ثبت یک فاجعه در تقویم تاریخ کشتی ایران

علی‎رضا قدیری، شهروند خبرنگار

آن چه در پاریس رقم خورد، فراتر از فاجعه بود. نه این که بخواهیم نتایج تیمی که کامل و جامع به فرانسه رفت را با تیم های تازه پا گرفته در کشتی یا رقبایی قیاس کنیم که جوان شده بودند؛ نگاهی بیاندازیم به خودمان. تاریخ بهتر قضاوت می کند که در رقابت های کشتی آزاد قهرمانی جهان دقیقا چه اتفاقی برای کشتی ایران افتاد.

نخست به یاد بیاوریم که کشتی آزاد ایران طی هفت سال اخیر همواره یا قهرمان بوده است و یا نایب قهرمان. کشتی آزاد ایران طی 44 سال اخیر، تا پیش از آن که مسافر پاریس شود، بدترین نتیجه اش را در در سال 1982 و در «ادمونتون» کانادا گرفت که بدون کسب حتی یک مدال، با 17 امتیاز به تهران برگشت. همان سال، ایران باز هم مجوز حضور در رقابت های جام جهانی کشتی آزاد را کسب کرد. شاید یک دلیلش این بود که در آن رقابت ها، فقط شش کشور حضور داشتند و ایران برای رسیدن به رقابت های جام جهانی کشتی فقط کافی بود جزو چهار تیم نخست باشد. ایران بدون مدال هم به جام جهانی رسید اما امتیازش از امروز بیش تر بود؛ 17 امتیاز!

حالا با 16 امتیاز در رده نهم جهان قرار گرفته ایم. این در حالی است که مدعی کشتی آزاد در سطح اول جهان هستیم. آن چه در پاریس رقم خورد، نه فقط یک شکست در کشتی آزاد که بیش تر شبیه فاجعه ای بود در تاریخ ورزش ایران. ایران در تمامی 44 سال اخیر مدعی اول رقابت های جهانی کشتی آزاد بوده است. یک فرمول همیشگی هم وجود داشته است؛ یک سال بعد از المپیک، همان تیم اصلی، با همان تجربه کامل راهی رقابت های جهانی می شدند. 
این بار هم تیم اصلی به رقابت ها رفت. در حالی که کشورهایی مانند ژاپن، گرجستان و مغولستان با تیم هایی جوان و همراه کردن کشتی گیران زیر 25 سال، برای المپیک 2020 برنامه ریزی می کردند، فدراسیون ایران با تمام قوا به فرانسه پا گذاشت.

شاید تلاش فدراسیون هم طبیعی به نظر می رسید؛ «رسول خادم» از جو وزارت ورزش و جوانان به خوبی خبر داشت. باخبر بود که این وزارت خانه تمایلی برای ادامه ریاستش بر فدراسیون کشتی ندارد. داستان خیلی پیچیده نیست؛ رسول خادم، یار قدیمی و همراه همیشگی «کیومرث هاشمی»، رییس کنونی کمیته ملی المپیک ایران بود؛ همانی که در دولت روحانی موفق شد به ریاست کمیته ملی المپیک برسد اما در همان دولت، علیه وزارت ورزش و جوانان به «اسحاق جهانگیری»، معاون اول رییس جمهوری نامه سرگشاده نوشت، تیم رسانه ای تشکیل داد و در پایان به تیم انتخاباتی «ابراهیم رئیسی» پیوست.

رسول خادم، یار همیشگی او در مقابله با وزارت ورزش و جوانان بود. اسفندماه سال 94، رسول، رییس فدراسیون کشتی ایران نامه‌ای گلایه‌آمیز خطاب به حسن روحانی نوشت و در آن از رفتارهای وزارت ورزش و جوانان، ناملایمتی ها، خلف وعده‌ها و دخالت‌های غیرفنی به رییس جمهوری گلایه کرد. او به خاطر ریاست بر فدراسیون کشتی، نمی‌توانست رییس خزانه کمیته المپیک شود. قانون ممنوعیت برای دو شغله ها میان مدیران دولتی و ورزشی دلیلی شد تا کیومرث هاشمی به او حکم سرپرستی اهدا کند؛ پاداش یک همراهی در حمله به دولت و وزارت.

حالا طبیعی است که تنها مقام بالا رتبه ورزش ایران که تیم پرجمعیت کشتی آزاد ایران را در سفر به پاریس همراهی کرده است، کیومرث هاشمی، رییس کمیته ملی المپیک ایران نام داشته باشد. «اكبر دودانگه»، «احسان لشكری»، «امير توكليان»، «كميل قاسمی»، «رضا لايق» و «عباس حاج كناری»، رسول خادم و کیومرث هاشمی را همراهی می کردند. نتیجه این تیم که لبریز از همراه و مسافر بود هم شد بدترین نتیجه تاریخ. آن هم با تمام ستاره هایش.

