به بهانه آغاز المپیک ریو/ مردان و زنانی فراتر از انسان

المپیک «ریو» از بامداد شنبه به وقت تهران به صورت رسمی آغاز شد تا چند میلیارد تماشاگر و چند هزار مورخ منتظر خلق «ترین های» جدید در ورزش جهان باشند. از آن شعار ویژه المپیک که در هر دوره باید «سریع ترین انسان» (قهرمان دو صدمتر)، «قوی ترین انسان» (قهرمان سنگین وزن وزنه برداری) و «بلندترین انسان» (قهرمان پرش ارتفاع) را معرفی می کرد، بگذریم. المپیک ها گاهی شاهد مردان و زنانی فوق بشر بوده اند.

 

مایکل فلپس

سال 1985 در ایالت «بالتیمور» امریکا متولد شد. پدرش پلیس بود و مادرش مدیر مدرسه راهنمایی. در هفت سالگی از دو مساله رنج می برد؛ جدایی پدر و مادر و ترس از بردن سرش به زیر آب.

حالا او ابرقهرمان تمام ادوار المپیک است، آن هم در رشته شنا. «مایکل فلپس» مورد تمجید «جورج  دبلیو بوش»، رییس جمهوری وقت امریکا قرار گرفت چون در المپیک تابستانی سال 2004 موفق به کسب هشت مدال طلا شده بود؛ هشت مدال طلا فقط در یک دوره!

جالب است بدانیم که مجموع تمام مدال های طلای ایران در تاریخ المپیک تا پیش از المپیک 2004، همین عدد هشت بوده است. «غلامرضا تختی»، «امیر علی حبیبی»، «رسول خادم»، «علیرضا دبیر» و «عبدالله موحد» در کشتی آزاد، «حسین توکلی»، «محمد نصیری» و «حسین رضازاده» تا پیش از المپیک 2004، هشت مدال آور طلای ایران بودند. از المپیک 2004 به بعد، حسین رضازاده، «هادی ساعی» (دو بار)، «امید نوروزی»، «حمید سوریان»، «قاسم رضایی» و «بهداد سلیمی» تعداد مدال های طلای ایران را به عدد 15 رساندند.

فلپس بعد از المپیک آتن مورد آزمایش های ژنتیکی قرار گرفت. محققان گفتند طول دو دست او درحالت باز، برابر با ۲۰۱ سانتی‎متر است؛ یعنی بیش از تمام قد او که به ۱۹۳ سانتی متر می رسد؛ مزیتی که باعث می شود با سرعتی فراتر از یک انسان عادی شنا کند.

مایکل فلپس فعلا ابرقهرمان تاریخ المپیک است. او در مجموع، 22 مدال المپیک به دیوار افتخارات خود کوبیده است که 18 مدال طلا، دو مدال نقره و دو مدال هم برنز هستند.

مایکل فعلا از سه دوره المپیک در سه شهر آتن، پکن و لندن به تمامی افتخارات ممکن رسیده است و شاید در ریو تعداد مدال هایش را بالاتر ببرد.

 

لاریسا لاتینیا

در 78 سالگی تمام رکوردهایش به دست مایکل فلپس شکسته شد. «لاریسا لاتینیا» سال 1934 در اوکراین به دنیا آمد. آن روزها زیر پرچم «شوروی» وارد مسابقات جهانی می شود و برای «اتحاد جماهیر شوروی» 18 مدال المپیک در ژیمناستیک به دست می آورد؛ 9 طلا، پنج نقره و چهار برنز. سال 2012 وقتی فلپس جای او را گرفت، گفت: «خوشحالم که این امریکایی دوباره مرا مشهور کرد!»

کمیته ملی المپیک اوکراین سال ها است که تلاش می کند افتخارات او را به کارنامه مفاخر ورزشی کشورش اضافه کند اما کمیته جهانی المپیک هنوز معتقد است مدال های او به همان اتحاد جماهیر شوروی فروپاشیده تعلق خواهد داشت. لاریسا لاتینیا اما بیش تر خود را یک روس تبار معرفی کرده و معتقد است باید تا ابد مدال هایش به نام همان کشوری بماند که امروز وجود خارجی ندارد.

