ایران و سیرالئون تبانی کرده بودند؟

 تیم ملی ایران روز ۲۶ اسفندماه ۹۶ مقابل «سیرالئون» ایستاد. بازی تدارکاتی که موردانتقاد شدید قرار گرفت. سیرالئون از سال ۲۰۱۶ به دلیل فقر مالی و همین‌طور شیوع بیماری ابولا تعطیل شد. بازیکنان سیرالئونی به لیگ‌های دسته پایین‌تر اروپا و کشورهای همسایه آفریقایی رفتند. جایگاه این تیم در رده‌بندی فدراسیون جهانی فوتبال هم جای نقد داشت؛ رده ۹۹ رنکینگ فیفا. اما «کارلوس کی روش» و فدراسیون فوتبال ایران روی برگزاری این بازی اصرار ورزیدند. حتی وقتی فدراسیون جهانی فوتبال در فاصله یک روز پیش‌ازاین مسابقه از فدراسیون ایران خواست، بازی را لغو کند، «مهدی تاج» رئیس فدراسیون ایران روی برگزاری این بازی اصرار ورزید. دلیل مخالفت فدراسیون جهانی فوتبال با این دیدار، اثبات دخالت دولت این کشور در امور فدراسیون و همین‌طور برکناری خانم «ایشا یوهانوسن» رئیس قانونی فدراسیون فوتبال سیرالئون بود.

اما حالا در فاصله کمتر از ده روز پس از برگزاری این بازی، فیفا می‌خواهد به پرونده این بازی ورود کند. آنچه حساسیت فدراسیون جهانی فوتبال را برانگیخته، احتمال تبانی است.

این نخستین بار نیست که فیفا می‌خواهد در مورد تبانی (مچ فیکسینگ) در فوتبال ایران تحقیق کند. اما نکته عجیب این است هر دو بار، فدراسیون جهانی فوتبال، در دوران مربیگری «کارلوس کی روش» و همکاری با شرکت « Evol Sport»  مرتبط می‌شود.

بار اول، مرتبط است به اردیبهشت‌ماه سال  که ۹۴ «خبرآنلاین» سراغ «بامداد میرزایی» مرد نزدیک به کارلوس کی روش سرمربی تیم ملی ایران رفت. ماجرا بر سر یک «تبانی» در دو بازی ملی ایران بود که از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا موردتحقیق قرار گرفت. هر دو بازی پیش از حضور «کارلوس کی روش» در ایران برگزار شد. کنفدراسیون فوتبال آسیا می‌خواست در مورد دو بازی دوستانه ایران مقابل بحرین و ایران مقابل غنا تحقیق کند. «حسن غفاری» از مدیران سابق فدراسیون فوتبال ایران مدعی شد ردپای این مباحث به «بامداد میرزایی» می‌رسد. او این اتهام را در گفت‌وگو با وب‌سایت برنامه ۹۰ مطرح کرد. بامداد اما در مصاحبه با خبرآنلاین در نقش دفاع از خود برآمد و گفت: «من نقشی در آن بازی نداشتم و اسنادش هم هست. آقای غفاری چرا از چیزی که اطمینان ندارد حرف می‌زند. بهتر است ایشان بروند اسناد بازی را ببینند. آن بازی را یک شرکت فرانسوی برگزار کرده بود، نه من.» شرکت فرانسوی موردنظر بامداد میرزایی همان «Evol Sport» است.

این بار داستان جدی‌تر است. «ایشا یوهانسن» رئیس  قانونی فدراسیون فوتبال سیرالئون از فدراسیون جهانی فوتبال درخواست کرده است به پرونده بازی دوستانه ایران مقابل سیرالئون ورود کند. خانم «یوهانسن» از مسئولین فیفا درخواست کرده هرگونه احتمال تبانی یا هماهنگی با بنگاه‌های شرط‌بندی در جریان بازی ایران و سیرالئون را بررسی کنند. رئیس قانونی فدراسیون فوتبال «سیرالئون» در نامه خود خطاب به فدراسیون جهانی فوتبال نوشته است: «ترکیب ۱۷ نفره بازیکنان سیرالئون از جوانانی ناشناخته تشکیل شده بود که هیچ‌کدام هم سابقه بازی ملی نداشتند و نام‌شان در لیست ملی سابقه نداشت.»

بازی ایران و سیرالئون یک معمای عجیب است. معمایی که البته «کارلوس کی روش» در کنفرانس خبری بعد از بازی تا حدودی آن را روشن کرد. سرمربی ایران از یک شرکت واسطه فرانسوی به نام «Evol sport» تشکر کرد و این نهاد دلالی فوتبال را از پله‌های موفقیت فوتبال ایران دانست. او سپس «بامداد میرزایی» به‌عنوان واسطه این شرکت را موردستایش قرار داد. سرمربی ایران برای اثبات حسن نیت خود به بامداد میرزایی، او را در کنفرانس خبری قبل از بازی ایران مقابل تونس، به کنفرانس خبری برد و کنار «مسعود شجاعی» نشاند.

سایت «ورزش سه» در واکنش به این رفتار معنی‌دار کی روش نوشت: « کی روش در نشست مطبوعاتی این مسابقه که با حضور مسعود شجاعی انجام می‌شد بامداد میرزایی کارگزار شرکت Ewol sport و مدیر اجرایی خود خوانده تیم ملی را کنار خود نشاند تا با انتشار تصویر او پاسخی محکم خطاب به رسانه‌ها و منتقدانش  داشته باشد.» رفتار سرمربی ایران تازگی نداشت. او بعد از بازی مشکوک ایران مقابل سیرالئون هم از بامداد میرزایی تشکر کرده بود. همانی که یک بار پایش برای تبانی احتمالی دو بازی دوستانه ایران از سوی فیفا وسط آمده بود.

برای درک بهتر آنچه بر تیم ملی ایران طی این ماه‌ها و این روزها می‌گذرد، باید به بازی‌های تدارکاتی تیم ملی سر زد. به‌صورت نمونه می‌توان به بازی ایران و پاناما توجه کرد. دیدار دوستانه‌ای که ابتدا با هماهنگی فدراسیون‌های دو کشور برگزار شد. اما کمی بعد پای «Evol Sport» هم وسط آمد. «مهدی خراطی» نماینده فدراسیون فوتبال ایران در مذاکره با فدراسیون پاناما موفق شده بود رقم برگزاری این بازی را به «صفر» برساند. یعنی ایران برای بازی با تیم ملی پاناما هیچ‌رقمی پرداخت نمی‌کرد. اما دو هفته بعد از توافق میان دو فدراسیون، پانامایی‌ها با این استدلال که از طریق یک شرکت فرانسوی مطلع شده‌اند که طرف ایرانی قصد داشته برای این بازی مبلغ ۱۰۰ هزار یورو پرداخت کند، برگزاری بازی با ایران را مشروط به دریافت این مبلغ کردند.

«Evol Sport» کلید واژه تمام بازی‌های تدارکاتی ایران است. شرکتی که مورد تقدیر کی روش قرار می‌گیرد، «بامداد میرزایی» پس از احضار به یک نهاد امنیتی، بازهم موردحمایت فدراسیون قرار می‌گیرد، در اردوی تیم ملی و کنفرانس‌های خبری حاضر می‌شود. شرکتی که حاضرشده است برای فوتبال ایران هزینه‌هایی ویژه برای حضور تیم «غیر ملی» سیرالئون در ایران را بتراشد.

فدراسیون فوتبال جدا از هزینه بلیت، هتل و غذای بازیکنان تیم سیرالئون، قرار بود ۱۵ هزار دلار، یعنی بیش از ۷۰ میلیون تومان را به این کشور آفریقایی پرداخت کند، مبلغی  که بازیکنان این تیم اعتقاد داشتند باید به‌صورت نقدی به آن‌ها پرداخت شود و به همین دلیل حاضر به ترک ایران نمی‌شدند. در نهایت فدراسیون فوتبال، مبلغ موردنظر را به بازیکنان سیرالئون پرداخت کرد.

بازیکنان سیرالئون آماتور بودند. این را نه رسانه‌ها و منتقدان که «ایشا یوهانوسن» رئیس قانونی فدراسیون فوتبال سیرالئون تأکید کرده است. خانم یوهانسون ماه گذشته از سوی دولت سیرالئون به‌صورت غیرقانونی برکنار شد، اما کنار رفتن او از سوی فیفا مورد تائید قرار نگرفت.

حالا «ایشا یوهانوسن» از فدراسیون جهانی فوتبال به‌صورت رسمی درخواست کرده است به بازی ایران و سیرالئون ورود کند. او در نامه‌ای که برای فدراسیون جهانی فوتبال نوشته گفته است: «من بعد از اتمام مسابقه از لیست بازیکنان خبردار شدم و توافقات بین رقیب (تیم ملی ایران) و عناصر داخلی فدراسیون فوتبال سیرالئون انجام شده بود. این بازی مورد تائید ما نبود و فدراسیون فوتبال ایران اصراری عجیب به برگزاری این بازی داشت.»

رئیس قانونی فدراسیون فوتبل سیرالئون به تبانی و شرط بندی در این بازی مشکوک است. ماده ۴۱ آیین‌نامه انضباطی فدراسیون  فوتبال ایران، مانند تمامی مفاد دیگر این اساسنامه، از روی آیین  نامه فدراسیون جهانی فوتبال نوشته شده است. در این بند می‌خوانیم: «تبانی به مفهوم این است که اشخاص، اعم از مدیران، مربیان، بازیکنان و سایر دست‌اندرکاران مسابقات توافق نمایند که با اقداماتی برخلاف اخلاق ورزشی و بازی جوانمردانه نتیجه مسابقه را تعیین نمایند که تشخیص موضوع برعهده کمیته انضباطی است. در این مورد نظر نماینده اعزامی فدراسیون، ۳ نفر کارشناس متعهد (که حداقل دارای مدرک مربی‌گری A قاره ای یا از مدیران ارشد و خوشنام و متعهد و خبره فوتبال باشند) استعلام خواهد شد.»

فیفا در این مورد تأکید کرده است که  در صورت احراز تبانی، مرتکبین اعم از «مباشرین، معاونین و شرکا» به جریمه نقدی از یک تا ۱۰ میلیون تومان به همراه یک یا چند مورد از مواردی مانند «محرومیت از شرکت در مسابقات و فعالیت‌های مرتبط با فوتبال تا ۲ سال برای سرپرست، مربی و مدیر تیم»، «حذف از مسابقات»، «کسر امتیاز» یا «استرداد جوایز، مقام‌ها، نشان‌ها و مدال‌ها» روبرو خواهند شد.

فدراسیون جهانی فوتبال حالا براساس درخواست خانم یوهانوسن و برپایه ادعای BBC به پرونده تبانی ایران و سیرائون ورود کرده است. پرونده ای که باز هم ردپای بامداد میرزایی، Ewol Sport و کارلوس کی روش و مهدی تاج در آن دیده می‌شود. خانم یوهانسون در نامه خود خطاب به فدراسیون جهانی فوتبال نوشته است: «رئیس فدراسیون ایران تمامی هزینه‌های سفر تیم سیرالئون را تأمین کرد. فدراسیون ایران به من گفت ما الان گزینه دیگری جز سیرالئون نداریم و لطفاً با برگزاری بازی موافقت کنید.»

فدراسیون جهانی فوتبال دو روز قبل از بازی ایران و سیرالئون با برگزاری این بازی مخالفت کرد و برگزاری این سابقه را مشروط به موافقت خانم یوهانسون گذاشت. دو روز پیش از بازی ایران مقابل حریف افریقایی‌اش، خانم یوهانسون رئیس قانونی فدراسیون سیرالئون ادعا کرد که او براساس فشارهای دولت این کشور برکنار شده و هیچ‌گونه هماهنگی قبلی برای بازی تیم ملی این کشور با ایران با وی انجام نشده بود. او تاکید کرده است که «هیچ توافقنامه مکتوبی را امضا نکرده و هیچ توافقی از پیش فدراسیون ایران نداشته است.»

یکی از مهم‌ترین نکته‌هایی که مورد تاکید یوهانسون قرار گرفته این است که فدراسیون ایران تمامی هزینه‌های سفر تیم سیرالئون را تأمین کرده بود: «رئیس فدراسیون ایران به من گفت ما الان گزینه دیگری نداریم. پس لطفاً با برگزاری این بازی موافقت کنید.»

فدراسیون فوتبال ایران در قبال چنین اتهامی واکنش نشان داده است. «حمیرا اسدی» رئیس دپارتمان روابط بین الملل فدراسیون فوتبال ایران ادعا کرده که «برای برگزاری دیدار دوستانه تیم ملی ایران مقابل سیرالئون، تمام مکاتبات از سوی دبیرکل فدراسیون فوتبال با دبیر کل فدراسیون فوتبال سیرالئون انجام شده بود.» حمیرا اسدی به سایت فدراسیون فوتبال گفته: « نکته حائز اهمیت این است که رییس فدراسیون سیرالئون در حالی نسبت به این موضوع واکنش نشان داده که تمام مراحل و مکاتبات مورد نیاز برای اخذ مجوز از کنفدراسیون فوتبال آسیا، کنفدراسیون فوتبال آفریقا و در نهایت فیفا  برای برگزاری این بازی انجام شده است.» او مشکل به وجود آمده را برخاسته از اختلافات درونی فدراسیون فوتبال این کشور آفریقایی دانست.

با این حال، تمام رفتار و گفتار سرمربی و رئیس فدراسیون فوتبال ایران باعث شبهاتی شده که فیفا به مسئله احتمال تبانی در بازی ایران و سیرالئون ورود کند. شاید در صورت اثبات چنین ادعایی، تیم ملی ایران از حضور در جام جهانی محروم شود. این دومین بار است که در طول زمان همکاری Ewol sport و بامداد میرزایی با «کارلوس کی روش» بحث «مچ فیسکینگ» در فوتبال ایران مطرح می‌شود.