پرونده قتل خانوادگی که توسط «اکبر خرمدین» و همسرش رخ داده، طی چند روز گذشته بسیاری از شهروندان ایرانی را حیرت‌زده کرده است. این که پدر و مادری تصمیم گرفته‌اند سه نفر از اعضای خانواده خود را بکشند، جسد آن‌ها را تکه تکه کنند و در جلسات بازپرسی هم بگویند به دنبال کشتن دو فرزند دیگرشان بوده‌اند، قطعا اتفاقی نادر و دردناک است.
طبق آن‌چه تا این لحظه از سوی مقامات انتظامی و قضایی ایران اعلام شده است، اکبر خرمدین و همسرش در اعترافات خود گفته‌اند قبل از قتل «بابک خرمدین» که روز شنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ رخ داد، آن‌ها طی سال‌های اخیر یک دختر و داماد خود را هم به شکلی مشابه، با خوراندن قرص خواب‌آور و سپس ضربات چاقو کشته‌اند. این دو نفر در جلسات بازپرسی اعلام کرده‌اند که هیچ پشیمانی از این قتل‌ها ندارند و هر سه نفر را به دلیل فساد اخلاقی آن‌ها به قتل رسانده‌اند.
طبق آخرین ادعای اکبر خرمدین، او در سال ۱۳۹۰ با مشارکت دخترش «آرزو» که خودش یکی از مقتولان است، دامادش را کشته‌اند و سپس سه سال پیش خود آرزو را به همان شیوه به قتل رسانده‌اند. آن‌ها در بازپرسی‌ها، «اعتیاد» و «فساد» را به عنوان دلایل قتل دختر و داماد خود عنوان کرده‌اند.
پیش از این، برخی دوستان بابک خرمدین درگفت‌وگو با «ایران‌وایر»، ادعاهایی مبنی بر تجاوز و تعرض جنسی او به چندین دختر را نیز مطرح کرده‌اند. این ادعاها در فضای مجازی نیز منتشر شده‌اند. از سوی دیگر، یکی از دوستان آرزو خرمدین ادعای تجاوز پدر به دختر را مطرح کرده است. «ایران‌وایر» نمی‌تواند به طور مستقل هیچ‌کدام از این ادعاها را تایید کند اما با توجه به ادعای «فاسد بودن» مقتولان از سوی اکبر خرمدین، به این سوالات پاسخ می‌دهیم که آیا اکبر خرمدین می‌تواند با ادعای «مهدورالدم» و «فاسد» بودن مقتولان، خود را از بند قصاص و حتی زندان رها کند؟ جنبه عمومی جرم چه‌گونه خواهد بود؟ درباره قتل خواهرزاده قاتل یا همان داماد اکبر خرمدین چه حکمی صادر خواهد شد و آیا اگر خواهر اکبر خرمدین رضایت دهد، مجرمان آزاد می‌شوند؟
برای دست‌یابی به پاسخ این سوالات، «ایران‌وایر» با سه حقوق‌دان و وکیل دادگستری گفت‌و‌گو کرده است.
***
«محمدحسین آقاسی»، حقوق‌دان ساکن تهران به «ایران‌وایر» می‌گوید: «طبق "قانون مجازات اسلامی"، اگر مهدورالدم بودن کسی ثابت شود و کسی آن آدم را بکشد، قاتل نجات پیدا می‌کند و حتی مجازات زندان نیز برای قاتلان در نظر گرفته نمی‌شود. اما اثبات مهدورالدم بودن به آسانی نیست. ضمن این‌که این آقای خرمدین تا این لحظه فقط درباره پسر و دخترش ادعای مهدورالدم بودن داشته و درباره دامادش چنین ادعایی نداشته است. پس طبیعتا به خاطر قتل داماد باید حکم اعدام برای او صادر شود.» مهدورالدم یک اصطلاح فقهی است و برای کسی به کار می‌رود که دین اسلام ریختن خونش را مباح می‌داند. قتل چنین فردی مستجوب قصاص و یا دیه نمی‌شود.
