بیانیه صداوسیما علیه عادل؛ «چشم آقا» حامی فردوسی پور

  پيام يونسى پور

 انگار «عادل» نفت به آتش کینه‌های دوجانبه ریخته است؛ آتشی که از یک سال قبل و با کُری خوانی‌های شفاف و یا غیرشفاف میان مردان دولت و رسانه ملی آغاز شده بود. حالا همان محبوب‌ترین مجری صداوسیما که برنامه‌اش را «سوپاپ اطمینان» نظام می‌دانستند، خودش باعث علنی‌تر شدن دعوای میان صداوسیما جمهوری اسلامی و دولت شده است.

دستور مستقیم «محمد سرافراز»، رییس سازمان بعد از نامه سرگشاده و هجمه روزنامه «وطن امروز» برای توقیف مصاحبه عادل فردوسی‌پور با محمدجواد ظریف، واکنش‌های فوری از سوی دولت و صداوسیما را در پاسخ به همراه داشت.
روز سه شنبه «ایرنا»، خبرگزاری رسمی دولت نوشت «حسین جابرانصاری»، سخن گوی وزارت امور خارجه اقدام سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی را در ممانعت از پخش مصاحبه مجری برنامه ورزشی «۹۰» با وزیر، «غیرمسوولانه» خواند و خواستار پاسخ گویی مسوولان رسانه ملی به افکار عمومی ملت ایران بابت این اقدام شد. 

اما عصر همان روز صداوسیما در بیانیه‌ای که به نظر می‌رسید قالب کلی آن از قبل آماده‌ شده است، نسبت به‌ اتفاق اخیر و همین‌طور ادعاهای جابرانصاری واکنش نشان داد. این بیانیه در چهار بند، تکراری از مکررات و ادله‌ای قابل پیش‌بینی بود. اما نکاتی ویژه را در خود داشت؛ مثلاً در بند دوم آن آمده است: «در موضوع مصاحبه مجری برنامه ورزشی ۹۰ با رییس دستگاه دیپلماسی، هیچ‌گونه درخواستی از سوی "شبکه سه" سیما برای انجام مصاحبه با جناب آقای دکتر ظریف ارسال نشده است و مجری برنامه شخصاً و بدون اطلاع و هماهنگی با شبکه به انجام این مصاحبه و اعلام خبر پخش آن مبادرت ورزیده است.»

سخن‌گوی وزارت امور خارجه در مصاحبه با ایرنا گفته بود: «آن چه به ما مربوط است، این است که ماه‌ها مسوولان این برنامه تلویزیونی تلاش، پی گیری و سماجت کردند، پی در پی زنگ زدند، آمدند و رفتند تا بتوانند این مصاحبه را انجام دهند.»

مسلماً وزارت امورخارجه ایران با مکالمات تلفنی و قرارهای حضوری، حاضر به هماهنگی گفت‌وگوی وزیرخارجه با یک رسانه نخواهد شد. عادل فردوسی‌پور که این روزها (بنا به ادعای دوستانش در برنامه ۹۰) به سکوت دعوت‌شده، در نامه‌نگاری با وزارت امور خارجه، از سربرگ‌های سازمان صداوسیما استفاده کرده بود. مهر و امضای تهیه‌کننده یک برنامه زنده تلویزیونی (آن‌هم تهیه‌کننده‌ای مانند فردوسی‌پور) برای وزارت خارجه حجت به نظر می‌رسید. سخن گوی این وزارت خانه گفته بود که این اقدام دوگانه از سوی فردوسی‌پور و بعد صداوسیما منطقی به نظر نمی‌رسد و باید آن را تفسیر کرد. 

نکته قابل تأمل در بخش چهارم بیانیه صداوسیما است: «در خصوص این که وزارت امور خارجه نامه رسمی از طرف مسوولان سازمان را برای انجام مصاحبه درخواست نکرده، خود باید پاسخ گو باشد اما این که تهیه‌کننده بدون اطلاع و هماهنگی با مسوولان شبکه اقدام کرده است، از سوی سازمان پی گیری می‌شود.»

آیا این را می‌توان یک تهدید برای عادل فردوسی‌پور دانست؟ او تقریباً همیشه در خطر چنین موقعیت‌هایی قرار داشته است؛ به ویژه از آغاز به کار دولت محمود احمدی‌نژاد در دولت نهم. 

ولی ورق کمی به سود عادل برمی‌گردد؛ «رضا رضایی»، رییس دفتر «علی‌اصغر پورمحمدی»، معاون سیما در واکنش به این اتفاقات، در پست جدید خود در اینستاگرام متنی در این مورد نوشته است که می‌تواند هم جوابی باشد غیررسمی و شخصی و هم پاسخی که به دستور مهم‌ترین حامی عادل فردوسی‌پور در سازمان نگارش شده است.
«خبرآنلاین» در تحلیل این پست می‌نویسد: «این اولین موضع غیررسمی صداوسیما درباره پخش نشدن مصاحبه ظریف با برنامه ۹۰ است.»

در پست اینستاگرامی رضا رضایی آمده است: «جو پدید آمده بعد از پخش نشدن مصاحبه وزیر محترم امور خارجه در برنامه ۹۰، تمام فشارها را برعلیه فردوسی‌پور نشان می‌دهد.»