 

کدام شوروی؟

ورزشکارانی که مدال ها و افتخاراتشان بدون مرز و سرزمین مانده اند، کم نیستند. روی سومین پله پرافتخارترین ورزشکاران تاریخ المپیک می توان «نیکولای آندریاف» را دید. او در روسیه متولد شد و برای شوروی در المپیک های تابستانی 1972 و 1980 در مجموع 15 مقام به دست آورد. کشور فروپاشیده شوروی امروز مالک هفت طلا، پنج نقره و سه برنز این ورزشکار در المپیک شناخته می شود.

پنجمین قهرمان تاریخ المپیک هم یکی است شبیه به همین دو نفر. ژیمناست بازی شهیر به نام «بوریس شاخلین» که در المپیک های تابستانی 1956 و 1964 موفق شد هفت طلا، چهار نقره و دو برنز را روی سینه اش ببیند. هر دو ژیمناست باز هم دیگر در قید حیات نیستند که دغدغه تعلق مدال ها به سرزمینی خاص را داشته باشند.

 

انگیزه های فلپس

فراموش نکنیم که بخش عمده ای از مدال های مایکل فلپس در بخش های امدادی و مختلط بوده است؛ یعنی مجموع مدال های انفرادی او در ادوار المپیک هنوز روی عدد 13 مانده و در بخش مدال های انفرادی هنوز یک پله از لاریسا لاتینیا عقب تر است. کسب فقط یک مدال انفرادی می تواند مایکل را در تاریخ المپیک جاودانه کند.

 

دوگانه ها

بعضی ها در تاریخ المپیک، مثال زدنی هستند؛ مثل «ادی ایگن» امریکایی که فقط دو مدال طلا در تاریخ زندگی خود داشته اما همان دو مدال را در دو المپیک متفاوت به دست آورده است. او در سال 1920 قهرمان بوکس المپیک تابستانی شد و بعد در سال 1932 به مدال طلای سورتمه رانی المپیک زمستانی رسید.

ادی در صدر فهرست دوگانه ها است؛ یعنی کسانی که هم مدال رقابت های المپیک تابستانی را دارند و هم مدالی از المپیک زمستانی به دست آورده اند. در این فهرست می توان «ژاکوب تامس» نروژی را دید که دو نقره قایق رانی المپیک تابستانی 1936 و یک مدال طلای پرش اسکی المپیک زمستانی 1924 را دارد.

«کریستا لودینگ لوتنبورگر» آلمانی نیز دو نقره دوچرخه سواری المپیک تابستانی 1988 را کنار یک مشت افتخار المپیک های زمستانی دارد. او در المپیک زمستانی 1984، طلای اسکی روی یخ را گرفت و در همین رشته در المپیک زمستانی 1988، یک طلا و یک نقره به دست آورد. المپیک زمستانی 1992 هم باز در اسکی سرعت روی یخ به سه مدال نقره رسید.

«کلارا هیوز» کانادایی شش مدال برنز در دو بخش تایم تریل و جاده دوچرخه سواری در المپیک 1996 به دست آورد. او اما در المپیک زمستانی 2002 بهتر درخشید و موفق شد سه مدال برنز اسکی روی یخ را روی سینه ببیند. در المپیک زمستانی 2006 به یک طلا و دو نقره در همین رشته ورزشی رسید و سرانجام در المپیک 2010 به سه برنز دست یافت.

«لورن ویلیامز» امریکایی آخرین نفر از این فهرست است. در المپیک تابستانی 2004 دو مدال نقره دو 100متر را به دست آورد، چهار سال بعد هم به مدال طلای چهار در صدمتر امدادی رسید. او در المپیک زمستانی 2014 هم دو مدال نقره سورتمه تیمی را برای کشورش کسب کرد. لورن هم چنان شانس بالابردن مدال هایش در دو المپیک را خواهد داشت.