آقاسی در ادامه توضیح می‌دهد که با توجه به نسبت پدر و فرزندی قاتل با دو مقتول، درباره قتل بابک و آرزو برای پدرشان حکم سه تا ۱۰ سال زندان صادر خواهد شد. اما درباره داماد یا همان خواهرزاده اگر اولیای دم او رضایت ندهند، اکبر خرمدین با حکم قصاص مواجه می‌شود.
آقاسی می‌گوید: «حالا اگر مادر مقتول به عنوان تنها ولی دم که خواهر قاتل هم هست، از شکایتش صرف نظر کند، آن‌گاه اکبر خرمدین و همسرش با پرداخت دیه به خانواده دامادشان، از این پرونده نجات پیدا می‌کنند. البته که در پرونده قتل پسر و دختر این خانواده هم نمی‌توان به ادعای چند نفر درباره متجاوز بودن بابک اتکا کرد و می‌بایست مهدورالدم بودن او با سند و مدرک اثبات شود. درباره آرزو، دیگر مقتول نیز این ادعای پدرش که در قتل داماد خانواده هم‌دست یا معتاد و فاسد بوده است، به تنهایی برای دادگاه حجت محسوب نمی‌شود.»
محمدحسین آقاسی احتمال صدور حکم اعدام را برای زن و شوهر قاتل بعید می‌داند و معقتد است که با توجه به ادعاهای قاتلان درباره فساد اخلاقی مقتولان، صدور اتهام «مفسد فی‌الارض» توسط قاضی علیه قاتلان دشوار می‌شود و تنها اصرار و پافشاری خانواده داماد مقتول، منجر به حکم اعدام خواهد شد.
«موسی برزین خلیفه‌لو»، حقوق‌دان و مشاور «ایران‌وایر» در پاسخ به ادعاهای مطرح شده درباره تجاوز بابک به دختران، تاکید می‌کند تجاوزکار بودن یا نبودن بابک خرمدین در شرایط فعلی تاثیر زیادی روی پرونده ندارد، چون قانون به اندازه کافی دست متهمان را برای فرار از حکم قصاص یا زندان طولانی‌مدت باز گذاشته است.
این وکیل دادگستری ساکن ترکیه می‌گوید: «می‌دانیم که طبق قانون، اگر پدری فرزندان خود را بکشد، به دلیل ولی دم بودن پدر، حکم قصاص برای او صادر نمی‌شود و حکم حبس بین سه تا ۱۰ سال صادر می‌شود. این‌که بعضی‌ها گفته‌اند که مجازات صادره برای مادر بیش از پدر خواهد بود هم حقیقت ندارد و قطعا حکم صادر شده برای مادر به جرم هم‌دستی با قاتل، ضعیف‌تر از قتل اصلی است.»
او پیش‌تر درباره چرایی این موضوع صحبت کرده است. اما به عقیده این حقوق‌دان، مساله اصلی درحال حاضر این است که قاتلان اگر درباره هر سه مقتول ادعای مهدورالدم بودن بکنند، دیگر احتمال صدور حکم قصاص، حتی در صورت عدم رضایت خانواده داماد، بسیار کم خواهد بود.