رییس دفتر معاون صداوسیما به‌صورت مستقیم از مجری برنامه ۹۰ اسم برده و نه از دعاوی اخیر دولت و رسانه‌اش. او در بخشی از این نامه، روزنامه «وطن امروز» را با واژه «آن روزنامه» خطاب کرده و نوشته است که واکنش «آن روزنامه» احساسی و نادرست بوده است.
رضایی در بخش دیگری نوشته است: «به عرض می‌رسانم کار فردوسی پور برای استفاده از یک چهره محبوب در خصوص دیپلماسی ورزشی نه تنها ایراد ندارد که در شب پرمخاطب یلدا، کار پسندیده‌ای است.»

رییس دفتر علی‌اصغر پورمحمدی در بخش دیگری، یک دفاع تمام‌قد از مجری محبوب قائم‌مقام صداوسیما هم نشان داده و کنایه‌ای به سایر برنامه‌سازان سازمان زده است: «بدانیم که فردوسی‌پور و برنامه ۹۰ مدیون رسانه و مردم هستند. با آگاهی به توانایی‌های عادل فردوسی‌پور، بدانیم که محبوبیت و شناخته شدن، محصول همت و کار رسانه است. چرا دیگران این محبوبیت را ندارند؟»

او در بخش پایانی پست بلند خود در اینستاگرام از «آن روزنامه»، از وزیر خارجه و از مدیریت سازمان صداوسیما خواسته است تا همه و همه به «عادل فردوسی‌پور» برای اجرای پویای برنامه خود کمک کنند.  چنین پستی را می‌توان به رابطه دوجانبه و دوستانه عادل و پورمحمدی مرتبط دانست. علی‌اصغر پورمحمدی، معاون سیمای سازمان صداوسیما جمهوری اسلامی ایران است و البته پسرعموی «مصطفی پورمحمدی»، وزیر دادگستری دولت حسن روحانی.
اولین نقطه مشترک عادل و پورمحمدی را می‌توان محل تولد این دو دانست؛ هر دو ریشه‌ای در شهر رفسنجان دارند. 

اما یک پست اینستاگرامی از سوی رییس دفتر معاون صداوسیما چرا باید این اندازه قابل اهمیت باشد؟ باید ابتدا علی‌اصغر پورمحمدی را شناخت.
پورمحمدی از سال ۸۲ مدیر شبکه سوم سیما بود. پس ‌از آن که او انتقاداتی به نحوه مدیریت «علی دارابی»، معاون سابق سیما و تیم همراه او مطرح کرد، در سال ۹۱ و به‌صورت ناگهانی از سوی دارابی از مقام خود عزل شد. پورمحمدی در مراسم تودیع خود از نحوه مدیریت و یارگیری «عزت‌الله ضرغامی» نیز انتقاد کرد اما عادل فردوسی‌پور در اولین برنامه ۹۰ بعد از تودیع پورمحمدی، لب به ستایش او گشود و وی را «پدر معنوی» کار خود در سازمان خواند، برای او آرزوی موفقیت کرد و روی خط زنده برنامه تلویزیونی آرزو کرد که باز روزی بستری فراهم شود تا پورمحمدی را در صداوسیما ببیند.

در صداوسیما جمهوری اسلامی در تمامی دهه‌های ۷۰ و ۸۰ خورشیدی، به علی‌اصغر پورمحمدی لقب «چشم آقا» داده بودند؛ عنوانی از سوی مدیران درجه دوم رادیو و تلویزیون به مردی که همواره مورد تایید «بیت رهبری» بود. در حقیقت، پورمحمدی را چشم و گوش رهبر ایران در رسانه ملی می‌خواندند. یکی از مدیران پیشین رادیو در روز مراسم تودیع پورمحمدی در جمعی خصوصی مدعی شده بود که عزت‌الله ضرغامی به‌زودی تاوان برکناری «چشم آقا» از صداوسیما را خواهد داد.

ضرغامی جای خود را در آبان ماه سال ۱۳۹۳ و به‌حکم رهبر ایران به  سرافراز داد و او در اولین انتصاب‌های خود، علی‌اصغر پورمحمدی را به‌عنوان قائم‌مقام معرفی کرد. حالا علی‌اصغر پورمحمدی به صداوسیما بازگشته است. او با این که نتوانست کم ترین کمکی برای رفع توقیف مصاحبه عادل با ظریف کند، اما حداقل سپری مقابل هجمه تندروها به محبوب‌ترین گزارش گر صداوسیما شده است.

پورمحمدی روز دوشنبه به عادل فردوسی پور گفته بود که توقیف مصاحبه او با ظریف دستور مستقیم محمد سرافراز، رییس  صداوسیما بوده و نمی‌تواند رأی سرافراز را تغییر دهد. اما حالا به نظر می‌رسد نه تنها پشت پرده که از طریق رییس دفتر خودش هم به حمایت از عادل برخاسته است. 

علی‌اصغر پورمحمدی را می‌توان یکی از بانفوذترین مردان صداوسیما دانست؛ شخصی که می گویند بارها از سوی بیت رهبری دعوت به مشارکت‌های سیاسی مانند حضور در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری هم شده اما علاقه‌ای به بازی در پست‌های درجه اول و روی صحنه ندارد. او نفوذی بادوام را می‌خواهد.