلیس فتا برای درخواست برخورد با فروشندگان مجازی حیوانات می‌گوید که با پاسخ قابل تأملی از سوی مسوولان این نهاد انتظامی رو به رو شده است: «من اخیراً برای شکایت از همین صفحات با پلیس فتا تماس گرفتم. انتظار داشتم لااقل به صورت فرمایشی هم که شده، وعده پی‌گیری موضوع را بدهند. در کمال تعجب مسوولی که با من صحبت کرد، به صراحت گفت فروش هیچ حیوانی غیر قانونی نیست.»

این فعال حقوق حیوانات، مجلس شورای اسلامی را که تا امروز هیچ قانونی برای ممنوعیت خرید و فروش حیوانات به تصویب نرسانده است، مسوول اصلی این وضعیت می‌داند. او البته در کنار بی‌قانونی حاکم در این مورد، رفتار برخی نخبگان فرهنگی و شخصیت‌های محبوب در عادی سازی نگه‌داری حیوانات وحشی و نادر را عامل دیگری برای تداوم این روند عنوان می‌کند: «وقتی مثلاً مهران مدیری، بازیگر محبوب و بسیاری از همکاران او بارها از نگه‌داری مار در خانه خود سخن می‌گویند، طبعاً زشتی اخلاقی این حیوان آزاری هم بیشتر از قبل از بین می‌رود.»

چه‌طور پی‌گیری کنیم؟

«موسی برزین خلیفه‌لو»، حقوق‌دان و مشاور «ایران‌وایر» نبود قانون منع خرید و فروش حیوانات را در کنار فرهنگ حاکم بر مردم، دلیل مهم رایج شدن این تجارت می‌داند: «در جمهوری اسلامی اصولاً قانونی با موضوع حمایت از حقوق حیوانات وجود ندارد. مواردی مثل کشتار و کتک زدن حیوانات هم که در برخی موارد با برخورد نیروی انتظامی روبه‌‌رو می‌شود، با استناد به برخی مواد "قانون مجازات اسلامی" انجام می‌شود. در مورد خرید و فروش حیوانات اما هیچ قانونی وجود ندارد که بتوانیم ممنوعیت این امر را از آن استنباط کنیم.»

موسی برزین خلیفه‌لو به یک مشکل در قانون‌گذاری در زمینه حقوق حیوانات هم اشاره می‌کند که تا امروز به تداوم حیوان آزاری دامن زده است: «متأسفانه مروری بر لوایح و طرح‌هایی که از سوی دولت و یا مجلس در زمینه برخورد با حیوان آزاری تدوین شده‌اند‌، نشان می‌دهد مسوولان اغلب با درک نادرست از قوانین بالادستی مثل قانون اساسی جمهوری اسلامی، به تهیه این اسناد پرداخته‌اند.»

این حقوق‌دان به پیش‌بینی مجازات اعدام برای عاملان کشتار حیوانات در لایحه‌ای اشاره می‌کند که در زمان مدیریت «معصومه ابتکار» بر سازمان حفاظت محیط زیست تهیه شد؛ طرحی که تا امروز حتی در مجلس هم به تصویب نرسیده است و در صورت تصویب، به دلیل «مغایرت با شرع»، با مخالفت شورای نگهبان روبه‌رو خواهد شد.

برای تهیه و تصویب قانونی جامع و دقیق با هدف حمایت از حقوق حیوانات و برخورد با خرید و فروش آن‌ها در فضای مجازی، با نمایندگان عضو «کمیسیون اجتماعی» مجلس تماس بگیرید.
«مهدی عیسی‌زاده» رییس این کمیسیون است که می‌توانید با شماره تلفن همراه او  ۹۱۴۱۴۵۳۲۲۳ تماس داشته باشید.

 «ولی اسماعیلی»، نایب رییس اول کمیسیون اجتماعی به شماره تلفن ۹۱۴۳۵۵۴۰۰۸ هم می‌تواند به شما در این مورد پاسخ‌گو باشد.
«عباس گودرزی»، دیگر نماینده کمیسیون اجتماعی مجلس به شماره تلفن همراه ۹۱۶۶۶۵۱۳۳۹ پیشنهاد دیگر ما برای تماس با نمایندگان و درخواست تدوین قانون با هدف منع خرید و فروش حیوانات است.