روز اول، در وزن 57 کیلوگرم، «رضا اطری» سیزدهم شد. در 61 کیلوگرم، «بهنام احسان پور» مقام چهاردهم را به دست آورد. در 125 کیلوگرم، «یداله محبی» به مقام نهم رسید. فکر می کردیم «حسن یزدانی» چراغ اول را روشن کرده است. روشن شد؛ یزدانی در 86 کیلوگرم طلا گرفت اما چراغی که او افروخت، باعث روشن شدن کاروان ایران در روز دوم نشد. روز دوم، در وزن 70 کیلوگرم، «مصطفی حسین خانی»، در وزن ۷۴ کیلوگرم، «پیمان یاراحمدی»، در وزن ۹۷ کیلوگرم، «امیر محمدی» در وزن ۶۵ کیلوگرم و «میثم نصیری» همگی حذف شدند. آن ها حتی به چهار نفر پایانی هم نرسیدند. چنین نتیجه ای شاید معنای تیره شدن آینده رسول خادم در فدراسیون کشتی را داشته باشد.

اما چنین فاجعه ای از کجا آغاز شد؟ می توان به یک سال اخیر برگشت؛ روزهایی که تیم ملی کشتی ایران به صورت شبانه روزی در اردو زندگی می کرد. کشتی گیرانی که با حقوق ماهیانه میان یک میلیون و 300هزار تومان تا یک میلیون و 600 هزار تومان باید مثل یک سرباز در پادگان «خانه کشتی» ایران می بودند. اردوی طولانی مدت، دقیقا محل نقد کارشناسان کشتی هم بود.

دومین مورد، به انتخابی تیم ملی ربط داده می شد. در وزن 70 کیلوگرم، «جمال عبادی»۲۱ ساله موفق شد «مصطفی حسین خانی» را مغلوب کند. اما گفتند جمال برای این رقابت ها جوان است و مصطفی شکست خوردۀ با تجربه. بعد همان بازنده را به پاریس فرستادند. نه جوان گرایی کرده بودند، نه حتی به رقابت های انتخابی اهمیتی داده شد. منتقدان رسول خادم معتقد بودند که «محمد طلایی»، سرمربی تیم از رییس فدراسیون کشتی (رسول خادم) حرف شنوی دارد. این بحث از سوی سرمربی و رییس فدراسیون تکذیب می شد اما آن چه مساله دخالت های مکرر رییس را پررنگ می کرد، مساله گزینش دستیاران و مشاوران سرمربی از سوی شخص رییس فدراسیون بود. آیا رسول خادم در انتخاب ملی پوشان هیچ نقشی نداشت؟

با وجود ناکامی تیم ملی در پاریس، رسول خادم در گفت و گو با «تسنیم»، محمد طلایی را با القابی مانند «جسور»، «جوان» و «آینده دار» تشریح کرده است. اما در ادامه حرف هایش گفته از عملکرد کادر فنی ناراضی است: «به سرمربی تیم ملی و اعضای کادر فنی اعلام کردم نواقصی در مدیریت برنامه‌های فنی کشتی‌گیران بر روی تشک ملاحظه می‌شد که باید حتما بررسی شود. در جلسه آتی شورای فنی، کادر فنی دعوت می‌شوند تا توضیحات خود را ارایه دهند و اعضا در این مورد تصمیم‌گیری می کنند.»

بعید است که جایی برای محمد طلایی کنار تشک کشتی ایران باشد؛ به ویژه حالا که تیم ملی کشتی ایران حتی به رقابت های جام جهانی سال آینده در امریکا نرسیده است. سال گذشته، ایران به دلیل مقابله با تصمیمات «دونالد ترامپ» در ممنوعیت سفر شهروندان ایرانی به امریکا، اقدام به مقابله به مثل کرد و ابتدا اجازه ورود کاروان کشتی امریکا به ایران را نداد. اما با درخواست رسول خادم و رایزنی های وزارت ورزش و وزارت امور خارجه ایران، مشکل صدور روادید و حضور کشتی گیران امریکایی در ایران حل شد. 

همان زمان، «ریچ بندر»، رییس فدراسیون کشتی امریکا ضمن تقدیر از میزبانی ایران در رقابت های جام جهانی کشتی آزاد، وعده داد که تمامی تلاش خود را برای حضور و اقامت امن و بی حاشیه تیم ملی کشتی آزاد ایران در سال 2018 در کشور امریکا انجام دهد. ریچ بندر گفته بود با تعامل ورزشی، سیاست را از کشتی کنار می زنیم. اما حالا این رویا هم برای ریچ بندر و هم برای رسول خادم مختومه است. ایران اصلا مجوز حضور در این رقابت ها را به دست نیاورده است، مگر این که یکی از هشت تیم صعود کرده به جام جهانی کشتی، از این مسابقات کناره گیری کنند.