برزین خلیفه‌لو توضیح می‌دهد: «قانون در این قسمت متهم را مجبور نمی‌کند که حتما مدرکی واضح برای مهدورالدم بودن مقتول ارایه دهد بلکه همین که قاتل به قاضی ثابت کند که واقعا به دلیل اعتقادش به مهدورالدم بودن مقتولان آن‌ها را کشته و انگیزه دیگری جز این نداشته است، از قصاص تبرئه می‌شود و همان حکم زندان سه تا ۱۰ سال صادر می‌شود. طبیعتا بنده نیز طرف‌دار اعدام و ادامه چرخه خشونت‌آمیز قتل نیستم اما این‌که در قوانین ایران احکام جایگزین مانند حبس ابد یا بیش از ۱۰ سال برای قاتلان وجود ندارد، واقعا تاسف‌آور است و این بهانه درباره مهدورالدم بودن مقتول، دست قاتلان را برای فرار از زندان‌های طولانی باز می‌گذارد. چرا هرکسی باید به خودش اجازه دهد که سرخود مجازات اسلامی را اعمال کند؟»
او با طرح این پرسش که مهدورالدم بودن مقتولان در کدام دادگاه ثابت شده است، خواستار تغییر هرچه زودتر قوانین داخلی ایران می‌شود: «بعد اگر قاتلان بتوانند با ارایه مدارک و اسنادی به دادگاه ثابت کنند که هر سه مقتول طبق نظر قانون مهدورالدم و فاسد بوده‌اند، آن‌گاه دیگر حتی حکم سه تا ۱۰ سال زندان هم برایشان صادر نخواهد شد و آزاد می‌شوند. از طرفی دیگر، ما هنوز نسبت به بسیاری از زوایای پنهان این پرونده آگاهی نداریم؛ مثلا این‌که شاید بابک نسبت به قتل خواهر و دامادشان اطلاع داشته و با سکوتش، به پنهان ماندن این اتفاق در این سال‌ها کمک کرده است یا این‌که آیا واقعا طبق ادعای پدر، دخترش در قتل شوهرش هم‌دست بوده است؟ همه این‌ها می‌توانند در نتیجه رای تاثیرگذار باشند. ضمن این که اگر اداره پزشکی قانونی تایید کند که پدر و مادر دارای اختلال روانی هستند، باز هم دلیلی دیگر برای رد صدور حکم اعدام خواهد بود.»
«محمد اولیایی‌فرد»، حقوق‌دان و مشاور حقوقی «ایران‌وایر» نیز ضمن تایید صحبت‌های دو وکیل قبلی، می‌گوید: «مهدورالدم یعنی کسی که خونش حلال است. حالا در صورت اصرار قاتلان مبنی بر اعتقادشان به مهدورالدم بودن و فساد اخلاقی مقتولان، قطعا صدور حکم اعدام را نخواهیم دید. اما تنها راهی که درحال حاضر برای صدور حکم اعدام وجود دارد، تشخیص قاضی پرونده بر مفسد فی‌الارض بودن قاتلان است. اگر قاضی تشخیص دهد که این دو نفر با انجام این قتل‌ها، امنیت روانی جامعه و شهروندان را به هم ریخته و تلاش کرده‌اند تا به نظام اجتماعی آسیب وارد کنند، آن‌گاه می‌تواند حکم اعدام صادر کند که در مواردی مانند پرونده خفاش شب دیدیم قاتلان به همین اتهام اعدام شدند. اما خب تا این لحظه که خبری مبنی بر قتل افرادی به جز این سه نفر منتشر نشده و در شرایط فعلی که قتل‌ها خانوادگی بوده‌اند، احتمال صدور اتهام مفسد فی‌الارض هم کم است.»
اولیایی‌فرد می‌افزاید: «درحال حاضر می‌بینیم که پدر و مادر خانواده می‌گویند اصلا از این قتل‌ها ناراحت نیستند و حتی مادرشان ادعایی ضمنی مبنی بر آزار و اذیت شدید از طرف بابک را هم داشته است. پس احتمال اثبات ادعای مهدورالدم بودن مقتولان از طرف قاتلان اصلا کم نیست. کلا قانون در این زمینه دست قاضی را باز گذاشته و مانند دروازه‌ای گشاد است که هر چیزی به آسانی از آن رد می‌شود. حالا قاضی هم می‌تواند آن‌ها را کلا تبرئه کند، هم ۱۰ سال زندان بدهد و هم هردو را اعدام کند. باید منتظر باشیم و ببینیم که دفاعیات وکلای متهمان در دادگاه چه‌گونه خواهد بود و آیا اصلا در روزهای آینده خبرهایی از قتل‌های دیگر هم منتشر خواهند شد یا خیر.»
مطالب مرتبط:
درخواست یک مقام بهزیستی: متخصصان روانشناسی با پدر و مادر بابک خرمدین مصاحبه کنند
قتل‌های خانوادگی در ایران؛ اعتراف پدر بابک خرمدین به کشتن دختر و دامادش
آرامش با مثله کردن پیکر فرزند؛ بابک خرمدین به روایت دوستش، فرشید آریان
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر