بازی داعش در زمین جام جهانی؛ تهدید، ارعاب و بازگشت به رسانه‌ها

پدرام قائمی،شهروند خبرنگار

آبان ماه سال ۹۶ برای نخستین بار «داعش» به صورت رسمی توجه خود را به جام جهانی روسیه نشان داد. روز ششم آبان ماه سال گذشته، با انتشار تصویری ساختگی از«لیونل مسی» پشت میله‌های زندان، تهدید کرد که به جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه حمله خواهد کرد.

روسیه واکنشی نشان نداد. اما سه روز بعد، «دیدیه دشان»، سرمربی تیم ملی فرانسه و «نیمار»، ستاره تیم ملی برزیل به همین شکل مورد تهدید قرار گرفتند. داعش تصاویری ساختگی از این دو شخصیت فوتبال جهان را درحالی‌که لباس زندانیان این گروه را برتن داشتند، منتشر کرد. هر دو در این تصاویر در آستانه کشته شدن بودند.

واکنش همان روز سفیر آرژانتین در روسیه، یک پیام مشخص داشت. «ریکاردو لاگوریو» به سایت «Goal» گفته بود: «تصویر منتشرشده هولناک است. می‌خواهم اولین پیامم را به مسی و خانواده‌اش بدهم. می‌دانم ترسیده‌اند، بااین‌حال دولت و فدراسیون فوتبال روسیه امنیت جام جهانی، هواداران و توریست‌ها را تضمین کرده‌اند.»

دولت روسیه اما هرگز نسبت به این تهدیدهای مجازی به‌صورت علنی واکنش نشان نداد. روسیه همان زمان در سوریه و عراق، در حال نبرد نیابتی با داعش بود.

یک ماه بعد پلیس این کشور اعلام کرد هفت عضو داعش را در شهر «سن پترزبورگ» دستگیر کرده است؛ شهری که در مسابقات جام جهانی ۲۰۱۸، میزبان تیم‌هایی هم‎چون مراکش، آرژانتین، ایران، برزیل، روسیه، مصر و کاستاریکا خواهد بود.

پلیس روسیه تدابیر امنیتی را در فاصله شش ماه مانده تا آغاز جام جهانی ۲۰۱۸ شدیدتر کرد تا از هرگونه عملیات تروریستی پیش گیری کند ولی رجزخوانی داعش ادامه دارد.

یکی از این هفت نفر اعتراف کرد برنامه ریزی‌های مقدماتی برای بمب‌گذاری در کلیسای «کازان»، واقع در مرکز شهر کازان انجام ‌شده است و این کلیسا احتمالاً در روز بازی ایران و اسپانیا مورد حمله قرار می‌گیرد.

فدراسیون جهانی فوتبال همان روز این خبر را یک پیروزی برای دولت و پلیس امنیتی روسیه دانست. در گزارش فیفا آمده بود: «پلیس روسیه تدابیر امنیتی را در فاصله شش ماه مانده تا آغاز جام جهانی ۲۰۱۸ شدیدتر کرده است تا از هرگونه عملیات تروریستی پیش گیری کند.»

روز ۲۹ آذرماه سال ۹۶ نیز «جیانی اینفانتینو»، رییس فدراسیون جهانی فوتبال از برطرف شدن دغدغه‌هایش برای برقراری امنیت در محل برگزاری رقابت‌های جام جهانی خبر داد: «ما نگرانی‌هایی برای تیم‌ها، مسوولان و هواداران داشتیم. خوش‎حال هستیم که روسیه موفق شده است این نگرانی‌ها را از بین ببرد.»

داعش تصویری جدید منتشر کرده که در آن، دو تروریست، «لیونل مسی» و «کریستیانو رونالدو» را روی زمین خوابانده و در حال بریدن سر آن ها هستند. 

ایران هم البته از این موقعیت استفاده رسانه‌ای خودش را برد. هفدهم بهمن‌ماه سال گذشته، «سرگئی پلاخیخ»، رییس پلیس مسکو به ایران آمد تا با سردار «حسین رحیمی»، رییس پلیس تهران دیدار کند. رحیمی کنار همتای روس خود نشست و به خبرنگاران گفت نیروی انتظامی ایران احتمالاً در جریان رقابت‌های جام جهانی روسیه، به پلیس این کشور برای برقراری نظم کمک خواهد کرد.

او البته اضافه کرد: «این دیدار در راستای دیدارهای دوجانبه است و مقام‌های پلیس تهران نیز قبلاً از پلیس مسکو بازدید داشته‌اند.»
اما همان لحظه سرگئی پلاخیخ پاسخ داد: «ما همه آماده‌سازی‌ها را انجام داده‌ایم و تمهیدات بسیاری اندیشیده شده است.»

این جواب فوری پلاخیخ، پیام مشخصی داشت؛ ما به کمک کسی نیاز نداریم. خبر اما در رسانه‌های ایران کمی تغییر کرد و برخی خبرنگاران تیتر زدند:«درخواست کمک پلیس روسیه از ایران».

آذرماه سال گذشته، هم‏زمان با اعلام پایان عمر داعش در عراق بود. اما ماهیت این گروهک از بین نرفت و تهدیدهایش برای روسیه باقی ماند. پانزدهم اسفندماه سال ۹۶ سایت «فوکوس» آلمان مدعی شد: «پلیس آلمان به اطلاعاتی دست‌یافته است که نشان می‌دهد تحرکاتی برای برهم زدن امنیت و انجام فعالیت‌های تروریستی در زمان برگزاری جام جهانی فوتبال وجود دارد.»

نشریه «بیلد» آلمان هم با استناد به یک سند محرمانه، گزارش داد: «در جریان مسابقات جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ در روسیه، خطراتی به ویژه از طرف تروریسم اسلامی افراطی پیش خواهد آمد.»

روسیه اعلام کرده داعش حتی به مرزهای این کشور هم نمی‌رسد، چه رسد به ورزشگاه‌هایی که لبریز از تماشاگر و ستاره‌های فوتبال جهان خواهند شد. 

همان زمان اداره فدرال پلیس جنایی آلمان مدعی شد دولت و پلیس امنیت روسیه را در جریان اطلاعاتی قرار داده که از فعالیت‌های خراب‏کاری داعش برای ترور و بمب‌گذاری در جریان این مسابقات به‌دست آورده است.»

«یورو نیوز» هم بهمن ماه با انتشار تصویری از پوسترهای داعش با شعار «ما تنها تیمی هستیم که میدان نبردمان را انتخاب می‌کنیم»، نوشت: «شمار قابل توجهی از جنگ‎جویان داعش و گروه‌های افراطی اسلامی دیگر در عراق و سوریه، از جمهوری‌های فدراسیون روسیه یا از کشورهای آسیای میانه هستند.»

تحلیل‏گر این سایت، اعضای بلوک شرق اروپا در داعش را خطر بالقوه برای عملیات های خراب‏کاری در روسیه دانسته بود.

این همان بازی محبوب داعش است. قرار گرفتن دوباره در کانون توجه جهان و ارعابی که باید در مهم‌ترین رویداد ورزشی بین المللی به وجود آورد.

یک هفته بعد از انتشار گزارش محرمانه پلیس آلمان، خبرنگار «گاردین» سؤالی متفاوت را پیش روی «ولادیمیر پوتین» قرار داد. او پرسیده بود کدام گردان قرار است امنیت برگزاری رقابت‌های جام جهانی در روسیه را برعهده بگیرد؟
رییس‌جمهوری روسیه از این سؤال برافروخت و گفت: «خودتان می‌گویید گردان امنیتی، نیروهای اطلاعاتی. اگر قرار بود من نام‏شان را به تو بگویم که دیگر نیروهای اطلاعاتی نبودند. گردان امنیتی روسیه در سطحی فوق تصور یک خبرنگار انگلیسی فعالیت می‌کند و محدوده فعالیتش به مرزهای روسیه هرگز محدود نمی‌شود. ما هر فعالیت خراب‎کاری را بیرون از مرزهای روسیه در نطفه خفه کرده‌ایم.»

پوتین اما خودش مبدل به سوژه بعدی این پیام‌های تهدیدآمیز شد. روز ۲۲ فروردین‌ماه امسال، روزنامه «ایندیپندنت» نوشت: «داعش در آخرین پیام خود اعلام کرده است که رییس‌جمهوری روسیه بهای کشتن مسلمانان را پرداخت خواهد کرد.»

این تهدید به دلیل حمایت پوتین از «بشار اسد»، رییس‌جمهوری سوریه و هم‏چنین مبارزات این کشور علیه داعش بود.

در همین روز، پوستری با مفهوم بمب‌گذاری کنار ورزشگاه‌های روسیه در فضای مجازی منتشر شد.

این پایان تهدیدهای داعش نبود. این گروهک تروریستی تصویری جدید منتشر کرده است که در آن، دو سرباز این گروهک، «لیونل مسی» و «کریستیانو رونالدو» را روی زمین خوابانده و در حال بریدن سر آن ها هستند. در توضیح این عکس نوشته‌اند: «زمین را با خون شما پر خواهیم کرد.»

این در حالی است که کم تر از یک ماه تا آغاز جام جهانی فوتبال زمان باقی مانده است.

فیفا برای برقراری امنیت در کشورهایی که میزبان هرگونه رقابت بین‌المللی فوتبال می‌شوند، قوانین خاص خودش را دارد و روسیه نخستین کشوری نیست که حاضر نشده است تن به همه قوانین و خواسته‌های فیفا بدهد. برای نمونه، سال ۲۰۰۱، پس از حملات تروریستی به برج‌های دوقلو در مرکز تجارت جهانی نیویورک، فدراسیون جهانی فوتبال از کره و ژاپن، میزبان‌های جام جهانی ۲۰۰۲ خواست برای بالابردن امنیت ورزشگاه‌ها، از نیروهای «ناتو» استفاده کنند. پس از آن، آلمان، آفریقای جنوبی و برزیل هم پیشنهاد رسمی فیفا برای استفاده از نیروهای ناتو در زمان برگزاری رقابت‌ها را تکرار کردند.

اگر کشور میزبان جام جهانی تا یک سال قبل از آغاز این رقابت‌ها موفق به قانع کردن بازرسان امنیتی فیفا برای تأمین امنیت شهرهای محل برگزاری مسابقات نشود، فیفا میزبان را ملزم به استفاده از نیروهای ناتو خواهد کرد.

برزیل یکی از میزبان‌هایی بود که حاضر به استفاده از نیروهای کمکی ناتو نشد. روسیه از ابتدا این پیشنهاد را رد کرد و تمامی امور اطلاعاتی و برقراری امنیت را به‌صورت انحصاری در اختیار گرفت. تهدیدها فعلاً در حد پوسترهای مجازی باقی مانده‌اند. روسیه اعلام کرده است داعش حتی به مرزهای این کشور هم نمی‌رسد، چه رسد به ورزشگاه‌هایی که لبریز از تماشاگر و ستاره‌های فوتبال جهان خواهند شد. فیفا فعلاً روی وعده‌های روسیه حساب می‌کند.